พระวินัยปิฎก ปริวาร [เอกุตตริกนัย] 3. ติกวาร
อกุศลมูลมี 3 อย่าง คือ
1. อกุศลมูลคือโลภะ 2. อกุศลมูลคือโทสะ
3. อกุศลมูลคือโมหะ
กุศลมูลมี 3 อย่าง คือ
1. กุศลมูลคืออโลภะ 2. กุศลมูลคืออโทสะ
3. กุศลมูลคืออโมหะ
ทุจริตมี 3 อย่าง คือ
1. กายทุจริต 2. วจีทุจริต
3. มโนทุจริต
สุจริตมี 3 อย่าง คือ
1. กายสุจริต 2. วจีสุจริต
3. มโนสุจริต
พระผู้มีพระภาคทรงบัญญัติติกโภชนะในตระกูล โดยอาศัยอำนาจประโยชน์ 3
ประการ คือ
1. เพื่อข่มบุคคลผู้เก้อยาก
2. เพื่ออยู่ผาสุกแห่งเหล่าภิกษุผู้มีศีลดีงาม ด้วยประสงค์ว่า พวกมัก
มากอย่าอาศัยฝักฝ่ายทำลายสงฆ์
3. เพื่อทรงอนุเคราะห์ตระกูล
พระเทวทัตมีจิตถูกอสัทธรรม 3 อย่าง คือ
1. ความปรารถนาชั่ว 2. ความมีมิตรชั่ว
3. การได้บรรลุคุณวิเศษขั้นต่ำแล้วเลิกเสียกลางคัน
ครอบงำย่ำยี จึงไปเกิดในอบาย ไปเกิดในนรก ดำรงอยู่ชั่วกัป แก้ไขไม่ได้
สมมติมี 3 อย่าง คือ
1. สมมติไม้เท้า 2. สมมติสาแหรก
3. สมมติไม้เท้าและสาแหรก
