‘‘ภนฺเต , อนุโมทนกถา นาม น พลวา, เตน กตํ อกุสลกมฺมํ มหนฺตํ, กถํ เอตฺตเกน วิเสสํ นิพฺพตฺเตสี’’ติฯ สตฺถา ‘‘กิํ, ภิกฺขเว, ‘มยา เทสิตธมฺมสฺส อปฺปํ วา พหุํ วา’ติ มา ปมาณํ คณฺหถฯ เอกวาจาปิ หิ อตฺถนิสฺสิตา เสยฺยาวา’’ติ วตฺวา อนุสนฺธิํ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห –

[100]

‘‘สหสฺสมปิ เจ วาจา, อนตฺถปทสํหิตา;

เอกํ อตฺถปทํ เสยฺโย, ยํ สุตฺวา อุปสมฺมตี’’ติฯ

ตตฺถ สหสฺสมปีติ ปริจฺเฉทวจนํ, เอกํ สหสฺสํ ทฺเว สหสฺสานีติ เอวํ สหสฺเสน เจปิ ปริจฺฉินฺนวาจา โหนฺติ, ตา จ ปน อนตฺถปทสํหิตา อากาสวณฺณนาปพฺพตวณฺณนาวนวณฺณนาทีนิ ปกาสเกหิ อนิยฺยานทีปเกหิ อนตฺถเกหิ ปเทหิ สํหิตา ยาว พหุกา โหติ, ตาว ปาปิกา เอวาติ อตฺโถฯ เอกํ อตฺถปทนฺติ ยํ ปน ‘‘อยํ กาโย, อยํ กายคตาสติ, ติสฺโส วิชฺชา อนุปฺปตฺโต, กตํ พุทฺธสฺส สาสน’’นฺติ เอวรูปํ เอกํ อตฺถปทํ สุตฺวา ราคาทิวูปสเมน อุปสมฺมติ, ตํ อตฺถสาธกํ นิพฺพานปฺปฏิสํยุตฺตํ ขนฺธธาตุอายตนอินฺทฺริยพลโพชฺฌงฺคสติปฏฺฐานปริทีปกํ เอกมฺปิ ปทํ เสยฺโยเยวาติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

ตมฺพทาฐิกโจรฆาตกวตฺถุ ปฐมํฯ

2. พาหิยทารุจีริยตฺเถรวตฺถุ

สหสฺสมปิ เจ คาถาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ทารุจีริยตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิฯ

เอกสฺมิญฺหิ กาเล พหู มนุสฺสา นาวาย มหาสมุทฺทํ ปกฺขนฺทิตฺวา อนฺโตมหาสมุทฺเท ภินฺนาย นาวาย มจฺฉกจฺฉปภกฺขา อเหสุํฯ เอโกเวตฺถ เอกํ ผลกํ คเหตฺวา วายมนฺโต สุปฺปารกปฏฺฏนตีรํ โอกฺกมิ, ตสฺส นิวาสนปารุปนํ นตฺถิฯ