7. มหาธนวาณิชวตฺถุ

วาณิโชวาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต มหาธนวาณิชํ อารพฺภ กเถสิฯ

ตสฺส กิร วาณิชสฺส เคเห ปญฺจสตา โจรา โอตารํ คเวสมานา โอตารํ น ลภิํสุฯ อปเรน สมเยน วาณิโช ปญฺจ สกฏสตานิ ภณฺฑสฺส ปูเรตฺวา ภิกฺขูนํ อาโรจาเปสิ – ‘‘อหํ อสุกฏฺฐานํ นาม วาณิชฺชตฺถาย คจฺฉามิ, เย, อยฺยา, ตํ ฐานํ คนฺตุกามา, เต นิกฺขมนฺตุ, มคฺเค ภิกฺขาย น กิลมิสฺสนฺตี’’ติฯ ตํ สุตฺวา ปญฺจสตา ภิกฺขู เตน สทฺธิํ มคฺคํ ปฏิปชฺชิํสุฯ เตปิ โจรา ‘‘โส กิร วาณิโช นิกฺขนฺโต’’ติ คนฺตฺวา อฏวิยํ อฏฺฐํสุฯ วาณิโชปิ คนฺตฺวา อฏวิมุเข เอกสฺมิํ คาเม วาสํ กตฺวา ทฺเว ตโยปิ ทิวเส โคณสกฏาทีนิ สํวิทหิ, เตสํ ปน ภิกฺขูนํ นิพทฺธํ ภิกฺขํ เทติเยวฯ โจรา ตสฺมิํ อติจิรายนฺเต ‘‘คจฺฉ, ตสฺส นิกฺขมนทิวสํ ญตฺวา เอหี’’ติ เอกํ ปุริสํ ปหิณิํสุฯ โส ตํ คามํ คนฺตฺวา เอกํ สหายกํ ปุจฺฉิ – ‘‘กทา วาณิโช นิกฺขมิสฺสตี’’ติฯ โส ‘‘ทฺวีหตีหจฺจเยนา’’ติ วตฺวา ‘‘กิมตฺถํ ปน ปุจฺฉสี’’ติ อาหฯ อถสฺส โส ‘‘มยํ ปญฺจสตา โจรา เอตสฺสตฺถาย อฏวิยํ ฐิตา’’ติ อาจิกฺขิฯ อิตโร ‘‘เตน หิ คจฺฉ, สีฆํ นิกฺขมิสฺสตี’’ติ ตํ อุยฺโยเชตฺวา, ‘‘กิํ นุ โข โจเร วาเรมิ, อุทาหุ วาณิช’’นฺติ จินฺเตตฺวา, ‘‘กิํ เม โจเรหิ, วาณิชํ นิสฺสาย ปญฺจสตา ภิกฺขู ชีวนฺติ, วาณิชสฺส สญฺญํ ทสฺสามี’’ติ โส ตสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ‘‘กทา คมิสฺสถา’’ติ ปุจฺฉิตฺวา ‘‘ตติยทิวเส’’ติ วุตฺเต มยฺหํ วจนํ กโรถ, อฏวิยํ กิร ตุมฺหากํ อตฺถาย ปญฺจสตา โจรา ฐิตา, มา ตาว คมิตฺถาติฯ ตฺวํ กถํ ชานาสีติ? เตสํ อนฺตเร มม สหาโย อตฺถิ, ตสฺส เม กถาย ญาตนฺติฯ ‘‘เตน หิ ‘กิํ เม เอตฺโต คเตนา’ติ นิวตฺติตฺวา เคหเมว คมิสฺสามี’’ติ อาหฯ ตสฺมิํ จิรายนฺเต ปุน เตหิ โจเรหิ เปสิโต ปุริโส อาคนฺตฺวา ตํ สหายกํ ปุจฺฉิตฺวา ตํ ปวตฺติํ สุตฺวา ‘‘นิวตฺติตฺวา เคหเมว กิร คมิสฺสตี’’ติ คนฺตฺวา โจรานํ อาโรเจสิฯ ตํ สุตฺวา โจรา ตโต นิกฺขมิตฺวา อิตรสฺมิํ มคฺเค อฏฺฐํสุ, ตสฺมิํ จิรยนฺเต ปุนปิ เต โจรา ตสฺส สนฺติกํ ปุริสํ เปเสสุํฯ โส เตสํ ตตฺถ ฐิตภาวํ ญตฺวา ปุน วาณิชสฺส อาโรเจสิฯ