7. สนฺตุฏฺฐิสุตฺตวณฺณนา

[27] สตฺตเม อปฺปานีติ ปริตฺตานิฯ สุลภานีติ สุเขน ลทฺธพฺพานิ, ยตฺถ กตฺถจิ สกฺกา โหนฺติ ลภิตุํฯ อนวชฺชานีติ นิทฺโทสานิฯ ปิณฺฑิยาโลปโภชนนฺติ ชงฺฆาปิณฺฑิยพเลน จริตฺวา อาโลปมตฺตํ ลทฺธํ โภชนํฯ ปูติมุตฺตนฺติ ยํกิญฺจิ มุตฺตํฯ ยถา หิ สุวณฺณวณฺโณปิ กาโย ปูติกาโยติ วุจฺจติ, เอวํ อภินวมฺปิ มุตฺตํ ปูติมุตฺตเมวฯ

วิฆาโตติ วิคตฆาโต, จิตฺตสฺส ทุกฺขํ น โหตีติ อตฺโถฯ ทิสา นปฺปฏิหญฺญตีติ ยสฺส หิ ‘‘อสุกฏฺฐานํ นาม คโต จีวราทีนิ ลภิสฺสามี’’ติ จิตฺตํ อุปฺปชฺชติ, ตสฺส ทิสา ปฏิหญฺญติ นามฯ ยสฺส เอวํ น อุปฺปชฺชติ, ตสฺส นปฺปฏิหญฺญติ นามฯ ธมฺมาติ ปฏิปตฺติธมฺมาฯ สามญฺญสฺสานุโลมิกาติ สมณธมฺมสฺส อนุโลมาฯ อธิคฺคหิตาติ สพฺเพเต ตุฏฺฐจิตฺตสฺส ภิกฺขุโน อธิคฺคหิตา โหนฺติ อนฺโตคตา น ปริพาหิราติฯ

8. อริยวํสสุตฺตวณฺณนา

[28] อฏฺฐมสฺส อชฺฌาสยิโก นิกฺเขโปฯ อิมํ กิร มหาอริยวํสสุตฺตนฺตํ ภควา เชตวนมหาวิหาเร ธมฺมสภายํ ปญฺญตฺตวรพุทฺธาสเน นิสินฺโน อตฺตโนปิ ปรปุคฺคลานมฺปิ อชฺฌาสยวเสน ปริวาเรตฺวา นิสินฺนานิ จตฺตาลีส ภิกฺขุสหสฺสานิ, ‘‘ภิกฺขเว’’ติ อามนฺเตตฺวา จตฺตาโรเม, ภิกฺขเว, อริยวํสาติ อารภิฯ ตตฺถ อริยวํสาติ อริยานํ วํสาฯ ยถา หิ ขตฺติยวํโส พฺราหฺมณวํโส เวสฺสวํโส สุทฺทวํโส สมณวํโส กุลวํโส ราชวํโส, เอวํ อยมฺปิ อฏฺฐโม อริยวํโส อริยตนฺติ อริยปเวณี นาม โหติฯ โส โข ปนายํ อริยวํโส อิเมสํ วํสานํ มูลคนฺธาทีนํ กาฬานุสาริคนฺธาทโย วิย อคฺคมกฺขายติฯ

เก ปน เต อริยา, เยสํ เอเต วํสาติ? อริยา วุจฺจนฺติ พุทฺธา จ ปจฺเจกพุทฺธา จ ตถาคตสาวกา จ, เอเตสํ อริยานํ วํสาติ อริยวํสาฯ