พระวินัยปิฎก มหาวรรค [1.มหาขันธกะ] 61. เทฺวอุปสัมปทาเปกขาทิวัตถุ
60. โคตเตนอนุสสาวนานุชานนา
ว่าด้วยทรงอนุญาตอุปสมบทกรรมโดยสวดระบุโคตรของอุปัชฌาย์
เรื่องพระมหากัสสปะนิมนต์พระอานนท์มาสวดนาค
[122] สมัยนั้น ท่านพระมหากัสสปะมีอุปสัมปทาเปกขะ ท่านจึงส่งทูตไปใน
สำนักพระอานนท์ให้นิมนต์ว่า ท่านอานนท์จงมาสวดอุปสัมปทาเปกขะ1นี้
พระอานนท์ตอบไปว่า กระผมไม่สามารถจะระบุนามของพระเถระ2ได้ เพราะ
พระเถระเป็นที่เคารพของกระผม
ภิกษุทั้งหลายจึงกราบทูลเรื่องนี้ให้พระผู้มีพระภาคทรงทราบ
พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้สวดระบุโคตรได้
61. เทฺวอุปสัมปทาเปกขาทิวัตถุ
ว่าด้วยอุปสมบทอุปสัมปทาเปกขะ 2 คนเป็นต้น
เรื่องแย่งกันอุปสมบทก่อน
[123] สมัยนั้น ท่านพระมหากัสสปะมีอุปสัมปทาเปกขะ 2 คน อุปสัมปทา
เปกขะทั้ง 2 เถียงกันว่า ผมจักอุปสมบทก่อน ผมจักอุปสมบทก่อน
ภิกษุทั้งหลายจึงกราบทูลเรื่องนี้ให้พระผู้มีพระภาคทรงทราบ
พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้สวดอุปสัมปทาเปกขะ
2 คน ในอนุสาวนาเดียวกันได้
เชิงอรรถ :
1 อุปสัมปทาเปกขะ คือ ผู้มุ่งจะบวชเป็นภิกษุ ผู้ประสงค์จะบวช
2 หมายถึงไม่สามารถระบุชื่อของพระมหากัสสปะ ที่จะปรากฏอยู่ในคำสวดว่า อายสฺมโต ปิปฺผลิสฺส
อุปสมฺปทาเปกฺโข (อุปสัมปทาเปกขะของท่านปิปผลิ) (สารตฺถ.ฏีกา 3/122/323) เพราะการระบุชื่อและ
โคตรถือเป็นการแสดงความไม่เคารพ
