9. สจฺฉิกรณียสุตฺตวณฺณนา

[189] นวเม กาเยนาติ นามกาเยนฯ สจฺฉิกรณียาติ ปจฺจกฺขํ กาตพฺพาฯ สติยาติ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติยาฯ จกฺขุนาติ ทิพฺพจกฺขุนาฯ ปญฺญายาติ ฌานปญฺญาย วิปสฺสนาปญฺญา สจฺฉิกาตพฺพา, วิปสฺสนาปญฺญาย มคฺคปญฺญา, มคฺคปญฺญาย ผลปญฺญา, ผลปญฺญาย ปจฺจเวกฺขณปญฺญา สจฺฉิกาตพฺพา, ปตฺตพฺพาติ อตฺโถฯ อาสวานํ ขยสงฺขาตํ ปน อรหตฺตํ ปจฺจเวกฺขณวเสน ปจฺจเวกฺขณปญฺญาย สจฺฉิกรณียํ นามาติฯ

10. อุโปสถสุตฺตวณฺณนา

[190] ทสเม ตุณฺหีภูตํ ตุณฺหีภูตนฺติ ยโต ยโต อนุวิโลเกติ, ตโต ตโต ตุณฺหีภูตเมวฯ ภิกฺขู อามนฺเตสีติ ปฏิปตฺติสมฺปนฺเน ภิกฺขู ปสนฺเนหิ จกฺขูหิ อนุวิโลเกตฺวา อุปฺปนฺนธมฺมปาโมชฺโช โถเมตุกามตาย อามนฺเตสิฯ อปลาปาติ ปลาปรหิตาฯ อิตรํ ตสฺเสว เววจนํฯ สุทฺธาติ นิมฺมลาฯ สาเร ปติฏฺฐิตาติ สีลาทิสาเร ปติฏฺฐิตาฯ อลนฺติ ยุตฺตํฯ โยชนคณนานีติ เอกํ โยชนํ โยชนเมว, ทสปิ โยชนานิ โยชนาเนวฯ ตโต อุทฺธํ ‘‘โยชนคณนานี’’ติ วุจฺจติฯ อิธ ปน โยชนสตมฺปิ โยชนสหสฺสมฺปิ อธิปฺเปตํฯ ปุโฏเสนาปีติ ปุโฏสํ วุจฺจติ ปาเถยฺยํ, ปาเถยฺยํ คเหตฺวาปิ อุปสงฺกมิตุํ ยุตฺตเมวาติ อตฺโถฯ ปุฏํเสนาติปิ ปาโฐฯ ตสฺสตฺโถ – ปุโฏ อํเส อสฺสาติ ปุฏํโส, เตน ปุฏํเสน, อํเสน ปาเถยฺยปุฏํ วหนฺเตนาปีติ วุตฺตํ โหติฯ

อิทานิ เอวรูเปหิ เอวรูเปหิ จ คุเณหิ สมนฺนาคตา เอตฺถ ภิกฺขู อตฺถีติ ทสฺเสตุํ สนฺติ ภิกฺขเวติอาทิมาหฯ ตตฺถ เทวปฺปตฺตาติ อุปปตฺติเทวนิพฺพตฺตกํ ทิพฺพวิหารํ ทิพฺพวิหาเรน จ อรหตฺตํ ปตฺตาฯ พฺรหฺมปฺปตฺตาติ นิทฺโทสฏฺเฐน พฺรหฺมภาวสาธกํ พฺรหฺมวิหารํ พฺรหฺมวิหาเรน จ อรหตฺตํ ปตฺตาฯ อาเนญฺชปฺปตฺตาติ อนิญฺชนภาวสาธกํ อาเนญฺชํ อาเนญฺเชน จ อรหตฺตํ ปตฺตาฯ อริยปฺปตฺตาติ ปุถุชฺชนภาวํ อติกฺกมฺม อริยภาวํ ปตฺตาฯ