(21) 1. สปฺปุริสวคฺโค

1-6. สิกฺขาปทสุตฺตวณฺณนา

[201] ปญฺจมสฺส ปฐเม อสปฺปุริสนฺติ ลามกปุริสํ ตุจฺฉปุริสํ มูฬฺหปุริสํ อวิชฺชาย อนฺธีกตํ พาลํฯ อสปฺปุริสตรนฺติ อติเรเกน อสปฺปุริสํฯ อิตเร ทฺเว วุตฺตปฏิปกฺขวเสน เวทิตพฺพาฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ ยถา เจตฺถ, เอวํ อิโต ปเรสุ ปญฺจสุฯ เอเตสุ หิ ปฐมํ ปญฺจเวรวเสน เทสิตํ, ทุติยํ อสฺสทฺธมฺมวเสน, ตติยํ กายวจีทฺวารวเสน, จตุตฺถํ มโนทฺวารวเสน, ปญฺจมํ อฏฺฐมิจฺฉตฺตวเสน, ฉฏฺฐํ ทสมิจฺฉตฺตวเสนฯ

7-10. ปาปธมฺมสุตฺตจตุกฺกวณฺณนา

[207-210] สตฺตเม ปาปนฺติ ลามกํ สํกิลิฏฺฐปุคฺคลํฯ กลฺยาณนฺติ ภทฺทกํ อนวชฺชปุคฺคลํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ อฏฺฐเมปิ เอเสว นโยฯ นวเม ปาปธมฺมนฺติ ลามกธมฺมํฯ กลฺยาณธมฺมนฺติ อนวชฺชธมฺมํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ ทสเมปิ เอเสว นโยฯ อิมสฺมิํ วคฺเค ทสสุปิ สุตฺเตสุ อคาริยปฺปฏิปทา กถิตาฯ สเจปิ โสตาปนฺนสกทาคามิโน โหนฺติ, วฏฺฏติเยวาติฯ

สปฺปุริสวคฺโค ปฐโมฯ

(22) 2. ปริสาวคฺโค

1. ปริสาสุตฺตวณฺณนา

[211] ทุติยสฺส ปฐเม ปริสํ ทูเสนฺตีติ ปริสทูสนาฯ ปริสํ โสเภนฺตีติ ปริสโสภนาฯ

2. ทิฏฺฐิสุตฺตวณฺณนา

[212] ทุติเย มโนทุจฺจริเต ปริยาปนฺนาปิ มิจฺฉาทิฏฺฐิ มหาสาวชฺชตาย วิสุํ วุตฺตา, ตสฺสา จ ปฏิปกฺขวเสน สมฺมาทิฏฺฐิฯ

3. อกตญฺญุตาสุตฺตวณฺณนา

[213] ตติเย อกตญฺญุตา อกตเวทิตาติ อกตญฺญุตาย อกตเวทิตายฯ อุภยมฺเปตํ อตฺถโต เอกเมวฯ สุกฺกปกฺเขปิ เอเสว นโยฯ

4-7. ปาณาติปาตีสุตฺตาทิวณฺณนา

[214-217] จตุตฺถํ จตุนฺนํ กมฺมกิเลสานํ ตปฺปฏิปกฺขสฺส จ วเสน วุตฺตํ, ปญฺจมํ สุกฺกปกฺขานํ อาทิโต จตุนฺนํ มิจฺฉตฺตานํ วเสน, ฉฏฺฐํ อวเสสานํ จตุนฺนํ, สตฺตมํ อนริยโวหารอริยโวหารานํฯ ตถา อฏฺฐมนวมทสมานิ สปฺปฏิปกฺขานํ อสฺสทฺธมฺมานํ วเสน วุตฺตานิฯ สพฺพสุตฺเตสุ ปน สุกฺกปกฺขธมฺมา โลกิยโลกุตฺตรมิสฺสกาว กถิตาฯ นวสุ สุตฺเตสุ กิญฺจาปิ ‘‘สคฺเค’’ติ วุตฺตํ, ตโย ปน มคฺคา ตีณิ จ ผลานิ ลพฺภนฺติเยวาติฯ

ปริสาวคฺโค ทุติโยฯ

(23) 3. ทุจฺจริตวคฺควณฺณนา

[221-231] ตติยสฺส ปฐมาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ ทสเม โย จินฺเตตฺวา กพฺยํ กโรติ, อยํ จินฺตากวิ นามฯ โย สุตฺวา กโรติ, อยํ สุตกวิ นามฯ โย เอกํ อตฺถํ นิสฺสาย กโรติ, อยํ อตฺถกวิ นามฯ โย ตงฺขณญฺเญว วงฺคีสตฺเถโร วิย อตฺตโน ปฏิภาเนน กโรติ, อยํ ปฏิภานกวิ นามาติฯ

ทุจฺจริตวคฺโค ตติโยฯ