(15) 5. อาภาวคฺโค

1. อาภาสุตฺตวณฺณนา

[141] ปญฺจมสฺส ปฐเม อาภาสนวเสน จนฺโทว จนฺทาภาฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ

2-5. ปภาสุตฺตาทิวณฺณนา

[142-145] ทุติยาทีสุปิ ปภาสนวเสน จนฺโทว จนฺทปฺปภาฯ อาโลกนวเสน จนฺโทว จนฺทาโลโกฯ โอภาสนวเสน จนฺโทว จนฺโทภาโสฯ ปชฺโชตนวเสน จนฺโทว จนฺทปชฺโชโตติฯ เอวํ สพฺพปเทสุปิ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

6. ปฐมกาลสุตฺตวณฺณนา

[146] ฉฏฺเฐ กาลาติ ยุตฺตปฺปยุตฺตกาลาฯ กาเลน ธมฺมสฺสวนนฺติ ยุตฺตปฺปยุตฺตกาเล ธมฺมสฺสวนํฯ ธมฺมสากจฺฉาติ ปญฺหปุจฺฉนวิสฺสชฺชนวเสน ปวตฺตา สํสนฺทนกถาฯ

7. ทุติยกาลสุตฺตวณฺณนา

[147] สตฺตเม กาลาติ ตสฺมิํ ตสฺมิํ กาเล ธมฺมสฺสวนาทิวเสน ปวตฺตานํ กุสลธมฺมานํ เอตํ อธิวจนํฯ เต ภาวิยนฺติ เจว อนุปริวตฺติยนฺติ จฯ อาสวานํ ขยนฺติ อรหตฺตํฯ อฏฺฐมํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

9-10. สุจริตสุตฺตาทิวณฺณนา

[149-150] นวเม สณฺหา วาจาติ มุทุกวาจาฯ มนฺตภาสาติ มนฺตสงฺขาตาย ปญฺญาย ปริจฺฉินฺทิตฺวา กถิตกถาฯ ทสเม สีลสาโรติ สารสมฺปาปกํ สีลํฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ

อาภาวคฺโค ปญฺจโมฯ

ตติยปณฺณาสกํ นิฏฺฐิตํฯ

4. จตุตฺถปณฺณาสกํ

(16) 1. อินฺทฺริยวคฺโค

1. อินฺทฺริยสุตฺตาทิวณฺณนา

[151] จตุตฺถสฺส ปฐเม สทฺธาธุเรน อินฺทฏฺฐํ กโรตีติ สทฺธินฺทฺริยํฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ ทุติเย อสฺสทฺธิเย อกมฺปนฏฺเฐน สทฺธาพลํฯ เสเสสุปิ เอเสว นโยฯ ตติเย อนวชฺชพลนฺติ นิทฺโทสพลํฯ สงฺคหพลนฺติ สงฺคณฺหิตพฺพยุตฺตกานํ สงฺคณฺหนพลํฯ จตุตฺถปญฺจมานิ อุตฺตานาเนวฯ

6. กปฺปสุตฺตวณฺณนา

[156] ฉฏฺเฐ สํวฏฺฏตีติ เอตฺถ ตโย สํวฏฺฏา อาโปสํวฏฺโฏ, เตโชสํวฏฺโฏ, วาโยสํวฏฺโฏติฯ ติสฺโส สํวฏฺฏสีมา อาภสฺสรา, สุภกิณฺหา, เวหปฺผลาติฯ ยทา กปฺโป เตเชน สํวฏฺฏติ, อาภสฺสรโต เหฏฺฐา อคฺคินา ฑยฺหติฯ ยทา อาเปน สํวฏฺฏติ, สุภกิณฺหโต เหฏฺฐา อุทเกน วิลียติฯ ยทา วาเตน สํวฏฺฏติ, เวหปฺผลโต เหฏฺฐา วาเตน วิทฺธํสติฯ วิตฺถารโต ปน สทาปิ เอกํ พุทฺธกฺเขตฺตํ วินสฺสติฯ อยเมตฺถ สงฺเขโป, วิตฺถารกถา ปน วิสุทฺธิมคฺเค (วิสุทฺธิ. 2.403-404 อาทโย) วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพาฯ

7. โรคสุตฺตวณฺณนา

[157] สตฺตเม วิฆาตวาติ มหิจฺฉาปจฺจเยน วิฆาเตน ทุกฺเขน สมนฺนาคโตฯ อสนฺตุฏฺโฐติ จตูสุ ปจฺจเยสุ ตีหิ สนฺโตเสหิ อสนฺตุฏฺโฐฯ อนวญฺญปฺปฏิลาภายาติ ปเรหิ อนวชานนสฺส ปฏิลาภตฺถายฯ ลาภสกฺการสิโลกปฺปฏิลาภายาติ สุสงฺขตจตุปจฺจยสงฺขาตสฺส ลาภสกฺการสฺส เจว วณฺณภณนสงฺขาตสฺส สิโลกสฺส จ ปฏิลาภตฺถายฯ สงฺขาย กุลานิ อุปสงฺกมตีติ ‘‘อิติ มํ เอเต ชานิสฺสนฺตี’’ติ ชานนตฺถาย กุลานิ อุปสงฺกมติฯ เสสปเทสุปิ เอเสว นโยฯ