เมนู

4. มหาวคฺโค

1-2. อนุปุพฺพวิหารสุตฺตาทิวณฺณนา

[32-33] จตุตฺถสฺส ปฐเม อนุปุพฺพวิหาราติ อนุปฏิปาฏิยา สมาปชฺชิตพฺพวิหาราฯ ทุติเย ยตฺถ กามา นิรุชฺฌนฺตีติ ยสฺมิํ ฐาเน กามา วูปสมฺมนฺติฯ นิโรเธตฺวาติ อปฺปฏิวตฺเต กตฺวาฯ นิจฺฉาตาติ ตณฺหาทิฏฺฐิจฺฉาตานํ อภาเวน นิจฺฉาตาฯ นิพฺพุตาติ อตฺตปริตาปนกิเลสานํ อภาเวน นิพฺพุตาฯ ติณฺณาติ กามโต ติณฺณาฯ ปารํคตาติ กาเม ปารํ คตาฯ ตทงฺเคนาติ เตน ฌานงฺเคนฯ เอตฺถ กามา นิรุชฺฌนฺตีติ เอตฺถ ปฐมชฺฌาเน กามา นิรุชฺฌนฺติฯ เต จาติ เย ปฐมชฺฌานํ สมาปชฺชนฺติ, เต กาเม นิโรเธตฺวา นิโรเธตฺวา วิหรนฺติ นามฯ ปญฺชลิโกติ ปคฺคหิตอญฺชลิโก หุตฺวาฯ ปยิรุปาเสยฺยาติ อุปฏฺฐาเปยฺยฯ อิมินา อุปาเยน สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

3. นิพฺพานสุขสุตฺตวณฺณนา

[34] ตติเย อุทายีติ ลาฬุทายิตฺเถโรฯ เอตเทว ขฺเวตฺถาติ เอตเทว โข เอตฺถฯ กามสหคตาติ กามนิสฺสิตาฯ สมุทาจรนฺตีติ มโนทฺวาเร สญฺจรนฺติฯ อาพาธายาติ อาพาธนาย ปีฬนายฯ ปริยาเยนาติ การเณนฯ เอวํ สพฺพวาเรสุ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต อเวทยิตสุขํ นาม กถิตํฯ

4. คาวีอุปมาสุตฺตวณฺณนา

[35] จตุตฺเถ ปพฺพเตยฺยาติ ปพฺพตจารินีฯ น สุปฺปติฏฺฐิตํ ปติฏฺฐาเปตฺวาติ ยถา สุปฺปติฏฺฐิตา โหติ, เอวํ น ปติฏฺฐาเปตฺวาฯ ตํ นิมิตฺตนฺติ ตํ ปฐมชฺฌานสงฺขาตํ นิมิตฺตํฯ น สฺวาธิฏฺฐิตํ อธิฏฺฐาตีติ ยถา สุฏฺฐุ อธิฏฺฐิตํ โหติ, น เอวํ อธิฏฺฐาติฯ อนภิหิํสมาโนติ อโปเถนฺโต อวิเหเฐนฺโตฯ มุทุ จิตฺตํ โหติ กมฺมญฺญนฺติ ยถา วิปสฺสนาจิตฺตํ โลกุตฺตรมคฺคกฺขเณ มุทุ กมฺมกฺขมํ กมฺมโยคฺคํ โหติ, เอวมสฺส อภิญฺญาปาทกํ จตุตฺถชฺฌานจิตฺตํ มุทุ โหติ กมฺมญฺญํ อปฺปมาโณ สมาธีติ จตุพฺรหฺมวิหารสมาธิปิ มคฺคผลสมาธิปิ อปฺปมาโณ สมาธิ นาม, อิธ ปน ‘‘อปฺปมาณํ อปฺปมาณารมฺมณ’’นฺติ อิมินา ปริยาเยน สุปฺปคุณสมาธิ อปฺปมาณสมาธีติ ทฏฺฐพฺโพฯ โส อปฺปมาเณน สมาธินา สุภาวิเตนาติ อิมสฺมิํ ฐาเน อยํ ภิกฺขุ วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อรหตฺตํ ปตฺโตฯ อิทานิ ขีณาสวสฺส อภิญฺญาปฏิปาฏิํ ทสฺเสนฺโต ยสฺส ยสฺส จาติอาทิมาหฯ