พระวินัยปิฎก ปริวาร [อธิกรณเภท] 1. อุกโกฏนเภทาทิ
อธิกรณเภท
ว่าด้วยประเภทแห่งอธิกรณ์
1. อุกโกฏนเภทาทิ
ว่าด้วยประเภทการรื้อฟื้น เป็นต้น
[340] อธิกรณ์มี 4 อย่าง คือ
1. วิวาทาธิกรณ์ 2. อนุวาทาธิกรณ์
3. อาปัตตาธิกรณ์ 4. กิจจาธิกรณ์
อธิกรณ์มี 4 อย่างเหล่านี้
ถาม : การรื้อฟื้นอธิกรณ์ 4 อย่างนี้ มีเท่าไร
ตอบ : การรื้อฟื้นอธิกรณ์ 4 อย่างนี้ มี 10 อย่าง คือ รื้อฟื้นวิวาทาธิกรณ์
มี 2 รื้อฟื้นอนุวาทาธิกรณ์มี 4 รื้อฟื้นอาปัตตาธิกรณ์มี 3 รื้อฟื้นกิจจาธิกรณ์มี 1
การรื้อฟื้นอธิกรณ์ 4 อย่างนี้ มี 10 อย่างเหล่านี้
ถาม : เมื่อรื้อฟื้นวิวาทาธิกรณ์ ย่อมรื้อฟื้นสมถะเท่าไร เมื่อรื้อฟื้นอนุวาทาธิกรณ์
ย่อมรื้อฟื้นสมถะเท่าไร เมื่อรื้อฟื้นอาปัตตาธิกรณ์ ย่อมรื้อฟื้นสมถะเท่าไร เมื่อ
รื้อฟื้นกิจจาธิกรณ์ ย่อมรื้อฟื้นสมถะเท่าไร
ตอบ : เมื่อรื้อฟื้นวิวาทาธิกรณ์ ย่อมรื้อฟื้นสมถะ 2 อย่าง เมื่อรื้อฟื้น
อนุวาทาธิกรณ์ ย่อมรื้อฟื้นสมถะ 4 อย่าง เมื่อรื้อฟื้นอาปัตตาธิกรณ์ ย่อมรื้อฟื้น
สมถะ 3 อย่าง เมื่อรื้อฟื้นกิจจาธิกรณ์ ย่อมรื้อฟื้นสมถะอย่างเดียว
ว่าด้วยการรื้อฟื้นอธิกรณ์ เป็นต้น
[341] ถาม : การรื้อฟื้นมีเท่าไร ด้วยอาการเท่าไร จึงนับว่ารื้อฟื้น บุคคล
ประกอบด้วยองค์เท่าไร จึงรื้อฟื้นอธิกรณ์ได้ บุคคลกี่จำพวก เมื่อรื้อฟื้นอธิกรณ์
ย่อมต้องอาบัติ
พระวินัยปิฎก ปริวาร [อธิกรณเภท] 1. อุกโกฏนเภทาทิ
ตอบ : การรื้อฟื้นมี 12 อย่าง ด้วยอาการ 10 จึงนับว่ารื้อฟื้น บุคคล
ประกอบด้วยองค์ 4 จึงรื้อฟื้นอธิกรณ์ได้ บุคคล 4 จำพวก เมื่อรื้อฟื้นอธิกรณ์
ย่อมต้องอาบัติ
การรื้อฟื้นมี 12 อย่าง คือ
1. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ยังไม่ได้ทำ 2. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ทำไม่ดี
3. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ควรทำใหม่ 4. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ยังทำไม่เสร็จ
5. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ทำเสร็จแล้วไม่ดี 6. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ควรทำอีก
7. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ยังไม่ได้วินิจฉัย 8. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์วินิจฉัยไม่ถูกต้อง
9. รื้อฟื้นกรรมที่สงฆ์ควรวินิจฉัยใหม่ 10. รื้อฟื้นกรรมที่ยังไม่ระงับ
11. รื้อฟื้นกรรมที่ระงับแล้วไม่ดี 12. รื้อฟื้นกรรมที่ควรระงับใหม่
การรื้อฟื้นมี 12 อย่างเหล่านี้
ด้วยอาการ 10 อย่าง จึงนับว่ารื้อฟื้น คือ
1. รื้อฟื้นอธิกรณ์ที่เกิดในที่นั้น 2. รื้อฟื้นอธิกรณ์ที่เกิดในที่นั้นแต่
ระงับแล้ว
3. รื้อฟื้นอธิกรณ์ในระหว่างทาง 4. รื้อฟื้นอธิกรณ์ที่ระงับแล้วในระหว่างทาง
5. รื้อฟื้นอธิกรณ์อันไปแล้วในที่นั้น 6. รื้อฟื้นอธิกรณ์อันไปแล้วแต่ระงับแล้ว
7. รื้อฟื้นสติวินัย 8. รื้อฟื้นอมูฬหวินัย
9. รื้อฟื้นตัสสปาปิยสิกา 10. รื้อฟื้นติณวัตถารกะ
ด้วยอาการ 10 อย่างนี้ จึงนับว่ารื้อฟื้น
บุคคลประกอบด้วยองค์ 4 จึงรื้อฟื้นอธิกรณ์ได้ คือ
1. ลำเอียงเพราะชอบจึงรื้อฟื้นอธิกรณ์ได้
2. ลำเอียงเพราะชังจึงรื้อฟื้นอธิกรณ์ได้
