อาสวุปฺปตฺติยํ ปเนตฺถ อิเมสํ อริยมคฺคสมฺปยุตฺตานํ โพชฺฌงฺคานํ อภาวิตตฺตา เย อุปฺปชฺเชยฺยุํ กามาสวาทโย อาสวา, ภาวยโต เอวํส เต น โหนฺตีติ อยํ นโย เวทิตพฺโพฯ อิเม วุจฺจนฺตีติ อิเม กามาสวาทโย อาสวา อิมาย โลกุตฺตราย โพชฺฌงฺคภาวนาย ปหาตพฺพาติ วุจฺจนฺติฯ อิเมหิ ฉหากาเรหิ ปหีนาสวํ ภิกฺขุํ โถเมนฺโต ยโต โข, ภิกฺขเวติอาทิมาหฯ ตตฺถ ยโตติ สามิวจเน โต-กาโร, ยสฺสาติ วุตฺตํ โหติฯ โปราณา ปน ยมฺหิ กาเลติ วณฺณยนฺติฯ เย อาสวา สํวรา ปหาตพฺพา, เต สํวรา ปหีนา โหนฺตีติ เย อาสวา สํวเรน ปหาตพฺพา, เต สํวเรเนว ปหีนา โหนฺติ, น อปฺปหีเนสุเยว ปหีนสญฺญี โหตีติฯ

5. ทารุกมฺมิกสุตฺตวณฺณนา

[59] ปญฺจเม ทารุกมฺมิโกติ ทารุวิกฺกเยน ปวตฺติตาชีโว เอโก อุปาสโกฯ กาสิกจนฺทนนฺติ สณฺหจนฺทนํฯ องฺเคนาติ อคุณงฺเคน, สุกฺกปกฺเข คุณงฺเคนฯ เนมนฺตนิโกติ นิมนฺตนํ คณฺหนโกฯ สงฺเฆ ทานํ ทสฺสามีติ ภิกฺขุสงฺฆสฺส ทสฺสามิฯ โส เอวํ วตฺวา สตฺถารํ อภิวาเทตฺวา ปกฺกามิฯ อถสฺส อปรภาเค ปญฺจสตา กุลูปกา ภิกฺขู คิหิภาวํ ปาปุณิํสุฯ โส ‘‘กุลูปกภิกฺขู เต วิพฺภนฺตา’’ติ วุตฺเต ‘‘กิํ เอตฺถ มยฺห’’นฺติ วตฺวา จิตฺตุปฺปาทเวมตฺตมตฺตมฺปิ น อกาสิฯ อิทํ สนฺธาย สตฺถา สงฺเฆ เต ทานํ ททโต จิตฺตํ ปสีทิสฺสตีติ อาหฯ

6. หตฺถิสาริปุตฺตสุตฺตวณฺณนา

[60] ฉฏฺเฐ อภิธมฺมกถนฺติ อภิธมฺมมิสฺสกํ กถํฯ กถํ โอปาเตตีติ เตสํ กถํ วิจฺฉินฺทิตฺวา อตฺตโน กถํ กเถติฯ เถรานํ ภิกฺขูนนฺติ กรณตฺเถ สามิวจนํ, เถเรหิ ภิกฺขูหิ สทฺธินฺติ อตฺโถฯ ยา จ เถรานํ อภิธมฺมกถา, ตํ อยมฺปิ กเถตุํ สกฺโกตีติ อตฺโถฯ เจโตปริยายนฺติ จิตฺตวารํฯ อิธาติ อิมสฺมิํ โลเกฯ โสรตโสรโตติ สูรโต วิย สูรโต, โสรจฺจสมนฺนาคโต วิยาติ อตฺโถฯ นิวาตนิวาโตติ นิวาโต วิย นิวาโต, นิวาตวุตฺติ วิยาติ อตฺโถฯ อุปสนฺตุปสนฺโตติ อุปสนฺโต วิย อุปสนฺโต ฯ วปกสฺสเตว สตฺถาราติ สตฺถุ สนฺติกา อปคจฺฉติฯ สํสฏฺฐสฺสาติ ปญฺจหิ สํสคฺเคหิ สํสฏฺฐสฺสฯ วิสฺสฏฺฐสฺสาติ วิสฺสชฺชิตสฺสฯ ปากตสฺสาติ ปากตินฺทฺริยสฺสฯ

กิฏฺฐาโทติ กิฏฺฐขาทโกฯ อนฺตรธาเปยฺยาติ นาเสยฺยฯ โคปสูติ คาโว จ อชิกา จฯ สิปฺปิสมฺพุกนฺติ สิปฺปิโย จ สมฺพุกา จฯ สกฺขรกฐลนฺติ สกฺขรา จ กฐลานิ จฯ อาภิโทสิกนฺติ อภิญฺญาตโทสํ กุทฺรูสกโภชนํฯ นจฺฉาเทยฺยาติ น รุจฺเจยฺยฯ ตตฺถ ยเทตํ ปุริสํ ภุตฺตาวินฺติ อุปโยควจนํ, ตํ สามิอตฺเถ ทฏฺฐพฺพํฯ อมุํ หาวุโส, ปุริสนฺติ, อาวุโส, อมุํ ปุริสํฯ

สพฺพนิมิตฺตานนฺติ สพฺเพสํ นิจฺจนิมิตฺตาทีนํ นิมิตฺตานํฯ อนิมิตฺตํ เจโตสมาธินฺติ พลววิปสฺสนาสมาธิํฯ จีริกสทฺโทติ ฌลฺลิกสทฺโทฯ สริสฺสติ เนกฺขมฺมสฺสาติ ปพฺพชฺชาย คุณํ สริสฺสติฯ อรหตํ อโหสีติ ภควโต สาวกานํ อรหนฺตานํ อนฺตเร เอโก อรหา อโหสิฯ อยญฺหิ เถโร สตฺต วาเร คิหี หุตฺวา สตฺต วาเร ปพฺพชิฯ กิํ การณา? กสฺสปสมฺมาสมฺพุทฺธกาเล กิเรส เอกสฺส ภิกฺขุโน คิหิภาเว วณฺณํ กเถสิฯ โส เตเนว กมฺเมน อรหตฺตสฺส อุปนิสฺสเย วิชฺชมาเนเยว สตฺต วาเร คิหิภาเว จ ปพฺพชฺชาย จ สญฺจรนฺโต สตฺตเม วาเร ปพฺพชิตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณีติฯ