เนว ปถวิํ นิสฺสาย ฌายตีติ สมาปตฺติสุขนิกนฺติยา อภาเวน ปถวิอารมฺมณาย จตุกฺกปญฺจกชฺฌานสญฺญาย น ฌายติ, นิยนฺติยา อภาเวเนว โส อาชานีโย นาม โหตีติฯ ฌายติ จ ปนาติ นิพฺพานารมฺมณาย ผลสมาปตฺติยา ฌายติฯ ปถวิยํ ปถวิสญฺญา วิภูตา โหตีติ ปถวารมฺมเณ อุปฺปนฺนา จตุกฺกปญฺจกชฺฌานสญฺญา วิภูตา ปากฏา โหติฯ ‘‘วิภูตา, ภนฺเต, รูปสญฺญา อวิภูตา อฏฺฐิกสญฺญา’’ติ อิมสฺมิญฺหิ สุตฺเต สมติกฺกมสฺส อตฺถิตาย วิภูตตา วุตฺตา, อิธ ปน วิปสฺสนาวเสน อนิจฺจทุกฺขานตฺตโต ทิฏฺฐตฺตา วิภูตา นาม ชาตาฯ อาโปสญฺญาทีสุปิ เอเสว นโยฯ เอวเมตฺถ เหฏฺฐา วิย สมาปตฺติวเสน สมติกฺกมํ อวตฺวา วิปสฺสนาจารวเสน สมติกฺกโม วุตฺโตฯ เอวํ ฌายีติ เอวํ วิปสฺสนาปฏิปาฏิยา อาคนฺตฺวา อุปฺปาทิตาย ผลสมาปตฺติยา ฌายนฺโตฯ

10. โมรนิวาปสุตฺตวณฺณนา

[10] ทสเม อจฺจนฺตนิฏฺโฐติ อนฺตํ อตีตตฺตา อจฺจนฺตสงฺขาตํ อวินาสธมฺมํ นิพฺพานํ นิฏฺฐา อสฺสาติ อจฺจนฺตนิฏฺโฐฯ อิมินา นเยน เสสปทานิ เวทิตพฺพานิฯ ชเนตสฺมินฺติ ชนิตสฺมิํ , ปชายาติ อตฺโถฯ เย โคตฺตปฏิสาริโนติ เย ชนา ตสฺมิํ โคตฺเต ปฏิสรนฺติ ‘‘อหํ โคตโม, อหํ กสฺสโป’’ติ, เตสุ โลเก โคตฺตปฏิสารีสุ ขตฺติโย เสฏฺโฐฯ อนุมตา มยาติ มม สพฺพญฺญุตญฺญาเณน สทฺธิํ สํสนฺเทตฺวา เทสิตา มยา อนุญฺญาตาฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

นิสฺสยวคฺโค ปฐโมฯ