พระวินัยปิฎก มหาวรรค [1.มหาขันธกะ] 22. นิสสยปฏิปัสสัทธิกถา
22. นิสสยปฏิปัสสัทธิกถา
ว่าด้วยการระงับนิสสัย
เรื่องนิสสัยระงับจากอุปัชฌาย์และอาจารย์
[83] สมัยนั้น เมื่ออุปัชฌาย์และอาจารย์หลีกไปก็ดี สึกเสียก็ดี มรณภาพ
ก็ดี ไปเข้ารีตเดียรถีย์ก็ดี ภิกษุทั้งหลายไม่รู้ว่านิสสัยระงับ จึงนำเรื่องนี้ไปกราบทูล
พระผู้มีพระภาคให้ทรงทราบ
พระผู้มีพระภาครับสั่งว่า ภิกษุทั้งหลาย นิสสัยระงับจากอุปัชฌาย์ 5 ประการ
เหล่านี้ คือ
1. อุปัชฌาย์หลีกไป 2. อุปัชฌาย์สึก
3. อุปัชฌาย์มรณภาพ 4. อุปัชฌาย์ไปเข้ารีตเดียรถีย์
5. อุปัชฌาย์สั่งบังคับ
ภิกษุทั้งหลาย นิสสัยระงับจากอุปัชฌาย์ 5 ประการเหล่านี้
ภิกษุทั้งหลาย นิสสัยระงับจากอาจารย์ 6 ประการเหล่านี้ คือ
1. อาจารย์หลีกไป 2. อาจารย์สึก
3. อาจารย์มรณภาพ 4. อาจารย์ไปเข้ารีตเดียรถีย์
5. อาจารย์สั่งบังคับ 6. สัทธิวิหาริก์ไปเข้าร่วมกับ
อุปัชฌาย์1
ภิกษุทั้งหลาย นิสสัยระงับจากอาจารย์ 6 ประการเหล่านี้
นิสสยปฏิปัสสัทธิกถา จบ
เชิงอรรถ :
1 ไปเข้าร่วมกับอุปัชฌาย์ คือเมื่อสัทธิวิหาริกได้พบเห็นอุปัชฌาย์เที่ยวบิณฑบาต ได้ยินอุปัชฌาย์แสดง
ธรรมจำเสียงอุปัชฌาย์ได้นิสสัยระงับจากอาจารย์ (วิ.อ. 3/83/47)
