เมนู

เสตุฆาโต วุตฺโต ภควตาติ ปทฆาโต ปจฺจยฆาโต พุทฺเธน ภควตา กถิโตฯ อิติ อิเมหิ จตูหิ องฺเคหิ เถเร เทสนํ วินิวฏฺเฏนฺเต ตสฺสา ภิกฺขุนิยา เถรํ อารพฺภ อุปฺปนฺโน ฉนฺทราโค อปคญฺฉิฯ สาปิ เถรํ ขมาเปตุํ อจฺจยํ เทเสสิ, เถโรปิสฺสา ปฏิคฺคณฺหิฯ ตํ ทสฺเสตุํ อถ โข สา ภิกฺขุนีติอาทิ วุตฺตํฯ

10. สุคตวินยสุตฺตวณฺณนา

[160] ทสเม ทุคฺคหิตนฺติ อุปฺปฏิปาฏิยา คหิตํฯ ปริยาปุณนฺตีติ วฬญฺเชนฺติ กเถนฺติฯ ปทพฺยญฺชเนหีติ เอตฺถ ปทเมว อตฺถสฺส พฺยญฺชนโต พฺยญฺชนนฺติ วุตฺตํฯ ทุนฺนิกฺขิตฺตสฺสาติ ทุฏฺฐุ นิกฺขิตฺตสฺส อุปฺปฏิปาฏิยา ฐปิตสฺสฯ อตฺโถปิ ทุนฺนโย โหตีติ อฏฺฐกถา นีหริตฺวา กเถตุํ น สกฺกา โหติฯ ฉินฺนมูลโกติ มูลภูตานํ ภิกฺขูนํ อุปจฺฉินฺนตฺตา ฉินฺนมูลโกฯ อปฺปฏิสรโณติ อปฺปติฏฺโฐฯ พาหุลิกาติ ปจฺจยพาหุลฺลาย ปฏิปนฺนาฯ สาถลิกาติ ติสฺโส สิกฺขา สิถิลคฺคหเณน คณฺหนกาฯ โอกฺกมเน ปุพฺพงฺคมาติ ปญฺจ นีวรณานิ อวคมนโต โอกฺกมนนฺติ วุจฺจนฺติ, ตตฺถ ปุพฺพงฺคมาติ อตฺโถฯ ปวิเวเกติ ติวิเธ วิเวเกฯ นิกฺขิตฺตธุราติ นิพฺพีริยาฯ อิมินา นเยน ปน สพฺพตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

อินฺทฺริยวคฺโค ปฐโมฯ

(17) 2. ปฏิปทาวคฺโค

1. สํขิตฺตสุตฺตวณฺณนา

[161] ทุติยสฺส ปฐเม สุขปฏิกฺเขเปน ทุกฺขา ปฏิปชฺชิตพฺพโต ปฏิปทา เอติสฺสาติ ทุกฺขาปฏิปทาฯ อสีฆปฺปวตฺติตาย ครุภาเวน ทนฺธา อภิญฺญา เอติสฺสาติ ทนฺธาภิญฺญาฯ อิมินาว นเยน สพฺพปเทสุ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

2. วิตฺถารสุตฺตวณฺณนา

[162] ทุติเย อภิกฺขณนฺติ อภิณฺหํฯ อานนฺตริยนฺติ อนนฺตรวิปากทายกํ มคฺคสมาธิํฯ อาสวานํ ขยายาติ อรหตฺตผลตฺถายฯ ปญฺจินฺทฺริยานีติ วิปสฺสนาปญฺจมกานิ ปญฺจินฺทฺริยานิฯ ปญฺญินฺทฺริยนฺติ หิ เอตฺถ วิปสฺสนาปญฺญาว ปญฺญินฺทฺริยนฺติ อธิปฺเปตํฯ เสสเมตฺถ ปาฬิวเสน อุตฺตานเมวฯ

อิมาสํ ปน ปฏิปทานํ อยํ อาวิภาวกถา – อิธ ภิกฺขุ ปุพฺเพ อกตาภินิเวโส ปุพฺพภาเค รูปปริคฺคเห กิลมติ, อรูปปริคฺคเห กิลมติ, ปจฺจยปริคฺคเห กิลมติ, ตีสุ อทฺธาสุ กิลมติ, มคฺคามคฺเค กิลมติฯ เอวํ ปญฺจสุ ฐาเนสุ กิลมนฺโต วิปสฺสนํ ปาปุณาติฯ วิปสฺสนํ ปตฺวาปิ อุทยพฺพยานุปสฺสเน, ภงฺคานุปสฺสเน, ภยตุปฏฺฐาเน, อาทีนวานุปสฺสเน, นิพฺพิทานุปสฺสเน, มุจฺจิตุกมฺยตาญาเณ, สงฺขารุเปกฺขาญาเณ, อนุโลมญาเณ, โคตฺรภุญาเณติ อิเมสุ นวสุ วิปสฺสนาญาเณสุปิ กิลมิตฺวาว โลกุตฺตรมคฺคํ ปาปุณาติฯ ตสฺส โส โลกุตฺตรมคฺโค เอวํ ทุกฺเขน ครุภาเวน สจฺฉิกตตฺตา ทุกฺขปฏิปโท ทนฺธาภิญฺโญ นาม ชาโตฯ โย ปน ปุพฺพภาเค ปญฺจสุ ญาเณสุ กิลมนฺโต อปรภาเค นวสุ วิปสฺสนาญาเณสุ อกิลมิตฺวาว มคฺคํ สจฺฉิกโรติ, ตสฺส โส มคฺโค เอวํ ทุกฺเขน อครุภาเวน สจฺฉิกตตฺตา ทุกฺขปฏิปโท ขิปฺปาภิญฺโญ นาม ชาโตฯ อิมินา อุปาเยน อิตราปิ ทฺเว เวทิตพฺพาฯ

โคณปริเยสกอุปมาหิ เจตา วิภาเวตพฺพา – เอกสฺส หิ ปุริสสฺส จตฺตาโร โคณา ปลายิตฺวา อฏวิํ ปวิฏฺฐาฯ โส สกณฺฏเก สคหเน วเน เต ปริเยสนฺโต คหนมคฺเคเนว กิจฺเฉน กสิเรน คนฺตฺวา คหนฏฺฐาเนเยว นิลีเน โคเณปิ กิจฺเฉน กสิเรน อทฺทสฯ เอโก กิจฺเฉน คนฺตฺวา อพฺโภกาเส ฐิเต ขิปฺปเมว อทฺทสฯ อปโร อพฺโภกาสมคฺเคน สุเขน คนฺตฺวา คหนฏฺฐาเน นิลีเน กิจฺเฉน กสิเรน อทฺทสฯ อปโร อพฺโภกาสมคฺเคเนว สุเขน คนฺตฺวา อพฺโภกาเส ฐิเตเยว ขิปฺปํ อทฺทสฯ ตตฺถ จตฺตาโร โคณา วิย จตฺตาโร อริยมคฺคา ทฏฺฐพฺพา, โคณปริเยสโก ปุริโส วิย โยคาวจโร, คหนมคฺเคน กิจฺเฉน กสิเรน คมนํ วิย ปุพฺพภาเค ปญฺจสุ ญาเณสุ กิลมโต ทุกฺขาปฏิปทาฯ