2. อปฺปมาทวคฺโค

1. สามาวตีวตฺถุ

อปฺปมาโท อมตปทนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา โกสมฺพิํ อุปนิสฺสาย โฆสิตาราเม วิหรนฺโต สามาวติปฺปมุขานํ ปญฺจนฺนํ อิตฺถิสตานํ, มาคณฺฑิยปฺปมุขานญฺจ เอติสฺสา ปญฺจนฺนํ ญาติสตานํ มรณพฺยสนํ อารพฺภ กเถสิฯ

ตตฺรายํ อนุปุพฺพิกถา – อตีเต อลฺลกปฺปรฏฺเฐ อลฺลกปฺปราชา นาม, เวฐทีปกรฏฺเฐ เวฐทีปกราชา นามาติ อิเม ทฺเว ทหรกาลโต ปฏฺฐาย สหายกา หุตฺวา เอกาจริยกุเล สิปฺปํ อุคฺคณฺหิตฺวา อตฺตโน อตฺตโน ปิตูนํ อจฺจเยน ฉตฺตํ อุสฺสาเปตฺวา อายาเมน ทสทสโยชนิเก รฏฺเฐ ราชาโน อเหสุํฯ เต กาเลน กาลํ สมาคนฺตฺวา เอกโต ติฏฺฐนฺตา นิสีทนฺตา นิปชฺชนฺตา มหาชนํ ชายมานญฺจ ชียมานญฺจ มียมานญฺจ ทิสฺวา ‘‘ปรโลกํ คจฺฉนฺตํ อนุคจฺฉนฺโต นาม นตฺถิ, อนฺตมโส อตฺตโน สรีรมฺปิ นานุคจฺฉติ, สพฺพํ ปหาย คนฺตพฺพํ, กิํ โน ฆราวาเสน, ปพฺพชิสฺสามา’’ติ มนฺเตตฺวา รชฺชานิ ปุตฺตทารานํ นิยฺยาเทตฺวา อิสิปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา หิมวนฺตปฺปเทเส วสนฺตา มนฺตยิํสุ – ‘‘มยํ รชฺชํ ปหาย ปพฺพชิตา, น ชีวิตุํ อสกฺโกนฺตาฯ เต มยํ เอกฏฺฐาเน วสนฺตา อปพฺพชิตสทิสาเยว โหม, ตสฺมา วิสุํ วสิสฺสามฯ ตฺวํ เอตสฺมิํ ปพฺพเต วส, อหํ อิมสฺมิํ ปพฺพเต วสิสฺสามิฯ อนฺวฑฺฒมาสํ ปน อุโปสถทิวเส เอกโต ภวิสฺสามา’’ติฯ อถ โข เนสํ เอตทโหสิ – ‘‘เอวมฺปิ โน คณสงฺคณิกาว ภวิสฺสติ, ตฺวํ ปน ตว ปพฺพเต อคฺคิํ ชาเลยฺยาสิ, อหํ มม ปพฺพเต อคฺคิํ ชาเลสฺสามิ, ตาย สญฺญาย อตฺถิภาวํ ชานิสฺสามา’’ติฯ เต ตถา กริํสุฯ

อถ อปรภาเค เวฐทีปกตาปโส กาลํ กตฺวา มเหสกฺโข เทวราชา หุตฺวา นิพฺพตฺโตฯ ตโต อฑฺฒมาเส สมฺปตฺเต อคฺคิํ อทิสฺวาว อิตโร ‘‘สหายโก เม กาลกโต’’ติ อญฺญาสิฯ