พระวินัยปิฎก มหาวรรค [1.มหาขันธกะ] 42. สิกขาปทกถา
ทรงอนุญาตให้ภิกษุผู้ฉลาดมีสามเณรหลายรูปไว้อุปัฏฐาก
สมัยนั้น ตระกูลอุปัฏฐากของท่านพระสารีบุตรส่งเด็กชายไปยังสำนักของท่าน
ด้วยมอบหมายว่า ขอพระเถระโปรดให้เด็กคนนี้บรรพชา
ขณะนั้น ท่านพิจารณาเห็นว่า พระผู้มีพระภาคทรงบัญญัติไว้ว่า ภิกษุรูปเดียว
ไม่พึงใช้สามเณร 2 รูปให้อุปัฏฐาก ก็เรามีสามเณรราหุลนี้อยู่แล้ว จะพึงปฏิบัติ
อย่างไรหนอ จึงกราบทูลเรื่องนี้ให้พระผู้มีพระภาคทรงทราบ
พระผู้มีพระภาครับสั่งกับภิกษุทั้งหลายว่า ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ภิกษุ
รูปเดียวซึ่งเป็นผู้ฉลาดสามารถ ใช้สามเณร 2 รูปให้อุปัฏฐากได้ หรืออนุญาตให้ใช้
สามเณรเท่าที่สามารถจะตักเตือนพร่ำสอนให้อุปัฏฐากได้
42. สิกขาปทกถา
ว่าด้วยสิกขาบทของสามเณร
[106] ครั้งนั้น สามเณรทั้งหลายได้มีความคิดคำนึงว่า สิกขาบทของพวกเรา
มีเท่าไรหนอ และเราจะต้องศึกษาในสิกขาบทไหน
ภิกษุทั้งหลายจึงนำเรื่องนี้ไปกราบทูลพระผู้มีพระภาคให้ทรงทราบ
พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า ภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตสิกขาบท 10 แก่สามเณร
และให้สามเณรศึกษาในสิกขาบท 10 นั้น คือ
1. เจตนางดเว้นจากการฆ่าสัตว์
2. เจตนางดเว้นจากการถือเอาของที่เจ้าของมิได้ให้
3. เจตนางดเว้นจากพฤติกรรมอันมิใช่พรหมจรรย์
4. เจตนางดเว้นจากการพูดเท็จ
5. เจตนางดเว้นจากน้ำเมาคือสุราและเมรัยอันเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
6. เจตนางดเว้นจากการบริโภคอาหารในเวลาวิกาล