พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ [5.ปาจิตติยกัณฑ์] 9.รตนวรรค 6.ตูโลนัทธสิกขาบท บทภาชนีย์
พระบัญญัติ
[527] ก็ ภิกษุใดทำเตียง หรือตั่งหุ้มนุ่น ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ที่ชื่อว่า
อุททาลนกะ1
เรื่องพระฉัพพัคคีย์ จบ
สิกขาบทวิภังค์
[528] คำว่า ก็...ใด คือ ผู้ใด ผู้เช่นใด ฯลฯ นี้ที่พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
ก็...ใด
คำว่า ภิกษุ มีอธิบายว่า ชื่อว่าภิกษุ เพราะเป็นผู้ขอ ฯลฯ นี้ที่พระผู้มีพระภาค
ทรงประสงค์เอาว่า ภิกษุ ในความหมายนี้
ที่ชื่อว่า เตียง ได้แก่ เตียง 4 ชนิด คือ (1) เตียงมีแม่แคร่สอดเข้าในขา
(2) เตียงมีแม่แคร่ติดอยู่กับขา (3) เตียงมีขาดังก้ามปู (4) เตียงมีขาจดแม่แคร่
ที่ชื่อว่า ตั่ง ได้แก่ ตั่ง 4 ชนิด คือ (1) ตั่งมีแม่แคร่สอดเข้าในขา (2) ตั่งมี
แม่แคร่ติดอยู่กับขา (3) ตั่งมีขาดังก้ามปู (4) ตั่งมีขาจดแม่แคร่
ที่ชื่อว่า นุ่น ได้แก่ นุ่น 3 ชนิด คือ (1) นุ่นจากต้นไม้ (2) นุ่นจากเถาวัลย์
(3) นุ่นจากหญ้าเลา
คำว่า ทำ คือ ภิกษุทำเองหรือใช้ผู้อื่นให้ทำ ต้องอาบัติทุกกฏ ในขณะที่ทำ
ต้องอาบัติปาจิตตีย์เพราะได้มา ต้องรื้อเสียก่อนแล้วแสดงอาบัติ
บทภาชนีย์
ปาจิตตีย์
[529] ภิกษุทำเตียงหรือตั่งหุ้มนุ่นที่ตนทำค้างไว้ต่อจนสำเร็จด้วยตนเอง ต้อง
อาบัติปาจิตตีย์
เชิงอรรถ :
1 คำว่า อุททาลนกะ เป็นชื่อเฉพาะของอาบัติปาจิตตีย์สิกขาบทนี้ แปลว่า มีการรื้อออก คือ ต้องรื้อออก
เสียก่อนจึงแสดงอาบัติตก
พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ [5.ปาจิตติยกัณฑ์] 9.รตนวรรค 6.ตูโลนัทธสิกขาบท อนาปัตติวาร
ภิกษุใช้ผู้อื่นให้ทำเตียงหรือตั่งหุ้มนุ่นที่ตนทำค้างไว้ต่อจนสำเร็จ ต้องอาบัติ
ปาจิตตีย์
ภิกษุทำเตียงหรือตั่งหุ้มนุ่นที่ผู้อื่นทำค้างไว้ต่อจนสำเร็จด้วยตนเอง ต้องอาบัติ
ปาจิตตีย์
ภิกษุใช้ผู้อื่นให้ทำเตียงหรือตั่งหุ้มนุ่นที่ผู้อื่นทำค้างไว้ต่อจนสำเร็จ ต้องอาบัติ
ปาจิตตีย์
ทุกกฏ
ภิกษุทำเองหรือใช้ผู้อื่นให้ทำเพื่อประโยชน์แก่ผู้อื่น ต้องอาบัติทุกกฏ
ภิกษุได้เตียงตั่งที่ผู้อื่นทำสำเร็จแล้วมาใช้สอย ต้องอาบัติทุกกฏ
อนาปัตติวาร
ภิกษุต่อไปนี้ไม่ต้องอาบัติ คือ
[530] 1. ภิกษุทำสายรัดเข่าหุ้มนุ่น
2. ภิกษุทำประคดเอวหุ้มนุ่น
3. ภิกษุทำสายโยกบาตรหุ้มนุ่น
4. ภิกษุทำถุงบาตรหุ้มนุ่น
5. ภิกษุทำผ้ากรองน้ำหุ้มนุ่น
6. ภิกษุทำหมอนหุ้มนุ่น
7. ภิกษุได้เตียงตั่งหุ้มนุ่นที่ผู้อื่นทำสำเร็จแล้วมาทำลายก่อนใช้
8. ภิกษุวิกลจริต
9. ภิกษุต้นบัญญัติ
ตูโลนัทธสิกขาบทที่ 6 จบ
