เมนู

อเชฏฺฐมรณนฺติ อนายกมรณํ สมํ ชีวิกํ กปฺเปตีติ สมฺมา ชีวิกํ กปฺเปติฯ สมชีวิตาติ สมชีวิตาย ชีวิตาฯ อปายมุขานีติ วินาสสฺส ฐานานิฯ

อุฏฺฐาตา กมฺมเธยฺเยสูติ กมฺมกรณฏฺฐาเนสุ อุฏฺฐานวีริยสมฺปนฺโนฯ วิธานวาติ วิทหนสมฺปนฺโนฯ โสตฺถานํ สมฺปรายิกนฺติ โสตฺถิภูตํ สมฺปรายิกํฯ สจฺจนาเมนาติ พุทฺธตฺตาเยว พุทฺโธติ เอวํ อวิตถนาเมนฯ จาโค ปุญฺญํ ปวฑฺฒตีติ จาโค จ เสสปุญฺญญฺจ ปวฑฺฒติฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต สทฺธาทโย มิสฺสกา กถิตาฯ ปญฺจมํ อุตฺตานเมวฯ

6. ภยสุตฺตวณฺณนา

[56] ฉฏฺเฐ คพฺโภติ คพฺภวาโสฯ ทิฏฺฐธมฺมิกาปีติ สนฺทิฏฺฐิกา คพฺภวาสสทิสา ปุนปิ มนุสฺสคพฺภาฯ สมฺปรายิกาปีติ ฐเปตฺวา มนุสฺสคพฺเภ เสสคพฺภาฯ อุภยํ เอเต กามา ปวุจฺจนฺตีติ ภยญฺจ ทุกฺขญฺจ, ภยญฺจ โรโค จ, ภยญฺจ คณฺโฑ จ, ภยญฺจ สลฺลญฺจ, ภยญฺจ สงฺโค จ, ภยญฺจ ปงฺโก จ, ภยญฺจ คพฺโภ จาติ เอวํ อุภยํ เอเต กามา ปวุจฺจนฺติฯ สาตรูเปนาติ กามสุเขนฯ ปลิปถนฺติ วฏฺฏปลิปถํฯ อติกฺกมฺมาติ อิมสฺมิํ ฐาเน วิปสฺสนํ วฑฺเฒตฺวา อสฺส ภิกฺขุโน อรหตฺตปฺปตฺตภาโว คหิโตฯ เอวรูปํ ปชํ ชาติชรูเปตํ ตีสุ ภเวสุ ผนฺทมานํ อเวกฺขตีติ สุตฺเต วฏฺฏํ กเถตฺวา คาถาสุ วิวฏฺฏํ กถิตนฺติฯ สตฺตมฏฺฐมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

9-10. ปุคฺคลสุตฺตทฺวยวณฺณนา

[59-60] นวเม อุชุภูโตติ กายวงฺกาทีนํ อภาเวน อุชุโกฯ ปญฺญาสีลสมาหิโตติ ปญฺญาย จ สีเลน จ สมนฺนาคโตฯ ยชมานานนฺติ ทานํ ททนฺตานํฯ ปุญฺญเปกฺขานนฺติ ปุญฺญํ โอโลเกนฺตานํ คเวสนฺตานํ โอปธิกนฺติ อุปธิวิปากํ, โอปธิภูตํ ฐานํ อปฺปมาณํฯ ทสเม สมุกฺกฏฺโฐติ อุกฺกฏฺโฐ อุตฺตโมฯ สตฺตานนฺติ สพฺพสตฺตานํฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

โคตมีวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

(7) 2. ภูมิจาลวคฺโค

1. อิจฺฉาสุตฺตวณฺณนา

[61] สตฺตมสฺส ปฐเม ปวิวิตฺตสฺสาติ กายวิเวเกน วิวิตฺตสฺสฯ นิรายตฺตวุตฺติโนติ กตฺถจิ อนายตฺตวุตฺติโน วิปสฺสนากมฺมิกสฺสฯ ลาภายาติ จตุปจฺจยลาภายฯ โสจี จ ปริเทวี จาติ โสกี จ ปริเทวี จฯ โสจิจฺจ ปริเทวิจฺจาติปิ ปาโฐฯ จุโต จ สทฺธมฺมาติ ตํขณํเยว วิปสฺสนาสทฺธมฺมา จุโตฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต วฏฺฏวิวฏฺฏํ กถิตํฯ

2. อลํสุตฺตวณฺณนา

[62] ทุติเย อลํ อตฺตโน อลํ ปเรสนฺติ อตฺตโน จ ปเรสญฺจ หิตปฏิปตฺติยํ สมตฺโถ ปริยตฺโต อนุจฺฉวิโกฯ ขิปฺปนิสนฺตีติ ขิปฺปํ อุปธาเรติ, ขนฺธธาตุอายตนาทีสุ กถิยมาเนสุ เต ธมฺเม ขิปฺปํ ชานาตีติ อตฺโถฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต สมถวิปสฺสนา กถิตาฯ ปุคฺคลชฺฌาสเยน ปน เทสนาวิลาเสน เจตํ มตฺถกโต ปฏฺฐาย เหฏฺฐา โอตรนฺตํ กถิตนฺติฯ