12. ครหทินฺนวตฺถุ

ยถา สงฺการฏฺฐานสฺมินฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน วิหรนฺโต ครหทินฺนํ นาม นิคณฺฐสาวกํ อารพฺภ กเถสิฯ

สาวตฺถิยญฺหิ สิริคุตฺโต จ ครหทินฺโน จาติ ทฺเว สหายกา อเหสุํฯ เตสุ สิริคุตฺโต อุปาสโก พุทฺธสาวโก, ครหทินฺโน นิคณฺฐสาวโก ฯ ตํ นิคณฺฐา อภิกฺขณํ เอวํ วทนฺติ – ‘‘ตว สหายกํ สิริคุตฺตํ ‘กิํ ตฺวํ สมณํ โคตมํ อุปสงฺกมสิ, ตสฺส สนฺติเก กิํ ลภิสฺสสี’ติ วตฺวา ยถา อมฺเห อุปสงฺกมิตฺวา อมฺหากญฺจ เทยฺยธมฺมํ ทสฺสติ, กิํ เอวํ โอวทิตุํ น วฏฺฏตี’’ติฯ ครหทินฺโน เตสํ วจนํ สุตฺวา อภิกฺขณํ คนฺตฺวา ฐิตนิสินฺนฏฺฐานาทีสุ สิริคุตฺตํ เอวํ โอวทติ – ‘‘สมฺม, กิํ เต สมเณน โคตเมน, ตํ อุปสงฺกมิตฺวา กิํ ลภิสฺสสิ, กิํ เต มม, อยฺเย, อุปสงฺกมิตฺวา เตสํ ทานํ ทาตุํ น วฏฺฏตี’’ติ? สิริคุตฺโต ตสฺส กถํ สุตฺวาปิ พหู ทิวเส ตุณฺหี หุตฺวา นิพฺพิชฺชิตฺวา เอกทิวสํ, ‘‘สมฺม, ตฺวํ อภิกฺขณํ อาคนฺตฺวา มํ ฐิตฏฺฐานาทีสุ เอวํ วเทสิ, ‘สมณํ โคตมํ อุปสงฺกมิตฺวา กิํ ลภิสฺสสิ, มม, อยฺเย, อุปสงฺกมิตฺวา เตสํ ทานํ เทหี’ติ, กเถหิ ตาว เม, ตว, อยฺยา, กิํ ชานนฺตี’’ติ? ‘‘‘อโห, สามิ, มา เอวํ วท, มม อยฺยานํ อญฺญาตํ นาม นตฺถิ, สพฺพํ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนํ สพฺพํ กายวจีมโนกมฺมํ อิทํ ภวิสฺสติ, อิทํ น ภวิสฺสตี’ติ สพฺพํ ภพฺพาภพฺพํ ชานนฺตี’’ติ? ‘‘เอวํ วเทสี’’ติฯ ‘‘อาม, วเทมี’’ติฯ ‘‘ยทิ เอวํ, อติภาริยํ เต กตํ, เอตฺตกํ กาลํ มยฺหํ เอตมตฺถํ อนาจิกฺขนฺเตน, อชฺช มยา อยฺยานํ ญาณานุภาโว ญาโต, คจฺฉ, สมฺม, อยฺเย, มม วจเนน นิมนฺเตหี’’ติฯ โส นิคณฺฐานํ สนฺติกํ คนฺตฺวา เต วนฺทิตฺวา ‘‘มยฺหํ สหายโก สิริคุตฺโต สฺวาตนาย ตุมฺเห นิมนฺเตตี’’ติ อาหฯ ‘‘สิริคุตฺเตน สามํ ตฺวํ วุตฺโต’’ติ? ‘‘อาม, อยฺยา’’ติฯ เต หฏฺฐตุฏฺฐา หุตฺวา ‘‘นิปฺผนฺนํ โน กิจฺจํ, สิริคุตฺตสฺส อมฺเหสุ ปสนฺนกาลโต ปฏฺฐาย กา นาม สมฺปตฺติ อมฺหากํ น ภวิสฺสตี’’ติ วทิํสุฯ

สิริคุตฺตสฺสาปิ มหนฺตํ นิเวสนํฯ โส ตสฺมิํ ทฺวินฺนํ เคหานํ อนฺตเร อุภโต ทีฆํ อาวาฏํ ขณาเปตฺวา คูถกลลสฺส ปูราเปสิฯ พหิอาวาเฏ ทฺวีสุ ปริยนฺเตสุ ขาณุเก โกฏฺฏาเปตฺวา เตสุ รชฺชุโย พนฺธาเปตฺวา อาสนานํ ปุริมปาเท อาวาฏสฺส ปุริมปสฺเส ฐปาเปตฺวา ปจฺฉิมปาเท รชฺชุเกสุ ฐปาเปสิฯ