เมนู

มงฺกุภูโต จ ปติตกฺขนฺโธ อโธมุโข องฺคุฏฺฐเกน ภูมิํ กสนฺโต นิสีทติ, วิสารโท หุตฺวา กเถตุํ น สกฺโกติฯ ปพฺพชิโตปิ ‘‘พหู ภิกฺขู สนฺนิปติตา, อวสฺสํ โกจิ มม กมฺมํ ชานิสฺสติ, อถ เม อุโปสถมฺปิ ปวารณมฺปิ ฐเปตฺวา สามญฺญา จาเวตฺวา นิกฺกฑฺฒิสฺสนฺตี’’ติ สภโย อุปสงฺกมติ, วิสารโท หุตฺวา กเถตุํ น สกฺโกติฯ เอกจฺโจ ปน ทุสฺสีโลปิ ทปฺปิโต วิย จรติ, โสปิ อชฺฌาสเยน มงฺกุ โหติเยวฯ

สมฺมูฬฺโห กาลํ กโรตีติ ตสฺส หิ มรณมญฺเจ นิปนฺนสฺส ทุสฺสีลกมฺมํ สมาทาย วตฺติตฏฺฐานํ อาปาถํ อาคจฺฉติฯ โส อุมฺมีเลตฺวา อิธโลกํ ปสฺสติ, นิมฺมีเลตฺวา ปรโลกํฯ ตสฺส จตฺตาโร อปายา อุปฏฺฐหนฺติ, สตฺติสเตน สีเส ปหริยมาโน วิย โหติฯ โส ‘‘วาเรถ วาเรถา’’ติ วิรวนฺโต มรติฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘สมฺมูฬฺโห กาลํ กโรตี’’ติฯ ปญฺจมปทํ อุตฺตานเมวฯ อานิสํสกถา วุตฺตวิปริยาเยน เวทิตพฺพาฯ

4. พหุภาณิสุตฺตวณฺณนา

[214] จตุตฺเถ พหุภาณิสฺมินฺติ ปญฺญาย อปริจฺฉินฺทิตฺวา พหุํ ภณนฺเตฯ มนฺตภาณิสฺมินฺติ มนฺตา วุจฺจติ ปญฺญา, ตาย ปริจฺฉินฺทิตฺวา ภณนฺเตฯ

5. ปฐมอกฺขนฺติสุตฺตวณฺณนา

[215] ปญฺจเม เวรพหุโลติ ปุคฺคลเวเรนปิ อกุสลเวเรนปิ พหุเวโรฯ วชฺชพหุโลติ โทสพหุโลฯ

6. ทุติยอกฺขนฺติสุตฺตวณฺณนา

[216] ฉฏฺเฐ ลุทฺโทติ ทารุโณ กกฺขโฬฯ วิปฺปฏิสารีติ มงฺกุภาเวน สมนฺนาคโตฯ

7.ปฐมอปาสาทิกสุตฺตวณฺณนา

[217] สตฺตเม อปาสาทิเกติ อปาสาทิเกหิ กายกมฺมาทีหิ สมนฺนาคเตฯ ปาสาทิเกติ ปสาทาวเห ปริสุทฺธสมาจาเรฯ อฏฺฐมนวมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

10. มธุราสุตฺตวณฺณนา

[220] ทสเม ปญฺจิเม, ภิกฺขเว, อาทีนวา มธุรายนฺติ เอกํ สมยํ ภควา ภิกฺขุสงฺฆปริวุโต จาริกํ จรมาโน มธุรานครํ สมฺปาปุณิตฺวา อนฺโตนครํ ปวิสิตุํ อารภิฯ อเถกา มิจฺฉาทิฏฺฐิกา ยกฺขินี อเจลา หุตฺวา ทฺเว หตฺเถ ปสาเรตฺวา ชิวฺหํ นิลฺลาเลตฺวา ทสพลสฺส ปุรโต อฏฺฐาสิฯ สตฺถา อนฺโตนครํ อปฺปวิสิตฺวา ตโตว นิกฺขมิตฺวา วิหารํ อคมาสิฯ มหาชโน ขาทนียโภชนียญฺเจว สกฺการสมฺมานญฺจ อาทาย วิหารํ คนฺตฺวา พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส ทานํ อทาสิฯ สตฺถา ตสฺส นครสฺส นิคฺคณฺหนตฺถาย อิมํ สุตฺตํ อารภิฯ ตตฺถ วิสมาติ น สมตลาฯ พหุรชาติ วาตปหรณกาเล อุทฺธเตน รชกฺขนฺเธน ปริโยนทฺธา วิย โหติฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

อกฺโกสกวคฺโค ทุติโยฯ

(23) 3. ทีฆจาริกวคฺโค

1. ปฐมทีฆจาริกสุตฺตวณฺณนา

[221] ตติยสฺส ปฐเม อนวตฺถจาริกนฺติ อววตฺถิตจาริกํฯ สุตํ น ปริโยทเปตีติ ยมฺปิสฺส สุตํ อตฺถิ, ตํ ปริโยทเปตุํ น สกฺโกติฯ สุเตเนกจฺเจน อวิสารโท โหตีติ โถกโถเกน สุเตน วิชฺชมาเนนาปิ ญาเณน โสมนสฺสปฺปตฺโต น โหติฯ สมวตฺถจาเรติ สมวตฺถิตจาเรฯ ทุติยํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

3-4. อตินิวาสสุตฺตาทิวณฺณนา

[223-224] ตติเย พหุภณฺโฑติ พหุปริกฺขาโรฯ พหุเภสชฺโชติ สปฺปินวนีตาทีนํ พหุตาย พหุเภสชฺโชฯ พฺยตฺโตติ พฺยาสตฺโตฯ สํสฏฺโฐติ ปญฺจวิเธน สํสคฺเคน สํสฏฺโฐ หุตฺวาฯ อนนุโลมิเกนาติ สาสนสฺส อนนุจฺฉวิเกนฯ จตุตฺเถ วณฺณมจฺฉรีติ คุณมจฺฉรีฯ ธมฺมมจฺฉรีติ ปริยตฺติมจฺฉรีฯ