อถ สตฺถา คนฺธกุฏิยํ นิสินฺโนว โอภาสํ ผริตฺวา สมฺมุเข นิสินฺโน วิย ตาย สทฺธิํ กเถนฺโต ‘‘พหุปุตฺติเก มยา เทสิตํ ธมฺมํ อนาวชฺเชนฺตสฺส อปสฺสนฺตสฺส วสฺสสตํ ชีวนโต มยา เทสิตํ ธมฺมํ ปสฺสนฺตสฺส มุหุตฺตมฺปิ ชีวิตํ เสยฺโย’’ติ วตฺวา อนุสนฺธิํ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห –

[115]

‘‘โย จ วสฺสสตํ ชีเว, อปสฺสํ ธมฺมมุตฺตมํ;

เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย, ปสฺสโต ธมฺมมุตฺตม’’นฺติฯ

ตตฺถ ธมฺมมุตฺตมนฺติ นววิธํ โลกุตฺตรธมฺมํฯ โส หิ อุตฺตโม ธมฺโม นามฯ โย หิ ตํ น ปสฺสติ, ตสฺส วสฺสสตมฺปิ ชีวนโต ตํ ธมฺมํ ปสฺสนฺตสฺส ปฏิวิชฺฌนฺตสฺส เอกาหมฺปิ เอกกฺขณมฺปิ ชีวิตํ เสยฺโยติฯ

คาถาปริโยสาเน พหุปุตฺติกตฺเถรี สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺเต ปติฏฺฐหีติฯ

พหุปุตฺติกตฺเถรีวตฺถุ จุทฺทสมํฯ

สหสฺสวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อฏฺฐโม วคฺโคฯ

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

ขุทฺทกนิกาเย

ธมฺมปท-อฏฺฐกถา

(ทุติโย ภาโค)