พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ] 14. กฐินัตถารวรรค
3. ไม่เห็นความฝันเลวทราม 4. เทวดารักษา
5. น้ำอสุจิไม่เคลื่อน
อุบาลี บุคคลผู้นอนหลับมีสติรู้สึกตัว มีอานิสงส์ 5 อย่างนี้แล”

บุคคลไม่ควรไหว้
[467] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ภิกษุที่ไม่ควรไหว้มีเท่าไรหนอแล พระ
พุทธเจ้าข้า”
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ภิกษุที่ไม่ควรไหว้นี้มี 5 จำพวก คือ

1. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้เข้าไป 2. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้เข้าไปสู่ถนน
สู่ละแวกบ้าน
3. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้อยู่ในที่มืด 4. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ไม่ได้สนใจ
5. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้หลับอยู่

อุบาลี ภิกษุ 5 จำพวกนี้แล ที่ไม่ควรไหว้
อุบาลี ภิกษุที่ไม่ควรไหว้แม้อื่นอีก 5 จำพวก คือ

1. ไม่ควรไหว้ภิกษุในเวลาที่ดื่มยาคู 2. ไม่ควรไหว้ภิกษุในโรงภัตร
3. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้เป็นศัตรู 4. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังคิด
เรื่องอื่น
5. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังเปลือยกาย

อุบาลี ภิกษุ 5 จำพวกนี้แล ที่ไม่ควรไหว้
อุบาลี ภิกษุที่ไม่ควรไหว้แม้อื่นอีก 5 จำพวก คือ

1. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังเคี้ยวอยู่ 2. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังฉันอยู่
3. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลัง 4. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังถ่าย
ถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ
5. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ถูกสงฆ์ยกวัตร

อุบาลี ภิกษุ 5 จำพวกนี้แล ที่ไม่ควรไหว้

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 8 หน้า :666 }

พระวินัยปิฎก ปริวาร [อุปาลิปัญจกะ] 14. กฐินัตถารวรรค
อุบาลี บุคคลที่ไม่ควรไหว้แม้อื่นอีก 5 จำพวก คือ
1. ผู้อุปสมบทก่อนไม่ควรไหว้ผู้อุปสมบททีหลัง
2. ไม่ควรไหว้อนุปสัมบัน
3. ไม่ควรไหว้ภิกษุนานาสังวาส มีพรรษาแก่กว่า เป็นอธรรมวาที
4. ไม่ควรไหว้มาตุคาม
5. ไม่ควรไหว้บัณเฑาะก์
อุบาลี บุคคล 5 จำพวกนี้แล ที่ไม่ควรไหว้
อุบาลี ภิกษุที่ไม่ควรไหว้แม้อื่นอีก 5 จำพวก คือ
1. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังอยู่ปริวาส
2. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ควรชักเข้าหาอาบัติเดิม
3. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ควรแก่มานัต
4. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้กำลังประพฤติมานัต
5. ไม่ควรไหว้ภิกษุผู้ควรแก่อัพภาน
อุบาลี ภิกษุ 5 จำพวกนี้แล ที่ไม่ควรไหว้”

บุคคลควรไหว้
[468] ท่านพระอุบาลีทูลถามว่า “ภิกษุที่ควรไหว้มีเท่าไรหนอแล พระพุทธเจ้าข้า”
พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “อุบาลี ภิกษุที่ควรไหว้นี้มี 5 จำพวก คือ
1. ผู้อุปสมบทหลังควรไหว้ผู้อุปสมบทก่อน
2. ควรไหว้ภิกษุนานาสังวาส ผู้มีพรรษาแก่กว่า เป็นธรรมวาที
3. ควรไหว้พระอาจารย์
4. ควรไหว้พระอุปัชฌาย์
5. ควรไหว้พระตถาคตผู้เป็นพระอรหันต์ ตรัสรู้เองโดยชอบในโลก
พร้อมทั้งเทวโลก มารโลก พรหมโลก ในหมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณะ
พราหมณ์เทวดาและมนุษย์
อุบาลี ภิกษุ 5 จำพวกนี้แล ที่ควรไหว้”

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 8 หน้า :667 }