ปญฺญาย อนุคฺคเหสฺสามีติ วิปสฺสนาปญฺญาย อนุคฺคเหสฺสามิฯ ปญฺญาย สมเวกฺขิสฺสามีติ อิธาปิ วิปสฺสนาปญฺญา อธิปฺเปตาฯ ผุสิตํ วา ธมฺมํ ตตฺถ ตตฺถ ปญฺญาย อนุคฺคเหสฺสามีติ เอตฺถ ปน มคฺคปญฺญาว อธิปฺเปตาฯ
4. เสยฺยาสุตฺตวณฺณนา
[246] จตุตฺเถ เปตาติ กาลกตา วุจฺจนฺติฯ อุตฺตานา เสนฺตีติ เต เยภุยฺเยน อุตฺตานกาว สยนฺติฯ อถ วา เปตฺติวิสเย นิพฺพตฺตา เปตา นาม, เต อปฺปมํสโลหิตตฺตา อฏฺฐิสงฺฆาตชฏิตา เอเกน ปสฺเสน สยิตุํ น สกฺโกนฺติ, อุตฺตานาว เสนฺติฯ อนตฺตมโน โหตีติ เตชุสฺสทตฺตา สีโห มิคราชา ทฺเว ปุริมปาเท เอกสฺมิํ, ปจฺฉิมปาเท เอกสฺมิํ ฐาเน ฐเปตฺวา นงฺคุฏฺฐํ อนฺตรสตฺถิมฺหิ ปกฺขิปิตฺวา ปุริมปาทปจฺฉิมปาทนงฺคุฏฺฐานํ ฐิโตกาสํ สลฺลกฺเขตฺวา ทฺวินฺนํ ปุริมปาทานํ มตฺถเก สีสํ ฐเปตฺวา สยติฯ ทิวสมฺปิ สยิตฺวา ปพุชฺฌมาโน น อุตฺตสนฺโต ปพุชฺฌติ, สีสํ ปน อุกฺขิปิตฺวา ปุริมปาทาทีนํ ฐิโตกาสํ สลฺลกฺเขตฺวา สเจ กิญฺจิ ฐานํ วิชหิตฺวา ฐิตํ โหติ, ‘‘นยิทํ ตุยฺหํ ชาติยา, น สูรภาวสฺส อนุรูป’’นฺติ อนตฺตมโน หุตฺวา ตตฺเถว สยติ, น โคจราย ปกฺกมติฯ อิทํ สนฺธาย วุตฺตํ – ‘‘อนตฺตมโน โหตี’’ติฯ อวิชหิตฺวา ฐิเต ปน ‘‘ตุยฺหํ ชาติยา จ สูรภาวสฺส จ อนุรูปมิท’’นฺติ หฏฺฐตุฏฺโฐ อุฏฺฐาย สีหวิชมฺภนํ วิชมฺภิตฺวา เกสรภารํ วิธุนิตฺวา ติกฺขตฺตุํ สีหนาทํ นทิตฺวา โคจราย ปกฺกมติฯ เตน วุตฺตํ – ‘‘อตฺตมโน โหตี’’ติฯ
5. ถูปารหสุตฺตวณฺณนา
[247] ปญฺจเม ราชา จกฺกวตฺตีติ เอตฺถ กสฺมา ภควา อคารมชฺเฌ วสิตฺวา กาลกตสฺส รญฺโญ ถูปกรณํ อนุชานาติ, น สีลวโต ปุถุชฺชนภิกฺขุสฺสาติ? อนจฺฉริยตฺตาฯ ปุถุชฺชนภิกฺขูนญฺหิ ถูเป อนุญฺญายมาเน ตมฺพปณฺณิทีเป ตาว ถูปานํ โอกาโส น ภเวยฺย, ตถา อญฺเญสุ ฐาเนสุฯ ตสฺมา ‘‘อนจฺฉริยา เต ภวิสฺสนฺตี’’ติ นานุชานาติฯ จกฺกวตฺตี ราชา เอโกว นิพฺพตฺตติ, เตนสฺส ถูโป อจฺฉริโย โหติฯ ปุถุชฺชนสีลวโต ปน ปรินิพฺพุตภิกฺขุโน วิย มหนฺตมฺปิ สกฺการํ กาตุํ วฏฺฏติเยวฯ ฉฏฺฐสตฺตมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ
8. ปฐมโวหารสุตฺตวณฺณนา
[250] อฏฺฐเม อนริยโวหาราติ อนริยานํ กถาฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ
อาปตฺติภยวคฺโค ปญฺจโมฯ
ปญฺจมปณฺณาสกํ นิฏฺฐิตํฯ
(26) 6. อภิญฺญาวคฺโค
1-3. อภิญฺญาสุตฺตาทิวณฺณนา
[254-256] ฉฏฺฐสฺส ปฐเม อภิญฺญายาติ ชานิตฺวาฯ สมโถ จ วิปสฺสนา จาติ จิตฺเตกคฺคตา จ สงฺขารปริคฺคหวิปสฺสนาญาณญฺจฯ วิชฺชา จ วิมุตฺติ จาติ มคฺคญาณวิชฺชา จ เสสา สมฺปยุตฺตกธมฺมา จฯ ทุติเย อนริยปริเยสนาติ อนริยานํ เอสนา คเวสนาฯ ชราธมฺมนฺติ ชราสภาวํฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ ตติยํ อุตฺตานเมวฯ