โส หิ ยํ โจรา ปาโตปิ ทิวาปิ วิสฺสชฺเชตุํ น สมฺปาปุณิํสุ , สายํ ปน อาปณํ คนฺตฺวา อปฺปคฺเฆน เทนฺติ, ตปฺปจฺจยสฺส ลาภสฺส อสฺสามิโก โหติฯ

น สกฺกจฺจํ สมาธินิมิตฺตํ อธิฏฺฐาตีติ สกฺกจฺจกิริยาย สมาธิํ น สมาปชฺชติฯ เอตฺถ จ ปาโตว เจติยงฺคณโพธิยงฺคเณสุ วตฺตํ กตฺวา เสนาสนํ ปวิสิตฺวา ยาว ภิกฺขาจารเวลา, ตาว สมาปตฺติํ อปฺเปตฺวา อนิสีทนฺโต ปุพฺพณฺหสมยํ น สกฺกจฺจํ สมาธินิมิตฺตํ อธิฏฺฐาติ นามฯ ปจฺฉาภตฺตํ ปน ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต รตฺติฏฺฐานทิวาฏฺฐานํ ปวิสิตฺวา ยาว สายนฺหสมยา สมาปตฺติํ อปฺเปตฺวา อนิสีทนฺโต มชฺฌนฺหิกสมยํ น สกฺกจฺจํ สมาธินิมิตฺตํ อธิฏฺฐาติ นามฯ สายํ ปน เจติยํ วนฺทิตฺวา เถรูปฏฺฐานํ กตฺวา เสนาสนํ ปวิสิตฺวา ปฐมยามํ สมาปตฺติํ สมาปชฺชิตฺวา อนิสีทนฺโต สายนฺหสมยํ น สกฺกจฺจํ สมาธินิมิตฺตํ อธิฏฺฐาติ นามฯ สุกฺกปกฺโข วุตฺตปฏิปกฺขนเยเนว เวทิตพฺโพฯ อปิเจตฺถ ‘‘สมาปตฺติํ อปฺเปตฺวา’’ติ วุตฺตฏฺฐาเน สมาปตฺติยา อสติ วิปสฺสนาปิ วฏฺฏติ, สมาธินิมิตฺตนฺติ จ สมาธิอารมฺมณมฺปิ วฏฺฏติเยวฯ วุตฺตมฺปิ เจตํ – ‘‘สมาธิปิ สมาธินิมิตฺตํ, สมาธารมฺมณมฺปิ สมาธินิมิตฺต’’นฺติฯ

10. ทุติยปาปณิกสุตฺตวณฺณนา

[20] ทสเม จกฺขุมาติ ปญฺญาจกฺขุนา จกฺขุมา โหติฯ วิธุโรติ วิสิฏฺฐธุโร อุตฺตมธุโร ญาณสมฺปยุตฺเตน วีริเยน สมนฺนาคโตฯ นิสฺสยสมฺปนฺโนติ อวสฺสยสมฺปนฺโน ปติฏฺฐานสมฺปนฺโนฯ ปณิยนฺติ วิกฺกายิกภณฺฑํฯ เอตฺตกํ มูลํ ภวิสฺสติ เอตฺตโก อุทโยติ ตสฺมิํ ‘‘เอวํ กีตํ เอวํ วิกฺกายมาน’’นฺติ วุตฺตปณิเย เยน กเยน ตํ กีตํ, ตํ กยสงฺขาตํ มูลํ เอตฺตกํ ภวิสฺสติฯ โย จ ตสฺมิํ วิกฺกยมาเน วิกฺกโย, ตสฺมิํ วิกฺกเย เอตฺตโก อุทโย ภวิสฺสติ, เอตฺติกา วฑฺฒีติ อตฺโถฯ

กุสโล โหติ ปณิยํ เกตุญฺจ วิกฺเกตุญฺจาติ สุลภฏฺฐานํ คนฺตฺวา กิณนฺโต ทุลฺลภฏฺฐานํ คนฺตฺวา วิกฺกิณนฺโต จ เอตฺถ กุสโล นาม โหติ, ทสคุณมฺปิ วีสติคุณมฺปิ ลาภํ ลภติฯ