พระวินัยปิฎก ปริวาร [ปัญจวรรค] 1. กรรมวรรค
อปโลกนกรรม เป็นต้น
[495] ถาม : อปโลกนกรรมย่อมถึงฐานะเท่าไร ญัตติกรรมย่อมถึงฐานะเท่าไร
ญัตติทุติยกรรมย่อมถึงฐานะเท่าไร ญัตติจตุตถกรรมย่อมถึงฐานะเท่าไร
ตอบ : อปโลกนกรรมย่อมถึงฐานะ 5 อย่าง ญัตติกรรมย่อมถึงฐานะ 9 อย่าง
ญัตติทุติยกรรมย่อมถึงฐานะ 7 อย่าง ญัตติจตุตถกรรมย่อมถึงฐานะ 7 อย่าง
ฐานะแห่งอปโลกนกรรม
[496] ถาม : อปโลกนกรรมย่อมถึงฐานะ 5 เหล่าไหน
ตอบ : ฐานะ 5 เหล่านี้ คือ โอสารณา นิสสารณา ภัณฑุกรรม พรหมทัณฑ์
ทั้งกรรมลักษณะเป็นคำรบ 5
อปโลกนกรรมย่อมถึงฐานะ 5 เหล่านี้
ฐานะแห่งญัตติกรรม
ถาม : ญัตติกรรมย่อมถึงฐานะ 9 เหล่าไหน
ตอบ : ฐานะ 9 เหล่านี้ คือ โอสารณา นิสสารณา อุโบสถ ปวารณา
สมมติ การให้ การรับ การเลื่อนปวารณาออกไป ทั้งกรรมลักษณะเป็นคำรบ 9
ญัตติกรรมย่อมถึงฐานะ 9 เหล่านี้
ฐานะแห่งญัตติทุติยกรรม
ถาม : ญัตติทุติยกรรมย่อมถึงฐานะ 7 เหล่าไหน
ตอบ : ฐานะ 7 เหล่านี้ คือ โอสารณา นิสสารณา สมมติ การให้ การถอน
การแสดง ทั้งกรรมลักษณะเป็นคำรบ 7
ญัตติทุติยกรรมย่อมถึงฐานะ 7 เหล่านี้
ฐานะแห่งญัตติจตุตถกรรม
ถาม : ญัตติจตุตถกรรมย่อมถึงฐานะ 7 เหล่าไหน
พระวินัยปิฎก ปริวาร [ปัญจวรรค] 2. อัตถวสมวรรค
ตอบ : ฐานะ 7 เหล่านี้ คือ โอสารณา นิสสารณา สมมติ การให้ นิคคหะ
สมนุภาสน์ ทั้งกรรมลักษณะเป็นคำรบ 7
ญัตติจตุตถกรรมย่อมถึงฐานะ 7 เหล่านี้
กรรมอันสงฆ์จตุวรรคพึงทำ เป็นต้น
[497] ในกรรมที่สงฆ์จตุวรรคพึงทำ ภิกษุปกตัตตะ 4 รูป เป็นผู้เข้ากรรม
ปกตัตตะที่เหลือเป็นผู้ควรฉันทะ ภิกษุรูปที่สงฆ์ทำกรรมนั้น ไม่ใช่เป็นผู้เข้ากรรมและ
ไม่ใช่เป็นผู้ควรฉันทะ แต่เป็นผู้ควรแก่กรรม
ในกรรมที่สงฆ์ปัญจวรรคพึงทำ ฯลฯ ในกรรมที่สงฆ์ทสวรรคพึงทำ ฯลฯ
ในกรรมที่สงฆ์วีสติวรรคพึงทำ ภิกษุปกตัตตะ 20 รูป เป็นผู้เข้ากรรม
ปกตัตตะที่เหลือเป็นผู้ควรฉันทะ ภิกษุรูปที่สงฆ์ทำกรรมนั้น ไม่ใช่เป็นผู้เข้ากรรม
และไม่ใช่เป็นผู้ควรฉันทะ แต่เป็นผู้ควรแก่กรรม
กรรมวรรคที่ 1 จบ
2. อัตถวสวรรค
หมวดว่าด้วยอำนาจประโยชน์ทรงบัญญัติสิกขาบท
[498] พระตถาคตทรงบัญญัติสิกขาบทแก่สาวกทั้งหลาย โดยอาศัยอำนาจ
ประโยชน์ 2 ประการ คือ
1. เพื่อการยอมรับว่าดีแห่งพระสงฆ์
2. เพื่อความผาสุกแห่งพระสงฆ์
พระตถาคตทรงบัญญัติสิกขาบทแก่สาวกทั้งหลาย โดยอาศัยอำนาจประโยชน์
2 ประการนี้
