พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ [5.ปาจิตติยกัณฑ์] 2.ภูตคามวรรค 9.มหัลลกวิหารสิกขาบท บทภาชนีย์
คำว่า ยืนในที่ที่ปราศจากของเขียวดำเนินการมุงหลังคาได้ 2-3 ชั้น
ความว่า ที่ชื่อว่าของเขียว ได้แก่ บุพพัณชาติและอปรัณชาติ1
ถ้าภิกษุยืนดำเนินการในที่ที่มีของเขียว ต้องอาบัติทุกกฏ
ภิกษุเมื่อจะมุงตามแนว พึงดำเนินการ 2 แนว สั่งแนวที่ 3 แล้วจากไป
ภิกษุเมื่อจะมุงเป็นชั้น พึงดำเนินการ 2 รอบ สั่งรอบที่ 3 แล้วจากไป
[137] คำว่า ถ้าเธอดำเนินการเกินว่านั้น แม้จะยืนในที่ที่ปราศจากของ
เขียว ความว่า ภิกษุเมื่อมุงด้วยอิฐ ต้องอาบัติปาจิตตีย์ทุก ๆ ก้อน เมื่อมุง
ด้วยแผ่นศิลา ต้องอาบัติปาจิตตีย์ทุก ๆ ก้อน เมื่อมุงด้วยปูนขาว ต้องอาบัติ
ปาจิตตีย์ทุก ๆ ก้อน เมื่อมุงด้วยหญ้า ต้องอาบัติปาจิตตีย์ทุก ๆ กำหญ้า เมื่อ
มุงด้วยใบไม้ ต้องอาบัติปาจิตตีย์ทุก ๆ ใบ
บทภาชนีย์
ติกปาจิตตีย์
เกิน 2-3 ชั้น ภิกษุสำคัญว่าเกิน ดำเนินการ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
เกิน 2-3 ชั้น ภิกษุไม่แน่ใจ ดำเนินการ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
เกิน 2-3 ชั้น ภิกษุสำคัญว่าหย่อนกว่า ดำเนินการ ต้องอาบัติปาจิตตีย์
ทุกทุกกฏ
หย่อนกว่า 2-3 ชั้น ภิกษุสำคัญว่าเกิน ต้องอาบัติทุกกฏ
หย่อนกว่า 2-3 ชั้น ภิกษุไม่แน่ใจ ต้องอาบัติทุกกฏ
หย่อนกว่า 2-3 ชั้น ภิกษุสำคัญว่าหย่อนกว่า ไม่ต้องอาบัติ
เชิงอรรถ :
1 บุพพัณชาติ ได้แก่ ธัญชาติ 7 อย่าง คือ ข้าวสาลี ข้าวเจ้า หญ้ากับแก้ ข้าวละมาน ลูกเดือย ข้าวเหนียว
และข้าวฟ่าง อปรัณชาติ ได้แก่ ถั่วเขียว ถั่วราชมาส งา พืชผักที่กินหลังอาหาร (วิ.อ. 1/104/368,
สารตฺถ.ฏีกา 2/104/176)
พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ [5.ปาจิตติยกัณฑ์] 2.ภูตคามวรรค 9.มหัลลกวิหารสิกขาบท อนาปปัตติวาร
อนาปัตติวาร
ภิกษุต่อไปนี้ไม่ต้องอาบัติ คือ
[138] 1. ภิกษุมุงเพียง 2-3 ชั้น
2. ภิกษุมุงหย่อนกว่า 2-3 ชั้น
3. ภิกษุมุงเงื้อมผามีประตู
4. ภิกษุตบแต่งถ้ำ
5. ภิกษุมุงกุฎีหญ้า
6. ภิกษุมุงกุฎีเพื่อภิกษุอื่น
7. ภิกษุมุงด้วยทรัพย์ตนเอง
8. ภิกษุมุงอาคารนอกจากนั้น1 ยกเว้นอาคารที่พักของตน
9. ภิกษุวิกลจริต
10. ภิกษุต้นบัญญัติ
มหัลลกวิหารสิกขาบทที่ 9 จบ
เชิงอรรถ :
1 อาคารนอกจากนั้น คือ โรงอุโบสถ เรือนไผ โรงฉัน โรงไฟ (วิ.อ. 2/364/69)
