เมนู

‘‘ขตฺติโยปิ โข, วาเสฏฺฐ, กาเยน สุจริตํ จริตฺวา วาจาย สุจริตํ จริตฺวา มนสา สุจริตํ จริตฺวา สมฺมาทิฏฺฐิโก สมฺมาทิฏฺฐิกมฺมสมาทาโน [อิทํ ปทํ สี. ปี. โปตฺถเกสุ นตฺถิ] สมฺมาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติฯ พฺราหฺมโณปิ โข, วาเสฏฺฐ…เป.… เวสฺโสปิ โข, วาเสฏฺฐ… สุทฺโทปิ โข, วาเสฏฺฐ… สมโณปิ โข, วาเสฏฺฐ, กาเยน สุจริตํ จริตฺวา วาจาย สุจริตํ จริตฺวา มนสา สุจริตํ จริตฺวา สมฺมาทิฏฺฐิโก สมฺมาทิฏฺฐิกมฺมสมาทาโน สมฺมาทิฏฺฐิกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติฯ

[137] ‘‘ขตฺติโยปิ โข, วาเสฏฺฐ, กาเยน ทฺวยการี, วาจาย ทฺวยการี, มนสา ทฺวยการี, วิมิสฺสทิฏฺฐิโก วิมิสฺสทิฏฺฐิกมฺมสมาทาโน วิมิสฺสทิฏฺฐิกมฺมสมาทานเหตุ [วิมิสฺสทิฏฺฐิโก วิมิสฺสกมฺมสมาทาโน วิมิสฺสกมฺมสมาทานเหตุ (สฺยา.), วีติมิสฺสทิฏฺฐิโก วีติมิสฺสทิฏฺฐิกมฺมสมาทานเหตุ (สี. ปี.)] กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุขทุกฺขปฺปฏิสํเวที โหติฯ พฺราหฺมโณปิ โข, วาเสฏฺฐ …เป.… เวสฺโสปิ โข, วาเสฏฺฐ… สุทฺโทปิ โข, วาเสฏฺฐ… สมโณปิ โข, วาเสฏฺฐ, กาเยน ทฺวยการี , วาจาย ทฺวยการี, มนสา ทฺวยการี, วิมิสฺสทิฏฺฐิโก วิมิสฺสทิฏฺฐิกมฺมสมาทาโน วิมิสฺสทิฏฺฐิกมฺมสมาทานเหตุ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุขทุกฺขปฺปฏิสํเวที โหติฯ

โพธิปกฺขิยภาวนา

[138] ‘‘ขตฺติโยปิ โข, วาเสฏฺฐ, กาเยน สํวุโต วาจาย สํวุโต มนสา สํวุโต สตฺตนฺนํ โพธิปกฺขิยานํ ธมฺมานํ ภาวนมนฺวาย ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปรินิพฺพายติ [ปรินิพฺพาติ (ก.)]ฯ พฺราหฺมโณปิ โข, วาเสฏฺฐ…เป.… เวสฺโสปิ โข วาเสฏฺฐ… สุทฺโทปิ โข, วาเสฏฺฐ … สมโณปิ โข, วาเสฏฺฐ, กาเยน สํวุโต วาจาย สํวุโต มนสา สํวุโต สตฺตนฺนํ โพธิปกฺขิยานํ ธมฺมานํ ภาวนมนฺวาย ทิฏฺเฐว ธมฺเม ปรินิพฺพายติฯ

[139] ‘‘อิเมสญฺหิ, วาเสฏฺฐ, จตุนฺนํ วณฺณานํ โย โหติ ภิกฺขุ อรหํ ขีณาสโว วุสิตวา กตกรณีโย โอหิตภาโร อนุปฺปตฺตสทตฺโถ ปริกฺขีณภวสํโยชโน สมฺมทญฺญา วิมุตฺโต โส เนสํ อคฺคมกฺขายติ ธมฺเมเนวฯ โน อธมฺเมนฯ ธมฺโม หิ, วาเสฏฺฐ, เสฏฺโฐ ชเนตสฺมิํ ทิฏฺเฐ เจว ธมฺเม อภิสมฺปรายญฺจฯ

