พระวินัยปิฎก ปริวาร [เอกุตตริกนัย] 5. ปัญจกวาร
ภิกษุผู้เข้าไปสู่ตระกูลมีโทษ 5 อย่าง คือ
1. ต้องอาบัติเพราะเที่ยวไปไม่บอกลา
2. ต้องอาบัติเพราะนั่งในที่ลับ
3. ต้องอาบัติเพราะอาสนะกำบัง
4. แสดงธรรมแก่มาตุคามเกิน 5-6 คำต้องอาบัติ
5. เป็นผู้มากด้วยความดำริในกามอยู่
ภิกษุผู้เข้าไปสู่ตระกูล คลุกคลีอยู่ในตระกูลเกินเวลา มีโทษ 5 อย่าง คือ
1. พบมาตุคามเป็นประจำ
2. เมื่อมีการพบก็มีการเกี่ยวข้อง
3. เมื่อมีการเกี่ยวข้องก็มีความสนิทสนม
4. เมื่อมีความสนิทสนมก็มีจิตกำหนัด
5. เมื่อมีจิตกำหนัดก็เป็นอันหวังข้อนี้ได้ คือ เธอจักไม่ยินดีประพฤติ
พรหมจรรย์ จักต้องอาบัติที่เศร้าหมองอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือจัก
บอกลาสิกขาเพื่อเป็นคฤหัสถ์
ว่าด้วยพืชและผลไม้
พืชพันธุ์มี 5 ชนิด คือ
1. พืชพันธุ์เกิดจากเหง้า 2. พืชพันธุ์เกิดจากลำต้น
3. พืชพันธุ์เกิดจากตา 4. พืชพันธุ์เกิดจากยอด
5. พืชพันธุ์เกิดจากเมล็ด
ผลไม้ที่ควรบริโภคด้วยวิธีอันควรแก่สมณะ มี 5 คือ
1. ผลไม้ที่ลนไฟ 2. ผลไม้ที่กรีดด้วยศัสตรา
3. ผลไม้ที่จิกด้วยเล็บ 4. ผลไม้ที่ไม่มีเมล็ด
5. ผลไม้ที่ปล้อนเอาเมล็ดออกแล้ว
พระวินัยปิฎก ปริวาร [เอกุตตริกนัย] 5. ปัญจกวาร
ว่าด้วยวิสุทธิ 5
วิสุทธิมี 5 แบบ คือ
1. ยกนิทานขึ้นแสดงจบแล้ว พึงสวดอุทเทสที่เหลือด้วยสุตบท นี้เป็น
วิสุทธิแบบที่ 1
2. ยกนิทานขึ้นแสดง ยกปาราชิก 4 ขึ้นแสดงจบแล้วพึงสวดอุทเทส
ที่เหลือด้วยสุตบท นี้เป็นวิสุทธิแบบที่ 2
3. ยกนิทานขึ้นแสดง ยกปาราชิก 4 ขึ้นแสดง ยกสังฆาทิเสส 13 ขึ้น
แสดงจบแล้วพึงสวดอุทเทสที่เหลือด้วยสุตบท นี้เป็นวิสุทธิแบบที่ 3
4. ยกนิทานขึ้นแสดง ยกปาราชิก 4 ขึ้นแสดง ยกสังฆาทิเสส 13
ขึ้นแสดง ยกอนิยต 2 ขึ้นแสดงจบแล้ว พึงสวดอุทเทสที่เหลือ
ด้วยสุตบท นี้เป็นวิสุทธิแบบที่ 4
5. ยกขึ้นแสดงโดยพิสดารทั้งหมด เป็นวิสุทธิแบบที่ 5
วิสุทธิแม้อื่นอีกมี 5 แบบ คือ
1. สุตตุทเทสอุโบสถ 2. ปาริสุทธิอุโบสถ
3. อธิษฐานอุโบสถ 4. สามัคคีอุโบสถ
5. ปวารณา
ว่าด้วยอานิสงส์การทรงวินัย เป็นต้น
การทรงวินัยมีอานิสงส์ 5 อย่าง คือ
1. เป็นอันคุ้มครองรักษากองศีลของตนไว้ดีแล้ว
2. ผู้ที่ถูกความรังเกียจครอบงำย่อมหวนระลึกได้
3. กล้าพูดในท่ามกลางสงฆ์
4. ข่มด้วยดีซึ่งข้าศึกโดยสหธรรม
5. เป็นผู้ปฏิบัติเพื่อความตั้งมั่นแห่งพระสัทธรรม
การงดปาติโมกข์ไม่ชอบธรรมมี 5 อย่าง
การงดปาติโมกข์ชอบธรรมมี 5 อย่าง
ปัญจกวาร จบ
