เอกกํ

[303] ‘‘อตฺถิ โข, อาวุโส, เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน เอโก ธมฺโม สมฺมทกฺขาโตฯ ตตฺถ สพฺเพเหว สงฺคายิตพฺพํ, น วิวทิตพฺพํ, ยถยิทํ พฺรหฺมจริยํ อทฺธนิยํ อสฺส จิรฏฺฐิติกํ , ตทสฺส พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ กตโม เอโก ธมฺโม? สพฺเพ สตฺตา อาหารฏฺฐิติกาฯ สพฺเพ สตฺตา สงฺขารฏฺฐิติกาฯ อยํ โข, อาวุโส, เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน เอโก ธมฺโม สมฺมทกฺขาโตฯ ตตฺถ สพฺเพเหว สงฺคายิตพฺพํ, น วิวทิตพฺพํ , ยถยิทํ พฺรหฺมจริยํ อทฺธนิยํ อสฺส จิรฏฺฐิติกํ, ตทสฺส พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ

ทุกํ

[304] ‘‘อตฺถิ โข, อาวุโส, เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ทฺเว ธมฺมา สมฺมทกฺขาตาฯ ตตฺถ สพฺเพเหว สงฺคายิตพฺพํ, น วิวทิตพฺพํ, ยถยิทํ พฺรหฺมจริยํ อทฺธนิยํ อสฺส จิรฏฺฐิติกํ, ตทสฺส พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ กตเม ทฺเว [ทฺเว ธมฺโม (สฺยา. กํ.) เอวมุปริปิ]?

‘‘นามญฺจ รูปญฺจฯ

‘‘อวิชฺชา จ ภวตณฺหา จฯ

‘‘ภวทิฏฺฐิ จ วิภวทิฏฺฐิ จฯ

‘‘อหิริกญฺจ [อหิรีกญฺจ (กตฺถจิ)] อโนตฺตปฺปญฺจฯ

‘‘หิรี จ โอตฺตปฺปญฺจฯ

‘‘โทวจสฺสตา จ ปาปมิตฺตตา จฯ

‘‘โสวจสฺสตา จ กลฺยาณมิตฺตตา จฯ

‘‘อาปตฺติกุสลตา จ อาปตฺติวุฏฺฐานกุสลตา จฯ

‘‘สมาปตฺติกุสลตา จ สมาปตฺติวุฏฺฐานกุสลตา จฯ

‘‘ธาตุกุสลตา จ มนสิการกุสลตา จฯ

‘‘อายตนกุสลตา จ ปฏิจฺจสมุปฺปาทกุสลตา จฯ

‘‘ฐานกุสลตา จ อฏฺฐานกุสลตา จฯ

‘‘อชฺชวญฺจ ลชฺชวญฺจฯ

‘‘ขนฺติ จ โสรจฺจญฺจฯ

‘‘สาขลฺยญฺจ ปฏิสนฺถาโร จฯ

‘‘อวิหิํสา จ โสเจยฺยญฺจฯ

‘‘มุฏฺฐสฺสจฺจญฺจ อสมฺปชญฺญญฺจฯ

‘‘สติ จ สมฺปชญฺญญฺจ ฯ

‘‘อินฺทฺริเยสุ อคุตฺตทฺวารตา จ โภชเน อมตฺตญฺญุตา จฯ

‘‘อินฺทฺริเยสุ คุตฺตทฺวารตา จ โภชเน มตฺตญฺญุตา จฯ

‘‘ปฏิสงฺขานพลญฺจ [ปฏิสนฺธานพลญฺจ (สฺยา.)] ภาวนาพลญฺจฯ

‘‘สติพลญฺจ สมาธิพลญฺจฯ

‘‘สมโถ จ วิปสฺสนา จฯ

‘‘สมถนิมิตฺตญฺจ ปคฺคหนิมิตฺตญฺจฯ

‘‘ปคฺคโห จ อวิกฺเขโป จฯ

‘‘สีลวิปตฺติ จ ทิฏฺฐิวิปตฺติ จฯ

‘‘สีลสมฺปทา จ ทิฏฺฐิสมฺปทา จฯ

‘‘สีลวิสุทฺธิ จ ทิฏฺฐิวิสุทฺธิ จฯ

‘‘ทิฏฺฐิวิสุทฺธิ โข ปน ยถา ทิฏฺฐิสฺส จ ปธานํฯ

‘‘สํเวโค จ สํเวชนีเยสุ ฐาเนสุ สํวิคฺคสฺส จ โยนิโส ปธานํฯ

‘‘อสนฺตุฏฺฐิตา จ กุสเลสุ ธมฺเมสุ อปฺปฏิวานิตา จ ปธานสฺมิํฯ

‘‘วิชฺชา จ วิมุตฺติ จฯ

‘‘ขเยญาณํ อนุปฺปาเทญาณํฯ

‘‘อิเม โข, อาวุโส, เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ทฺเว ธมฺมา สมฺมทกฺขาตาฯ ตตฺถ สพฺเพเหว สงฺคายิตพฺพํ, น วิวทิตพฺพํ, ยถยิทํ พฺรหฺมจริยํ อทฺธนิยํ อสฺส จิรฏฺฐิติกํ, ตทสฺส พหุชนหิตาย พหุชนสุขาย โลกานุกมฺปาย อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ

ติกํ

[305] ‘‘อตฺถิ โข, อาวุโส, เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ตโย ธมฺมา สมฺมทกฺขาตาฯ ตตฺถ สพฺเพเหว สงฺคายิตพฺพํ…เป.… อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ กตเม ตโย?

‘‘ตีณิ อกุสลมูลานิ – โลโภ อกุสลมูลํ, โทโส อกุสลมูลํ, โมโห อกุสลมูลํฯ

‘‘ตีณิ กุสลมูลานิ – อโลโภ กุสลมูลํ, อโทโส กุสลมูลํ, อโมโห กุสลมูลํฯ

‘‘ตีณิ ทุจฺจริตานิ – กายทุจฺจริตํ, วจีทุจฺจริตํ, มโนทุจฺจริตํฯ

‘‘ตีณิ สุจริตานิ – กายสุจริตํ, วจีสุจริตํ , มโนสุจริตํฯ

‘‘ตโย อกุสลวิตกฺกา – กามวิตกฺโก, พฺยาปาทวิตกฺโก, วิหิํสาวิตกฺโกฯ

‘‘ตโย กุสลวิตกฺกา – เนกฺขมฺมวิตกฺโก, อพฺยาปาทวิตกฺโก, อวิหิํสาวิตกฺโกฯ

‘‘ตโย อกุสลสงฺกปฺปา – กามสงฺกปฺโป, พฺยาปาทสงฺกปฺโป, วิหิํสาสงฺกปฺโปฯ

‘‘ตโย กุสลสงฺกปฺปา – เนกฺขมฺมสงฺกปฺโป, อพฺยาปาทสงฺกปฺโป, อวิหิํสาสงฺกปฺโปฯ