กถํ ฐิตา ปน สา เอกมนฺตํ ฐิตา อหูติ?

‘‘น ปจฺฉโต น ปุรโต, นาปิ อาสนฺนทูรโต;

น กจฺเฉ โนปิ ปฏิวาเต, น จาปิ โอณตุณฺณเต;

อิเม โทเส วิวชฺเชตฺวา, เอกมนฺตํ ฐิตา อหู’’ติฯ

กสฺมา ปนายํ อฏฺฐาสิ เอว, น นิสีทีติ? ลหุํ นิวตฺติตุกามตายฯ เทวตาโย หิ กญฺจิเทว อตฺถวสํ ปฏิจฺจ สุจิปุริโส วิย วจฺจฏฺฐานํ มนุสฺสโลกํ อาคจฺฉนฺติฯ ปกติยา ปน ตาสํ โยชนสตโต ปภุติ มนุสฺสโลโก ทุคฺคนฺธตาย ปฏิกูโล โหติ, น เอตฺถ อภิรมนฺติ, เตน สา อาคตกิจฺจํ กตฺวา ลหุํ นิวตฺติตุกามตาย น นิสีทิฯ ยสฺส จ คมนาทิอิริยาปถปริสฺสมสฺส วิโนทนตฺถํ นิสีทนฺติ, โส เทวานํ ปริสฺสโม นตฺถิ, ตสฺมาปิ น นิสีทิฯ เย จ มหาสาวกา ภควนฺตํ ปริวาเรตฺวา ฐิตา, เต ปติมาเนติ, ตสฺมาปิ น นิสีทิฯ อปิจ ภควติ คารเวเนว น นิสีทิฯ เทวตานญฺหิ นิสีทิตุกามานํ อาสนํ นิพฺพตฺตติ, ตํ อนิจฺฉมานา นิสชฺชาย จิตฺตมฺปิ อกตฺวา เอกมนฺตํ อฏฺฐาสิฯ

เอกมนฺตํ ฐิตา โข สา เทวตาติ เอวํ อิเมหิ การเณหิ เอกมนฺตํ ฐิตา โข สา เทวตาฯ ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสีติ ภควนฺตํ อกฺขรปทนิยมิตคนฺถิเตน วจเนน อภาสีติ อตฺโถฯ กถํ? พหู เทวา มนุสฺสา จ…เป.… พฺรูหิ มงฺคลมุตฺตมนฺติฯ

มงฺคลปญฺหสมุฏฺฐานกถา

ตตฺถ ยสฺมา ‘‘เอวมิจฺจาทิปาฐสฺส, อตฺถํ นานปฺปการโตฯ วณฺณยนฺโต สมุฏฺฐานํ, วตฺวา’’ติ มาติกา ฐปิตา, ตสฺส จ สมุฏฺฐานสฺส อยํ วตฺตพฺพตาย โอกาโส, ตสฺมา มงฺคลปญฺหสมุฏฺฐานํ ตาว วตฺวา ปจฺฉา อิเมสํ คาถาปทานมตฺถํ วณฺณยิสฺสามิฯ กิญฺจ มงฺคลปญฺหสมุฏฺฐานํ? ชมฺพุทีเป กิร ตตฺถ ตตฺถ นครทฺวารสนฺถาคารสภาทีสุ มหาชโน สนฺนิปติตฺวา หิรญฺญสุวณฺณํ ทตฺวา นานปฺปการํ สีตาหรณาทิกถํ กถาเปติ, เอเกกา กถา จตุมาสจฺจเยน นิฏฺฐาติฯ ตตฺถ เอกทิวสํ มงฺคลกถา สมุฏฺฐาสิ ‘‘กิํ นุ โข มงฺคลํ, กิํ ทิฏฺฐํ มงฺคลํ, สุตํ มงฺคลํ, มุตํ มงฺคลํ, โก มงฺคลํ ชานาตี’’ติฯ