9-10. ปุคฺคลสุตฺตทฺวยวณฺณนา

[59-60] นวเม อุชุภูโตติ กายวงฺกาทีนํ อภาเวน อุชุโกฯ ปญฺญาสีลสมาหิโตติ ปญฺญาย จ สีเลน จ สมนฺนาคโตฯ ยชมานานนฺติ ทานํ ททนฺตานํฯ ปุญฺญเปกฺขานนฺติ ปุญฺญํ โอโลเกนฺตานํ คเวสนฺตานํ ฯ โอปธิกนฺติ อุปธิวิปากํ, โอปธิภูตํ ฐานํ อปฺปมาณํฯ ทสเม สมุกฺกฏฺโฐติ อุกฺกฏฺโฐ อุตฺตโมฯ สตฺตานนฺติ สพฺพสตฺตานํฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

โคตมีวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

(7) 2. ภูมิจาลวคฺโค

1. อิจฺฉาสุตฺตวณฺณนา

[61] สตฺตมสฺส ปฐเม ปวิวิตฺตสฺสาติ กายวิเวเกน วิวิตฺตสฺสฯ นิรายตฺตวุตฺติโนติ กตฺถจิ อนายตฺตวุตฺติโน วิปสฺสนากมฺมิกสฺสฯ ลาภายาติ จตุปจฺจยลาภายฯ โสจี จ ปริเทวี จาติ โสกี จ ปริเทวี จฯ โสจิจฺจ ปริเทวิจฺจาติปิ ปาโฐฯ จุโต จ สทฺธมฺมาติ ตํขณํเยว วิปสฺสนาสทฺธมฺมา จุโตฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํฯ

2. อลํสุตฺตวณฺณนา

[62] ทุติเย อลํ อตฺตโน อลํ ปเรสนฺติ อตฺตโน จ ปเรสญฺจ หิตปฏิปตฺติยํ สมตฺโถ ปริยตฺโต อนุจฺฉวิโกฯ ขิปฺปนิสนฺตีติ ขิปฺปํ อุปธาเรติ, ขนฺธธาตุอายตนาทีสุ กถิยมาเนสุ เต ธมฺเม ขิปฺปํ ชานาตีติ อตฺโถฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต สมถวิปสฺสนา กถิตาฯ ปุคฺคลชฺฌาสเยน ปน เทสนาวิลาเสน เจตํ มตฺถกโต ปฏฺฐาย เหฏฺฐา โอตรนฺตํ กถิตนฺติฯ