พระวินัยปิฎก ปริวาร [อธิกรณเภท] 4. อธิกรณปัจจยาทิปัตติ
ถาม : อธิกรณ์ 4 มีมูลเหตุ 33 อย่างไร
ตอบ : วิวาทาธิกรณ์ มีมูลเหตุ 12 อนุวาทาธิกรณ์ มีมูลเหตุ 14
อาปัตตาธิกรณ์ มีมูลเหตุ 6 กิจจาธิกรณ์ มีมูลเหตุเดียวคือสงฆ์ รวมอธิกรณ์ 4
มีมูลเหตุ 33 นี้
ถาม : อธิกรณ์ 4 มีสมุฏฐาน 33 อย่างไร
ตอบ : วิวาทาธิกรณ์ มีเรื่องทำความแตกกัน 18 เรื่อง เป็นสมุฏฐาน
อนุวาทาธิกรณ์ มีวิบัติ 4 เป็นสมุฏฐาน อาปัตตาธิกรณ์ มีอาบัติ 7 กอง เป็น
สมุฏฐาน กิจจาธิกรณ์ มีกรรม 4 เป็นสมุฏฐาน รวมอธิกรณ์ 4 มีสมุฏฐาน 33 นี้
4. อธิกรณปัจจยาปัตติ
ว่าด้วยอาบัติมีอธิกรณ์เป็นปัจจัย
[344] ถาม : วิวาทาธิกรณ์ เป็นอาบัติหรืออนาบัติ
ตอบ : วิวาทาธิกรณ์ เป็นอนาบัติ
ถาม : ก็เพราะวิวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติหรือ
ตอบ : ถูกแล้ว เพราะวิวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติ
ถาม : เพราะวิวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติเท่าไร
ตอบ : เพราะวิวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติ 2 อย่าง คือ
1. ด่าอุปสัมบันต้องอาบัติปาจิตตีย์
2. ด่าอนุปสัมบันต้องอาบัติทุกกฏ
เพราะวิวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติ 2 อย่างนี้
ถาม : อาบัติเหล่านั้น บรรดาวิบัติ 4 อย่าง จัดเป็นวิบัติอย่างไหน บรรดา
อธิกรณ์ 4 อย่าง เป็นอธิกรณ์อย่างไหน บรรดากองอาบัติ 7 กอง จัดเข้ากอง
พระวินัยปิฎก ปริวาร [อธิกรณเภท] 4. อธิกรณปัจจยาทิปัตติ
อาบัติไหน บรรดาสมุฏฐานแห่งอาบัติ 6 สมุฏฐานเกิดด้วยสมุฏฐานเท่าไร ระงับ
ด้วยอธิกรณ์เท่าไร ในฐานะเท่าไร ด้วยสมถะเท่าไร
ตอบ : อาบัติเหล่านั้น บรรดาวิบัติ 4 อย่าง จัดเป็นวิบัติ 1 อย่าง คือ
อาจารวิบัติ บรรดาอธิกรณ์ 4 เป็นอาปัตตาธิกรณ์ บรรดากองอาบัติ 7 กอง
จัดเข้ากองอาบัติ 2 กอง คือ (1) กองอาบัติปาจิตตีย์ (2) กองอาบัติทุกกฏ
บรรดาสมุฏฐานแห่งอาบัติ 6 สมุฏฐาน เกิดด้วยสมุฏฐาน 3 สมุฏฐาน ระงับด้วย
อธิกรณ์ 1 คือ กิจจาธิกรณ์ ระงับใน 3 ฐานะ คือ ท่ามกลางสงฆ์ ท่ามกลางคณะ
สำนักบุคคล ระงับด้วยสมถะ 3 คือ (1) สัมมุขาวินัย (2) ปฏิญญาตกรณะ
(3) สัมมุขาวินัยและติณวัตถารกะ
ว่าด้วยอนุวาทาธิกรณ์เป็นอาบัติหรืออนาบัติ เป็นต้น
[345] ถาม : อนุวาทาธิกรณ์ เป็นอาบัติหรืออนาบัติ
ตอบ : อนุวาทาธิกรณ์ เป็นอนาบัติ
ถาม : ก็เพราะอนุวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติหรือ
ตอบ : ถูกแล้ว เพราะอนุวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติ
ถาม : เพราะอนุวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติเท่าไร
ตอบ : เพราะอนุวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติ 3 อย่าง คือ
1. ใส่ความภิกษุด้วยอาบัติปาราชิกที่ไม่มีมูล ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
2. ใส่ความภิกษุด้วยอาบัติสังฆาทิเสสที่ไม่มีมูล ต้องอาบัติปาจิตตีย์
3. ใส่ความภิกษุด้วยอาบัติปาจิตตีย์ที่ไม่มีมูล ต้องอาบัติทุกกฏ
เพราะอนุวาทาธิกรณ์เป็นปัจจัย ภิกษุจึงต้องอาบัติ 3 อย่างนี้
ถาม : อาบัติเหล่านั้น บรรดาวิบัติ 4 อย่าง จัดเป็นวิบัติเท่าไร บรรดาอธิกรณ์
4 อย่าง เป็นอธิกรณ์อย่างไหน บรรดากองอาบัติ 7 กอง จัดเข้ากองอาบัติเท่าไร
