เมนู

พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ] 14. กฐินัตถารวรรค
อุบาลี บุคคลที่ไม่ควรไหว้แม้อื่นอีก 5 จำพวก คือ
1. ผู้อุปสมบทก่อนไม่ควรไหว้ผู้อุปสมบททีหลัง
2. ไม่ควรไหว้อนุปสัมบัน
3. ไม่ควรไหว้ภิกษุนานาสังวาส มีพรรษาแก่กว่า เป็นอธรรมวาที
4. ไม่ควรไหว้มาตุคาม
5. ไม่ควรไหว้บัณเฑาะก์
อุบาลี บุคคล 5 จำพวกนี้แล ที่ไม่ควรไหว้
อุบาลี ภิกษุที่ไม่ควรไหว้แม้อื่นอีก 5 จำพวก คือ
1. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังอยู่ปริวาส
2. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ควรชักเข้าหาอาบัติเดิม
3. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ควรแก่มานัต
4. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังประพฤติมานัต
5. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ควรแก่อัพภาน
อุบาลี ภิกษุ 5 จำพวกนี้แล ที่ไม่ควรไหว้”

บุคคลควรไหว้
[468] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ภิกษุที่ควรไหว้มีเท่าไรหนอแล พระพุทธเจ้าข้า”
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ภิกษุที่ควรไหว้นี้มี 5 จำพวก คือ
1. ผู้อุปสมบทหลังควรไหว้ผู้อุปสมบทก่อน
2. ควรไหว้ภิกษุนานาสังวาส ผู้มีพรรษาแก่กว่า เป็นธรรมวาที
3. ควรไหว้พระอาจารย์
4. ควรไหว้พระอุปัชฌาย์
5. ควรไหว้พระตถาคตผู้เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เองโดยชอบในโลก
พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก ในหมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณะ
พราหมณ์เทวดาและมนุษย์
อุบาลี ภิกษุ 5 จำพวกนี้แล ที่ควรไหว้”

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 8 หน้า :667 }


พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ] หัวข้อบอกวรรค
ข้อปฏิบัติของภิกษุผู้อ่อนกว่า
[469] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ภิกษุผู้อ่อนกว่า เมื่อไหว้เท้าของภิกษุผู้
แก่กว่า ควรตั้งธรรมเท่าไรไว้ในตน แล้วจึงไหว้เท้า พระพุทธเจ้าข้า”
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ภิกษุผู้อ่อนกว่า เมื่อไหว้เท้าของภิกษุผู้แก่กว่า
ควรตั้งธรรม 5 อย่าง ไว้ในตน แล้วจึงไหว้เท้า ธรรม 5 อย่าง คือ
อุบาลี ภิกษุผู้อ่อนกว่า เมื่อไหว้เท้าของภิกษุผู้แก่กว่า

1. ควรห่มผ้าเฉวียงบ่า 2. ประคองอัญชลี
3. นวดเท้าด้วยฝ่ามือทั้งสอง 4. มีความรัก
5. มีความเคารพ แล้วจึงไหว้เท้า

อุบาลี ภิกษุผู้อ่อนกว่า เมื่อไหว้เท้าของภิกษุผู้แก่กว่า ควรตั้งธรรม 5 อย่างนี้แล
ไว้ในตน แล้วจึงไหว้เท้า”
กฐินัตถารวรรคที่ 14 จบ

หัวข้อประจำวรรค
การกรานกฐิน การหลับเป็นสุข
ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้เข้าสู่ละแวกบ้าน
ดื่มยาคู เคี้ยว อุปสมบทก่อน อยู่ปริวาส
บุคคลควรไหว้ ภิกษุอ่อนกว่าไหว้ภิกษุแก่กว่า
อุปาลิปัญจกะ จบ

หัวข้อบอกวรรค
อนิสสิตวรรค กัมมวรรค1 โวหารวรรค
ทิฏฐาวิกัมมวรรค โจทนาวรรค2 ธุดงควรรค

เชิงอรรถ :
1 นัปปฏิปัสสัมภนวรรค (420/595)
2 อัตตาทานวรรค (436/615)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 8 หน้า :668 }