ชงฺคลานนฺติ ปถวิตลจารีนํฯ ปาณานนฺติ สปาทกปาณานํฯ ปทชาตานีติ ปทานิฯ สโมธานํ คจฺฉนฺตีติ โอธานํ ปกฺเขปํ คจฺฉนฺติฯ อคฺคมกฺขายตีติ เสฏฺฐมกฺขายติฯ ยทิทํ มหนฺตตฺเตนาติ มหนฺตภาเวน อคฺคมกฺขายติ, น คุณคฺเคนาติ อตฺโถฯ วสฺสิกนฺติ สุมนปุปฺผํฯ อิทํ กิร สุตฺตํ สุตฺวา ภาติยมหาราชา วีมํสิตุกามตาย เอกสฺมิํ คพฺเภ จตุชาติคนฺเธหิ ปริภณฺฑํ กตฺวา สุคนฺธปุปฺผานิ อาหราเปตฺวา เอกสฺส สมุคฺคสฺส มชฺเฌ สุมนปุปฺผมุฏฺฐิํ ฐเปตฺวา เสสานิ ตสฺส สมนฺตโต มุฏฺฐิํ กตฺวา ฐเปตฺวา ทฺวารํ ปิธาย พหิ นิกฺขนฺโตฯ อถสฺส มุหุตฺตํ พหิ วีตินาเมตฺวา ทฺวารํ วิวริตฺวา ปวิสนฺตสฺส สพฺพปฐมํ สุมนปุปฺผคนฺโธ ฆานํ ปหริฯ โส มหาตลสฺมิํเยว มหาเจติยาภิมุโข นิปชฺชิตฺวา ‘‘วสฺสิกํ เตสํ อคฺคนฺติ กเถนฺเตน สุกถิตํ สมฺมาสมฺพุทฺเธนา’’ติ เจติยํ วนฺทิฯ ขุทฺทราชาโนติ ขุทฺทกราชาโนฯ กูฏราชาโนติปิ ปาโฐฯ

6. อาหุเนยฺยสุตฺตวณฺณนา

[16] ฉฏฺเฐ โคตฺรภูติ สิขาปตฺตวิปสฺสนาภูเตน นิพฺพานารมฺมเณน โคตฺรภุญาเณน สมนฺนาคโตฯ

7. ปฐมนาถสุตฺตวณฺณนา

[17] สตฺตเม สนาถาติ สญาตกา พหุญาติวคฺคา หุตฺวา วิหรถฯ นาถํ กโรนฺตีติ นาถกรณา, อตฺตโน สนาถภาวกรา ปติฏฺฐากราติ อตฺโถฯ กลฺยาณมิตฺโตติอาทีสุ สีลาทิคุณสมฺปนฺนา กลฺยาณา มิตฺตา อสฺสาติ กลฺยาณมิตฺโตฯ เตวสฺส ฐานนิสชฺชาทีสุ สห อยนโต สหายาติ กลฺยาณสหาโยฯ จิตฺเตน เจว กาเยน จ กลฺยาณมิตฺเตสุเยว สมฺปวงฺโก โอณโตติ กลฺยาณสมฺปวงฺโกฯ สุวโจ โหตีติ สุเขน วตฺตพฺโพ โหติ, สุเขน อนุสาสิตพฺโพฯ ขโมติ คาฬฺเหน ผรุเสน กกฺขเฬน วุตฺโต ขมติ น กุปฺปติฯ ปทกฺขิณคฺคาหี อนุสาสนินฺติ ยถา เอกจฺโจ โอวทิยมาโน วามโต คณฺหาติ, ปฏิปฺผรติ วา, อสฺสุณนฺโต วา คจฺฉติ, เอวํ อกตฺวา ‘‘โอวทถ , ภนฺเต, อนุสาสถ, ตุมฺเหสุ อโนวทนฺเตสุ โก อญฺโญ โอวทิสฺสตี’’ติ ปทกฺขิณํ คณฺหาติฯ

อุจฺจาวจานีติ อุจฺจนีจานิฯ กิํกรณียานีติ ‘‘กิํ กโรมี’’ติ เอวํ วตฺวา กตฺตพฺพกมฺมานิฯ ตตฺถ อุจฺจกมฺมํ นาม จีวรสฺส กรณํ รชนํ, เจติเย สุธากมฺมํ, อุโปสถาคารเจติยฆรโพธิฆเรสุ กตฺตพฺพกมฺมนฺติ เอวมาทิฯ อวจกมฺมํ นาม ปาทโธวนมกฺขนาทิขุทฺทกกมฺมํฯ ตตฺรูปายายาติ ตตฺรุปคมนิยายฯ อลํ กาตุนฺติ กาตุํ สมตฺโถ โหติฯ อลํ สํวิธาตุนฺติ วิจาเรตุํ สมตฺโถ โหติฯ

ธมฺเม อสฺส กาโม สิเนโหติ ธมฺมกาโม, เตปิฏกํ พุทฺธวจนํ ปิยายตีติ อตฺโถฯ ปิยสมุทาหาโรติ ปรสฺมิํ กเถนฺเต สกฺกจฺจํ สุณาติ, สยญฺจ ปเรสํ เทเสตุกาโม โหตีติ อตฺโถ ฯ อภิธมฺเม อภิวินเยติ เอตฺถ ธมฺโม อภิธมฺโม, วินโย อภิวินโยติ จตุกฺกํ เวทิตพฺพํฯ ตตฺถ ธมฺโมติ สุตฺตนฺตปิฏกํฯ อภิธมฺโมติ สตฺต ปกรณานิฯ วินโยติ อุภโตวิภงฺโคฯ อภิวินโยติ ขนฺธกปริวาราฯ อถ วา สุตฺตนฺตปิฏกมฺปิ อภิธมฺมปิฏกมฺปิ ธมฺโม เอว, มคฺคผลานิ อภิธมฺโมฯ สกลวินยปิฏกํ วินโย, กิเลสวูปสมกรณํ อภิวินโยฯ อิติ สพฺพสฺมิมฺปิ เอตฺถ ธมฺเม จ อภิธมฺเม จ วินเย จ อภิวินเย จ อุฬารปาโมชฺโช โหตีติ อตฺโถฯ กุสเลสุ ธมฺเมสูติ การณตฺเถ ภุมฺมํ, จาตุภูมกกุสลธมฺมการณา เตสํ อธิคมตฺถาย อนิกฺขิตฺตธุโร โหตีติ อตฺโถฯ

8. ทุติยนาถสุตฺตวณฺณนา

[18] อฏฺฐเม เถรานุกมฺปิตสฺสาติ เถเรหิ โอวาทานุสาสนิทานสมุสฺสาหิตาย หิตผรณาย อนุกมฺปิตสฺสฯ

9. ปฐมอริยาวาสสุตฺตวณฺณนา

[19] นวเม อริยวาสาติ อริยานํ อาวาโส, เต อาวสิํสุ อาวสนฺติ อาวสิสฺสนฺตีติ อริยาวาสาฯ ยทริยาติ เย วาเส อริยาฯ