เมนู

ธมฺมปทา ปฺลวนฺตีติ อนฺตราภเว นิพฺพตฺตมุฏฺฐสฺสติโน, เยปิ ปุพฺเพ สชฺฌายมูลิกา วาจาปริจิตพุทฺธวจนธมฺมา, เต สพฺเพ ปสนฺเน อาทาเส ฉายา วิย ปฺลวนฺติ, ปากฏา หุตฺวา ปญฺญายนฺติฯ ทนฺโธ, ภิกฺขเว, สตุปฺปาโทติ พุทฺธวจนานุสฺสรณสติยา อุปฺปาโท ทนฺโธ ครุฯ อถ โส สตฺโต ขิปฺปํเยว วิเสสคามี โหติ, นิพฺพานคามี โหตีติ อตฺโถฯ

อิทฺธิมา เจโตวสิปฺปตฺโตติ อิทฺธิสมฺปนฺโน จิตฺตสฺส วสิภาวปตฺโต ขีณาสโวฯ อยํ วา โส ธมฺมวินโยติ เอตฺถ วิภาวนตฺโถ วา-สทฺโทฯ ยตฺถาติ ยสฺมิํ ธมฺมวินเยฯ พฺรหฺมจริยํ อจรินฺติ พฺรหฺมจริยวาสํ วสิํฯ อิทมฺปิ พุทฺธวจนํ มยา ปุพฺเพ วฬญฺชิตนฺติ พุทฺธวจนานุสฺสรณวเสเนตํ วุตฺตํฯ เทวปุตฺโตติ ปญฺจาลจณฺโฑ วิย หตฺถกมหาพฺรหฺมา วิย สนงฺกุมารพฺรหฺมา วิย จ เอโก ธมฺมกถิกเทวปุตฺโตฯ โอปปาติโก โอปปาติกํ สาเรตีติ ปฐมํ อุปฺปนฺโน เทวปุตฺโต ปจฺฉา อุปฺปนฺนํ สาเรติฯ สหปํสุกีฬิกาติ เอเตน เนสํ ทีฆรตฺตํ กตปริจยภาวํ ทสฺเสติฯ สมาคจฺเฉยฺยุนฺติ สาลาย วา รุกฺขมูเล วา สมฺมุขีภาวํ คจฺเฉยฺยุํฯ เอวํ วเทยฺยาติ สาลาย วา รุกฺขมูเล วา ปฐมตรํ นิสินฺโน ปจฺฉา อาคตํ เอวํ วเทยฺยฯ เสสเมตฺถ ปาฬินเยเนว เวทิตพฺพํฯ

2. ฐานสุตฺตวณฺณนา

[192] ทุติเย ฐานานีติ การณานิฯ ฐาเนหีติ การเณหิฯ โสเจยฺยนฺติ สุจิภาโวฯ สํวสมาโนติ เอกโต วสมาโนฯ น สนฺตตการีติ น สตตการีฯ น สนฺตตวุตฺติ สีเลสูติ สตตํ สพฺพกาลํ สีลชีวิตํ น ชีวตีติ อตฺโถฯ สํโวหารมาโนติ กเถนฺโตฯ เอเกน เอโก โวหรตีติ เอเกน สทฺธิํ เอโก หุตฺวา กเถติฯ โวกฺกมตีติ โอกฺกมติฯ ปุริมโวหารา ปจฺฉิมโวหารนฺติ ปุริมกถาย ปจฺฉิมกถํ, ปุริมกถาย จ ปจฺฉิมกถา, ปจฺฉิมกถาย จ ปุริมกถา น สเมตีติ อตฺโถฯ

ญาติพฺยสเนนาติอาทีสุ ญาตีนํ พฺยสนํ ญาติพฺยสนํ, ญาติวินาโสติ อตฺโถฯ ทุติยปเทปิ เอเสว นโยฯ โรคพฺยสเน ปน โรโคเยว อาโรคฺยวินาสนโต พฺยสนํ โรคพฺยสนํฯ อนุปริวตฺตนฺตีติ อนุพนฺธนฺติฯ ลาโภ จาติอาทีสุ เอกํ อตฺตภาวํ ลาโภ อนุปริวตฺตติ, เอกํ อลาโภติ เอวํ นโย เนตพฺโพฯ สากจฺฉายมาโนติ ปญฺหปุจฺฉนวิสฺสชฺชนวเสน สากจฺฉํ กโรนฺโตฯ

ยถาติ เยนากาเรน อุมฺมคฺโคติ ปญฺหุมฺมคฺโคฯ อภินีหาโรติ ปญฺหาภิสงฺขรณวเสน จิตฺตสฺส อภินีหาโรฯ สมุทาหาโรติ ปญฺหปุจฺฉนํฯ สนฺตนฺติ ปจฺจนีกสนฺตตาย สนฺตํ กตฺวา น กเถตีติ อตฺโถฯ ปณีตนฺติ อตปฺปกํฯ อตกฺกาวจรนฺติ ยถา ตกฺเกน นยคฺคาเหน คเหตุํ สกฺกา โหติ, เอวํ น กเถตีติ อตฺโถฯ นิปุณนฺติ สณฺหํฯ ปณฺฑิตเวทนียนฺติ ปณฺฑิเตหิ ชานิตพฺพกํฯ เสสํ สพฺพตฺถ วุตฺตานุสาเรเนว เวทิตพฺพํฯ

3. ภทฺทิยสุตฺตวณฺณนา

[193] ตติเย อุปสงฺกมีติ ภุตฺตปาตราโส หุตฺวา มาลาคนฺธวิเลปนํ คเหตฺวา ภควนฺตํ วนฺทิสฺสามีติ อุปสงฺกมิฯ มา อนุสฺสเวนาติอาทีสุ อนุสฺสววจเนน มม กถํ มา คณฺหถาติ อิมินา นเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ สารมฺโภติ กรณุตฺตริยลกฺขโณ สารมฺโภฯ อโลภาทโย โลภาทิปฏิปกฺขวเสน เวทิตพฺพาฯ กุสลธมฺมูปสมฺปทายาติ กุสลธมฺมานํ สมฺปาทนตฺถาย, ปฏิลาภตฺถายาติ วุตฺตํ โหติฯ อิเม เจปิ, ภทฺทิย, มหาสาลาติ ปุรโต ฐิเต สาลรุกฺเข ทสฺเสนฺโต เอวมาหฯ เสสเมตฺถ เหฏฺฐา วุตฺตนยตฺตา อุตฺตานตฺถตฺตา จ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ สตฺถริ ปน เทสนํ วินิวฏฺเฏนฺเต ภทฺทิโย โสตาปนฺโน ชาโตติฯ