9. กรชกายสุตฺตวณฺณนา

[219] นวเม ทุกฺขสฺสาติ วิปากทุกฺขสฺส, วฏฺฏทุกฺขสฺเสว วาฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต มณิโอปมฺมํ นตฺถิฯ เอวํ วิคตาภิชฺโฌติ เอวนฺติ นิปาตมตฺตํฯ ยถา วา เมตฺตํ ภาเวนฺตา วิคตาภิชฺฌา ภวนฺติ, เอวํ วิคตาภิชฺโฌฯ เอวมสฺส วิคตาภิชฺฌตาทีหิ นีวรณวิกฺขมฺภนํ ทสฺเสตฺวา อิทานิ อกุสลนิสฺสรณานิ กเถนฺโต เมตฺตาสหคเตนาติอาทิมาหฯ อปฺปมาณนฺติ อปฺปมาณสตฺตารมฺมณตาย จิณฺณวสิตาย วา อปฺปมาณํฯ ปมาณกตํ กมฺมํ นาม กามาวจรกมฺมํฯ น ตํ ตตฺราวติฏฺฐตีติ ตํ มโหโฆ ปริตฺตํ อุทกํ วิย อตฺตโน โอกาสํ คเหตฺวา ฐาตุํ น สกฺโกติ, อถ โข นํ โอเฆ ปริตฺตํ อุทกํ วิย อิทเมว อปฺปมาณํ กมฺมํ อชฺโฌตฺถริตฺวา อตฺตโน วิปากํ นิพฺพตฺเตติฯ ทหรตคฺเคติ ทหรกาลโต ปฏฺฐายฯ

นายํ กาโย อาทายคมนิโยติ อิมํ กายํ คเหตฺวา ปรโลกํ คนฺตุํ นาม น สกฺกาติ อตฺโถ ฯ จิตฺตนฺตโรติ จิตฺตการโณ, อถ วา จิตฺเตเนว อนฺตริโกฯ เอกสฺเสว หิ จุติจิตฺตสฺส อนนฺตรา ทุติเย ปฏิสนฺธิจิตฺเต เทโว นาม โหติ, เนรยิโก นาม โหติ, ติรจฺฉานคโต นาม โหติฯ ปุริมนเยปิ จิตฺเตน การณภูเตน เทโว เนรยิโก วา โหตีติ อตฺโถฯ สพฺพํ ตํ อิธ เวทนียนฺติ ทิฏฺฐธมฺมเวทนียโกฏฺฐาสวเนตํ วุตฺตํฯ น ตํ อนุคํ ภวิสฺสตีติ เมตฺตาย อุปปชฺชเวทนียภาวสฺส อุปจฺฉินฺนตฺตา อุปปชฺชเวทนียวเสน น อนุคตํ ภวิสฺสติฯ อิทํ โสตาปนฺนสกทาคามิอริยปุคฺคลานํ ปจฺจเวกฺขณํ เวทิตพฺพํฯ อนาคามิตายาติ ฌานานาคามิตายฯ อิธปญฺญสฺสาติ อิมสฺมิํ สาสเน ปญฺญา อิธปญฺญา นาม, สาสนจริตาย อริยปญฺญาย ฐิตสฺส อริยสาวกสฺสาติ อตฺโถฯ อุตฺตริวิมุตฺตินฺติ อรหตฺตํฯ ทสมํ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

กรชกายวคฺโค ปฐโมฯ

(22) 2. สามญฺญวคฺควณฺณนา

[221] ทุติยสฺส ปฐมํ อาทิํ กตฺวา สพฺพา เปยฺยาลตนฺติ อุตฺตานตฺถาเยวาติฯ

มโนรถปูรณิยา องฺคุตฺตรนิกาย-อฏฺฐกถาย

ทสกนิปาตสฺส สํวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

องฺคุตฺตรนิกาเย

เอกาทสกนิปาต-อฏฺฐกถา