[140] ‘‘พฺรหฺมุนา เปสา, วาเสฏฺฐ, สนงฺกุมาเรน คาถา ภาสิตา –

‘ขตฺติโย เสฏฺโฐ ชเนตสฺมิํ, เย โคตฺตปฏิสาริโน;

วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน, โส เสฏฺโฐ เทวมานุเส’ติฯ

‘‘สา โข ปเนสา, วาเสฏฺฐ, พฺรหฺมุนา สนงฺกุมาเรน คาถา สุคีตา, โน ทุคฺคีตาฯ สุภาสิตา, โน ทุพฺภาสิตาฯ อตฺถสํหิตา, โน อนตฺถสํหิตาฯ อนุมตา มยาฯ อหมฺปิ, วาเสฏฺฐ, เอวํ วทามิ –

‘ขตฺติโย เสฏฺโฐ ชเนตสฺมิํ, เย โคตฺตปฏิสาริโน;

วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน, โส เสฏฺโฐ เทวมานุเส’ติฯ

อิทมโวจ ภควาฯ อตฺตมนา วาเสฏฺฐภารทฺวาชา ภควโต ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติฯ

อคฺคญฺญสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ จตุตฺถํฯ

5. สมฺปสาทนียสุตฺตํ

สาริปุตฺตสีหนาโท

[141] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา นาฬนฺทายํ วิหรติ ปาวาริกมฺพวเนฯ อถ โข อายสฺมา สาริปุตฺโต เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข อายสฺมา สาริปุตฺโต ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘เอวํปสนฺโน อหํ, ภนฺเต, ภควติ, น จาหุ น จ ภวิสฺสติ น เจตรหิ วิชฺชติ อญฺโญ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา ภควตา ภิยฺโยภิญฺญตโร ยทิทํ สมฺโพธิย’’นฺติฯ

[142] ‘‘อุฬารา โข เต อยํ, สาริปุตฺต, อาสภี วาจา ภาสิตา, เอกํโส คหิโต, สีหนาโท นทิโต – ‘เอวํปสนฺโน อหํ, ภนฺเต, ภควติ; น จาหุ น จ ภวิสฺสติ น เจตรหิ วิชฺชติ อญฺโญ สมโณ วา พฺราหฺมโณ วา ภควตา ภิยฺโยภิญฺญตโร ยทิทํ สมฺโพธิย’นฺติฯ กิํ เต [กิํ นุ (สี. ปี.), กิํ นุ โข เต (สฺยา.)], สาริปุตฺต, เย เต อเหสุํ อตีตมทฺธานํ อรหนฺโต สมฺมาสมฺพุทฺธา, สพฺเพ เต ภควนฺโต เจตสา เจโต ปริจฺจ วิทิตา – ‘เอวํสีลา เต ภควนฺโต อเหสุํ อิติปิ, เอวํธมฺมา เต ภควนฺโต อเหสุํ อิติปิ , เอวํปญฺญา เต ภควนฺโต อเหสุํ อิติปิ, เอวํวิหารี เต ภควนฺโต อเหสุํ อิติปิ, เอวํวิมุตฺตา เต ภควนฺโต อเหสุํ อิติปี’’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ

‘‘กิํ ปน เต [กิํ ปน (สี. ปี.)], สาริปุตฺต, เย เต ภวิสฺสนฺติ อนาคตมทฺธานํ อรหนฺโต สมฺมาสมฺพุทฺธา , สพฺเพ เต ภควนฺโต เจตสา เจโต ปริจฺจ วิทิตา, `เอวํสีลา เต ภควนฺโต ภวิสฺสนฺติ อิติปิ, เอวํธมฺมา…เป.… เอวํปญฺญา… เอวํวิหารี… เอวํวิมุตฺตา เต ภควนฺโต ภวิสฺสนฺติ อิติปี’’’ติ? ‘‘โน เหตํ, ภนฺเต’’ฯ