ส สีลวาติ โย เอวรูโป ปุคฺคโล , โส เอว สีลวา จ ปญฺญวา จ ธมฺมิโกจ สิยา, น อญฺโญติ อตฺโถฯ

เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณิํสูติฯ

ธมฺมิกตฺเถรวตฺถุ นวมํฯ

10. ธมฺมสฺสวนวตฺถุ

อปฺปกา เต มนุสฺเสสูติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ธมฺมสฺสวนํ อารพฺภ กเถสิฯ

สาวตฺถิยํ กิร เอกวีถิวาสิโน มนุสฺสา สมคฺคา หุตฺวา คณพนฺเธน ทานํ ทตฺวา สพฺพรตฺติํ ธมฺมสฺสวนํ กาเรสุํ, สพฺพรตฺติํ ปน ธมฺมํ โสตุํ นาสกฺขิํสุฯ เอกจฺเจ กามรตินิสฺสิตา หุตฺวา, ปุน เคหเมว คตา, เอกจฺเจ โทสนิสฺสิตา หุตฺวา, เอกจฺเจ มานนิสฺสิตา หุตฺวา, เอกจฺเจ ถินมิทฺธสมงฺคิโน หุตฺวา ตตฺเถว นิสีทิตฺวา ปจลายนฺตา โสตุํ นาสกฺขิํสุฯ ปุนทิวเส ภิกฺขู ตํ ปวตฺติํ ญตฺวา ธมฺมสภายํ กถํ สมุฏฺฐาเปสุํฯ สตฺถา อาคนฺตฺวา ‘‘กาย นุตฺถ, ภิกฺขเว, เอตรหิ กถาย สนฺนิสินฺนา’’ติ ปุจฺฉิตฺวา ‘‘อิมาย นามา’’ติ วุตฺเต, ‘‘ภิกฺขเว, อิมา สตฺตา นาม เยภุยฺเยน ภวนิสฺสิตา, ภเวสุ เอว ลคฺคา วิหรนฺติ, ปารคามิโน นาม อปฺปกา’’ติ อนุสนฺธิํ ฆเฏตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อาห –

[85]

‘‘อปฺปกา เต มนุสฺเสสุ, เย ชนา ปารคามิโน;

อถายํ อิตรา ปชา, ตีรเมวานุธาวติฯ

[86]

‘‘เย จ โข สมฺมทกฺขาเต, ธมฺเม ธมฺมานุวตฺติโน;

เต ชนา ปารเมสฺสนฺติ, มจฺจุเธยฺยํ สุทุตฺตร’’นฺติฯ

ตตฺถ อปฺปกาติ โถกา น พหูฯ ปารคามิโนติ นิพฺพานปารคามิโนฯ อถายํ อิตรา ปชาติ ยา ปนายํ อวเสสา ปชา สกฺกายทิฏฺฐิตีรเมว อนุธาวติ, อยเมว พหุตราติ อตฺโถฯ สมฺมทกฺขาเตติ สมฺมา อกฺขาเต สุกถิเตฯ ธมฺเมติ เทสนาธมฺเมฯ