พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุวิภังค์] 1. กัตถปัญญัตติวาร 1. ปาราชิกกัณฑ์
พระเถระผู้ประเสริฐมีปัญญามากเหล่านี้ รู้พระวินัย
ฉลาดในมรรค ได้ประกาศพระวินัยปิฎกไว้ในเกาะตามพปัณณิ
ปาราชิกสิกขาบทที่ 2
[189] ถาม : พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ผู้ทรงรู้
ทรงเห็น ทรงบัญญัติปาราชิกเพราะการถือเอาสิ่งของที่เจ้าของมิได้ให้เป็นปัจจัย ณ
ที่ไหน
ตอบ : ทรงบัญญัติ ณ กรุงราชคฤห์
ถาม : ทรงปรารภใคร
ตอบ : ทรงปรารภพระธนิยกุมภการบุตร
ถาม : เพราะเรื่องอะไร
ตอบ : เพราะเรื่องที่พระธนิยกุมภการบุตรถือเอาไม้หลวงซึ่งยังไม่ได้รับพระ
ราชทาน
ในปาราชิกสิกขาบทที่ 2 นั้นมี 1 พระบัญญัติ 1 พระอนุบัญญัติ
บรรดาสมุฏฐานแห่งอาบัติ 6 สมุฏฐาน เกิดด้วยสมุฏฐาน 3 สมุฏฐาน คือ
(1) เกิดทางกายกับจิต มิใช่เกิดทางวาจา (2) เกิดทางวาจากับจิต มิใช่เกิดทางกาย
(3) เกิดทางกายวาจากับจิต ฯลฯ
ปาราชิกสิกขาบทที่ 3
[190] ถาม : พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ผู้ทรงรู้
ทรงเห็น ทรงบัญญัติปาราชิกเพราะความจงใจพรากกายมนุษย์จากชีวิตเป็นปัจจัย ณ
ที่ไหน
ตอบ : ทรงบัญญัติ ณ กรุงเวสาลี
ถาม : ทรงปรารภใคร
ตอบ : ทรงปรารภภิกษุหลายรูป
พระวินัยปิฎก ปริวาร [ภิกขุวิภังค์] 1. กัตถปัญญัตติวาร 2. สังฆาทิเลสกัณฑาทิ
ถาม : เพราะเรื่องอะไร
ตอบ : เพราะเรื่องที่ภิกษุหลายรูปฆ่ากันและกัน
ในปาราชิกสิกขาบทที่ 3 นั้นมี 1 พระบัญญัติ 1 พระอนุบัญญัติ
บรรดาสมุฏฐานแห่งอาบัติ 6 สมุฏฐาน เกิดด้วยสมุฏฐาน 3 สมุฏฐาน คือ
(1) เกิดทางกายกับจิต มิใช่เกิดทางวาจา (2) เกิดทางวาจากับจิต มิใช่เกิดทางกาย
(3) เกิดทางกายวาจากับจิต ฯลฯ
ปาราชิกสิกขาบทที่ 4
[191] ถาม : พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น ผู้ทรงรู้
ทรงเห็น ทรงบัญญัติปาราชิกเพราะการกล่าวอวดอุตตริมนุสสธรรมซึ่งไม่มีอยู่ไม่เป็นจริง
เป็นปัจจัย ณ ที่ไหน
ตอบ : ทรงบัญญัติ ณ กรุงเวสาลี
ถาม : ทรงปรารภใคร
ตอบ : ทรงปรารภพวกภิกษุชาวฝั่งแม่น้ำวัคคุมุทา
ถาม : เพราะเรื่องอะไร
ตอบ : เพราะเรื่องที่พวกภิกษุชาวฝั่งแม่น้ำวัคคุมุทา กล่าวอวดอุตตริมนุสสธรรม
ของกันและกันแก่พวกคฤหัสถ์
ในปาราชิกสิกขาบทที่ 4 นั้นมี 1 พระบัญญัติ 1 พระอนุบัญญัติ
บรรดาสมุฏฐานแห่งอาบัติ 6 สมุฏฐาน เกิดด้วยสมุฏฐาน 3 สมุฏฐาน คือ
(1) เกิดทางกายกับจิต มิใช่เกิดทางวาจา (2) เกิดทางวาจากับจิต มิใช่เกิดทางกาย
(3) เกิดทางกายวาจากับจิต ฯลฯ
ปาราชิก 4 สิกขาบท จบ
