พระวินัยปิฎก มหาวรรค [7. กฐินขันธกะ] 187. กฐินานุชานนา
เรื่องกฐินเป็นอันกราน
[309] ภิกษุทั้งหลาย กฐินย่อมเป็นอันกรานอย่างไร
กฐินย่อมเป็นอันกรานอย่างนี้ คือ
1. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าใหม่
2. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าเทียมใหม่
3. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าเก่า
4. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าบังสุกุล
5. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ตกตามร้าน1
6. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้ทำนิมิตได้มา
7. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้พูดเลียบเคียงได้มา
8. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้ยืมเขามา
9. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่ได้เก็บไว้ค้างคืน
10. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ไม่เป็นนิสสัคคีย์
11. กฐินเป็นอันกรานด้วยผ้าที่ทำพินทุ
12. กฐินเป็นอันกรานด้วยสังฆาฏิ
13. กฐินเป็นอันกรานด้วยอุตตราสงค์
14. กฐินเป็นอันกรานด้วยอันตรวาสก
15. กฐินเป็นอันกรานด้วยจีวรมีขันธ์ 5 หรือเกิน 5 ที่ตัดดีแล้ว
ทำให้มีมณฑลเสร็จในวันนั้น
16. กฐินเป็นอันกรานเพราะมีบุคคลกราน
17. กฐินเป็นอันกรานโดยชอบ ถ้าภิกษุผู้อยู่ในสีมาอนุโมทนากฐินนั้น
ภิกษุทั้งหลาย กฐินชื่อว่าเป็นอันกรานอย่างนี้แล

เชิงอรรถ :
1 ผ้าที่ตกตามร้าน คือผ้าเก่าที่ตกอยู่ข้างประตูร้านตลาด ซึ่งมีผู้เก็บมาถวาย (วิ.อ. 3/309/198)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 5 หน้า :149 }

พระวินัยปิฎก มหาวรรค [7. กฐินขันธกะ] 188. อาทายสัตตกะ
เรื่องกฐินเดาะด้วยมาติกา 8 ข้อ
[310] ภิกษุทั้งหลาย กฐินย่อเป็นอันเดาะได้อย่างไร1 ภิกษุทั้งหลาย
มาตกาแห่งการเดาะกฐินมี 8 ข้อ คือ

1. กำหนดด้วยหลีกไป 2. กำหนดด้วยทำจีวรเสร็จ
3. กำหนดด้วยตกลงใจ 4. กำหนดด้วยผ้าเสียหาย
5. กำหนดด้วยได้ทราบข่าว 6. กำหนดด้วยสิ้นหวัง
7. กำหนดด้วยล่วงเขต 8. กำหนดด้วยเดาะพร้อมกัน

188. อาทายสัตตกะ
ว่าด้วยการเดาะกฐินด้วยการถือจีวรหลีกไป 7 กรณี
[311] ภิกษุกรานกฐินแล้ว นำจีวรที่ทำเสร็จแล้วหลีกไป คิดว่า ‘จะไม่กลับ’
การเดาะกฐินของภิกษุนั้น ชื่อว่ากำหนดด้วยหลีกไป (1)
ภิกษุกรานกฐินแล้วถือเอาจีวรหลีกไป2 อยู่นอกสีมามีความคิดอย่างนี้ว่า “จะ
ให้ทำจีวรนี้ที่ภายนอกสีมานี้แหละ จะไม่กลับ” ให้ทำจีวรผืนนั้น การเดาะกฐิน ของ
ภิกษุนั้น ชื่อว่ากำหนดด้วยทำจีวรเสร็จ (2)
ภิกษุกรานกฐินแล้วถือเอาจีวรหลีกไป อยู่นอกสีมามีความคิดอย่างนี้ว่า “จะไม่
ให้ทำจีวรนี้ จะไม่กลับ” การเดาะกฐินของภิกษุนั้น ชื่อว่ากำหนดด้วยตกลงใจ (3)
ภิกษุกรานกฐินแล้วถือเอาจีวรหลีกไป อยู่นอกสีมามีความคิดอย่างนี้ว่า “จะ
ให้ทำจีวรนี้ภายนอกสีมานี้แหละ จะไม่กลับ” ให้ทำจีวรผืนนั้น จีวรที่ภิกษุนั้นให้ทำ
อยู่นั้นเกิดเสียหาย การเดาะกฐินของภิกษุนั้น ชื่อว่ากำหนดด้วยผ้าเสียหาย (4)

เชิงอรรถ :
1 กฐินเดาะ หมายถึงกฐินที่เสียหาย ไม่มีอานิสงส์ ใช้ไม่ได้ ภิกษุหมดโอกาสจะได้ประโยชน์จากกฐิน
2 ถือเอาจีวรหลีกไป ในหมวดที่ 2-7 หมายถึง ผ้าสำหรับทำจีวร คือ จีวรที่ยังทำไม่เสร็จนั่นเอง (วิ.อ.
3/311/199)

{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : 5 หน้า :150 }