4. ปสาทสุตฺตวณฺณนา

[34] จตุตฺเถ อคฺเคสุ ปสาทา, อคฺคา วา ปสาทาติ อคฺคปฺปสาทาฯ ยาวตาติ ยตฺตกาฯ อปทาติ นิปฺปทา อหิมจฺฉาทโยฯ ทฺวิปทาติ มนุสฺสปกฺขิอาทโยฯ จตุปฺปทาติ หตฺถิอสฺสาทโยฯ พหุปฺปทาติ สตปทิอาทโยฯ เนวสญฺญินาสญฺญิโนติ ภวคฺเค นิพฺพตฺตสตฺตาฯ อคฺคมกฺขายตีติ คุเณหิ อคฺโค อุตฺตโม เสฏฺโฐติ อกฺขายติฯ อสงฺขตาติ นิพฺพานเมว คเหตฺวา วุตฺตํฯ วิราโคติอาทีนิ นิพฺพานสฺเสว นามานิฯ ตญฺหิ อาคมฺม สพฺพกิเลสา วิรชฺชนฺติ, สพฺเพ ราคมทาทโย มทา นิมฺมทา โหนฺติ, อภาวํ คจฺฉนฺติ, สพฺพา ปิปาสา วินยํ อุเปนฺติ, สพฺเพ อาลยา สมุคฺฆาตํ คจฺฉนฺติ, วฏฺฏานิ อุปจฺฉิชฺชนฺติ, ตณฺหา ขียนฺติ, วฏฺฏทุกฺขา นิรุชฺฌนฺติ, สพฺเพ ปริฬาหา นิพฺพายนฺติฯ ตสฺมา เอตานิ นามานิ ลภติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

5. วสฺสการสุตฺตวณฺณนา

[35] ปญฺจเม อนุสฺสริตาติ อนุคนฺตฺวา สริตา, อปราปรํ สริตุํ สมตฺโถติ อตฺโถฯ ทกฺโขติ เฉโกฯ ตตฺรุปายายาติ ‘‘อิมสฺมิํ กาเล อิมํ นาม กตฺตพฺพ’’นฺติ เอวํ ตตฺถ ตตฺถ อุปายภูตาย ปญฺญาย สมนฺนาคโตฯ อนุโมทิตพฺพนฺติ อภินนฺทิตพฺพํฯ ปฏิกฺโกสิตพฺพนฺติ ปฏิกฺขิปิตพฺพํฯ เนว โข ตฺยาหนฺติ เนว โข เต อหํฯ กสฺมา ปเนตํ ภควา นาภินนฺทติ, นปฺปฏิกฺขิปตีติ? โลกิยตฺตา นาภินนฺทติ , โลกิยํ อตฺถํ คเหตฺวา ฐิตตฺตา นปฺปฏิกฺโกสติฯ พหุสฺส ชนตาติ พหุ อสฺส ชนตาฯ อิทญฺจ กรณตฺเถ สามิวจนํ เวทิตพฺพํฯ อริเย ญาเยติ สหวิปสฺสนเก มคฺเคฯ กลฺยาณธมฺมตา กุสลธมฺมตาติปิ ตสฺเสว นามานิฯ ยํ วิตกฺกนฺติ เนกฺขมฺมวิตกฺกาทีสุ อญฺญตรํฯ น ตํ วิตกฺกํ วิตกฺเกตีติ กามวิตกฺกาทีสุ เอกมฺปิ น วิตกฺเกติฯ อิตรํ ตสฺเสว เววจนํฯ วิตกฺกปเถติ เอตฺถ วิตกฺโกเยว วิตกฺกปโถฯ อหญฺหิ พฺราหฺมณาติอาทีสุ ปฐมนเยน ขีณาสวสฺส สีลญฺเจว พาหุสจฺจญฺจ กถิตํ, ทุติยตติเยหิ ขีณาสวสฺส กิริยวิตกฺกานิ เจว กิริยชฺฌานานิ จ, จตุตฺเถน ขีณาสวภาโว กถิโตติ เวทิตพฺโพฯ

มจฺจุปาสปฺปโมจนนฺติ มจฺจุปาสา ปโมจนกํ มคฺคํฯ ญายํ ธมฺมนฺติ สหวิปสฺสนกํ มคฺคํฯ ทิสฺวา จ สุตฺวา จาติ ญาเณเนว ปสฺสิตฺวา จ สุณิตฺวา จฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