3. เพลฏฺฐสีสตฺเถรวตฺถุ

เยสํ สนฺนิจโย นตฺถีติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต อายสฺมนฺตํ เพลฏฺฐสีสํ อารพฺภ กเถสิฯ

โส กิรายสฺมา อนฺโตคาเม เอกํ วีถิํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ภตฺตกิจฺจํ กตฺวา ปุน อปรํ วีถิํ จริตฺวา สุกฺขํ กูรํ อาทาย วิหารํ หริตฺวา ปฏิสาเมตฺวา ‘‘นิพทฺธํ ปิณฺฑปาตปริเยสนํ นาม ทุกฺข’’นฺติ กติปาหํ ฌานสุเขน วีตินาเมตฺวา อาหาเรน อตฺเถ สติ ตํ ปริภุญฺชติฯ ภิกฺขู ญตฺวา อุชฺฌายิตฺวา ตมตฺถํ ภควโต อาโรเจสุํฯ สตฺถา เอตสฺมิํ นิทาเน อายติํ สนฺนิธิการปริวชฺชนตฺถาย ภิกฺขูนํ สิกฺขาปทํ ปญฺญเปตฺวาปิ เถเรน ปน อปญฺญตฺเต สิกฺขาปเท อปฺปิจฺฉตํ นิสฺสาย กตตฺตา ตสฺส โทสาภาวํ ปกาเสนฺโต อนุสนฺธิํ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถมาห –

[92]

‘‘เยสํ สนฺนิจโย นตฺถิ, เย ปริญฺญาตโภชนา;

สุญฺญโต อนิมิตฺโต จ, วิโมกฺโข เยสํ โคจโร;

อากาเสว สกุนฺตานํ, คติ เตสํ ทุรนฺนยา’’ติฯ

ตตฺถ สนฺนิจโยติ ทฺเว สนฺนิจยา – กมฺมสนฺนิจโย จ, ปจฺจยสนฺนิจโย จฯ เตสุ กุสลากุสลกมฺมํ กมฺมสนฺนิจโย นาม, จตฺตาโร ปจฺจยา ปจฺจยสนฺนิจโย นามฯ ตตฺถ วิหาเร วสนฺตสฺส ภิกฺขุโน เอกํ คุฬปิณฺฑํ, จตุภาคมตฺตํ สปฺปิํ, เอกญฺจ ตณฺฑุลนาฬิํ ฐเปนฺตสฺส ปจฺจยสนฺนิจโย นตฺถิ, ตโต อุตฺตริ โหติฯ เยสํ อยํ ทุวิโธปิ สนฺนิจโย นตฺถิฯ ปริญฺญาตโภชนาติ ตีหิ ปริญฺญาหิ ปริญฺญาตโภชนาฯ ยาคุอาทีนญฺหิ ยาคุภาวาทิชานนํ ญาตปริญฺญา, อาหาเร ปฏิกูลสญฺญาวเสน ปน โภชนสฺส ปริชานนํ ตีรณปริญฺญา, กพฬีการาหาเร ฉนฺทราคอปกฑฺฒนญาณํ ปหานปริญฺญาฯ อิมาหิ ตีหิ ปริญฺญาหิ เย ปริญฺญาตโภชนาฯ สุญฺญโต อนิมิตฺโต จาติ เอตฺถ อปฺปณิหิตวิโมกฺโขปิ คหิโตเยวฯ ตีณิปิ เจตานิ นิพฺพานสฺเสว นามานิฯ