เมนู

‘‘สตฺถา ตํ กถํ สุตฺวา, ภิกฺขเว, กิํ กเถถา’’ติ ปุจฺฉิตฺวา ‘‘อิทํ นาม, ภนฺเต’’ติ วุตฺเต, ‘‘น ภิกฺขเว, สกฺกา สาริปุตฺตสทิสานํ โกปํ วา โทสํ วา อุปฺปาเทตุํ , มหาปถวีสทิสํ, ภิกฺขเว, อินฺทขีลสทิสํ ปสนฺนอุทกรหทสทิสญฺจ สาริปุตฺตสฺส จิตฺต’’นฺติ วตฺวา อนุสนฺธิํ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห –

[95]

‘‘ปถวิสโม โน วิรุชฺฌติ,

อินฺทขิลุปโม ตาทิ สุพฺพโต;

รหโทว อเปตกทฺทโม,

สํสารา น ภวนฺติ ตาทิโน’’ติฯ

ตสฺสตฺโถ – ภิกฺขเว, ยถา นาม ปถวิยํ สุจีนิ คนฺธมาลาทีนิปิ นิกฺขิปนฺติ, อสุจีนิ มุตฺตกรีสาทีนิปิ นิกฺขิปนฺติ, ยถา นาม นครทฺวาเร นิขาตํ อินฺทขีลํ ทารกาทโย โอมุตฺเตนฺติปิ อูหทนฺติปิ, อปเร ปน ตํ คนฺธมาลาทีหิ สกฺกโรนฺติฯ ตตฺถ ปถวิยา อินฺทขีลสฺส จ เนว อนุโรโธ อุปฺปชฺชติ, น วิโรโธ; เอวเมว ยฺวายํ ขีณาสโว ภิกฺขุ อฏฺฐหิ โลกธมฺเมหิ อกมฺปิยภาเวน ตาทิ, วตานํ สุนฺทรตาย สุพฺพโตฯ โส ‘‘อิเม มํ จตูหิ ปจฺจเยหิ สกฺกโรนฺติ, อิเม ปน น สกฺกโรนฺตี’’ติ สกฺการญฺจ อสกฺการญฺจ กโรนฺเตสุ เนว อนุรุชฺฌติ, โน วิรุชฺฌติ, อถ โข ปถวิสโมอินฺทขิลุปโม เอว จ โหติฯ ยถา จ อปคตกทฺทโม รหโท ปสนฺโนทโก โหติ, เอวํ อปคตกิเลสตาย ราคกทฺทมาทีหิ อกทฺทโม วิปฺปสนฺโนว โหติฯ ตาทิโนติ ตสฺส ปน เอวรูปสฺส สุคติทุคฺคตีสุ สํสรณวเสน สํสารา นาม น โหนฺตีติฯ

เทสนาวสาเน นว ภิกฺขุสหสฺสานิ สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปาปุณิํสูติฯ

สาริปุตฺตตฺเถรวตฺถุ ฉฏฺฐํฯ

7. โกสมฺพิวาสีติสฺสตฺเถรสามเณรวตฺถุ

สนฺตํ ตสฺส มนํ โหตีติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ติสฺสตฺเถรสฺส สามเณรํ อารพฺภ กเถสิฯ

เอโก กิร โกสมฺพิวาสี กุลปุตฺโต สตฺถุ สาสเน ปพฺพชิตฺวา ลทฺธุปสมฺปโท ‘‘โกสมฺพิวาสีติสฺสตฺเถโร’’ติ ปญฺญายิฯ