พระวินัยปิฎก ปริวาร [เอกุตตริกนัย] 5. ปัญจกวาร
ภิกษุผู้ถือเที่ยวบิณฑบาตมี 5 จำพวก ฯลฯ ภิกษุผู้ถือผ้าบังสุกุลมี 5 จำพวก
ฯลฯ ภิกษุผู้ถืออยู่โคนไม้มี 5 จำพวก ฯลฯ ภิกษุผู้ถืออยู่ป่าช้ามี 5 จำพวก ฯลฯ
ภิกษุผู้ถืออยู่กลางแจ้งมี 5 จำพวก ฯลฯ ภิกษุผู้ถือผ้า 3 ผืนมี 5 จำพวก ฯลฯ
ภิกษุผู้ถือเที่ยวบิณฑบาตตามลำดับมี 5 จำพวก ฯลฯ ภิกษุผู้ถือการนั่งมี 5 จำพวก
ฯลฯ ภิกษุผู้ถืออยู่ในเสนาสนะตามที่จัดไว้มี 5 จำพวก ฯลฯ ภิกษุผู้ถือนั่งฉัน ณ
อาสนะแห่งเดียวมี 5 จำพวก ฯลฯ ภิกษุผู้ถือการห้ามภัตรที่เขานำมาถวายเมื่อ
ภายหลังมี 5 จำพวก ฯลฯ
ภิกษุผู้ถือฉันเฉพาะในบาตรมี 5 จำพวก คือ
1. เพราะเป็นผู้โง่เขลา งมงาย จึงถือการฉันเฉพาะในบาตร
2. เป็นผู้ปรารถนาเลวทราม ถูกความอยากครอบงำ จึงถือการฉัน
เฉพาะในบาตร
3. เพราะมัวเมา จิตฟุ้งซ่าน จึงถือการฉันเฉพาะในบาตร
4. เพราะเข้าใจว่า พระพุทธเจ้า พระสาวกของพระพุทธเจ้าสรรเสริญ
จึงถือการฉันเฉพาะในบาตร
5. เพราะอาศัยความมักน้อยสันโดษ ขัดเกลา ความเงียบ สงัด และ
เพราะอาศัยว่าการฉันเฉพาะในบาตรมีประโยชน์ด้วยการปฏิบัติอัน
งามนี้ จึงถือการฉันเฉพาะในบาตร
ว่าด้วยองค์ของภิกษุผู้ต้องถือนิสัย
ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ 5 จะพึงอยู่โดยไม่ถือนิสัยไม่ได้ คือ
1. ไม่รู้อุโบสถ 2. ไม่รู้อุโบสถกรรม
3. ไม่รู้ปาติโมกข์ 4. ไม่รู้ปาติโมกขุทเทส
5. มีพรรษาหย่อน 5
ภิกษุผู้ประกอบด้วยองค์ 5 ไม่ถือนิสัยแล้ว ควรอยู่ได้ คือ
1. รู้อุโบสถ 2. รู้อุโบสถกรรม
3. รู้ปาติโมกข์ 4. รู้ปาติโมกขุทเทส
5. มีพรรษาครบ 5 หรือมีพรรษาเกิน 5
