ปุน กลฺยาณมิตฺตตาติอาทีนิ สมฺมาทิฏฺฐิอาทีนํ อญฺเญนปิ อากาเรน ภาวทสฺสนตฺถํ วุตฺตานิฯ สพฺพาเนว เจตานิ สุตฺตานิ ปาฏิเยกฺกํ ปุคฺคลชฺฌาสยวเสน วุตฺตานีติฯ
สูริยเปยฺยาลวคฺโคฯ
7. เอกธมฺมเปยฺยาลวคฺคาทิวณฺณนา
[63-138] เอกธมฺมเปยฺยาโลปิ คงฺคาเปยฺยาโลปิ ปาฏิเยกฺกํ ปุคฺคลชฺฌาสยวเสเนว ตถา ตถา วุตฺเต พุชฺฌนกานํ อชฺฌาสยวเสน กถิโตฯ
8. อปฺปมาทเปยฺยาลวคฺโค
1. ตถาคตสุตฺตวณฺณนา
[139] อปฺปมาทเปยฺยาเล เอวเมว โขติ เอตฺถ ยถา สพฺพสตฺตานํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ อคฺโค, เอวํ สพฺเพสํ กุสลธมฺมานํ การาปกอปฺปมาโท อคฺโคติ ทฏฺฐพฺโพฯ นนุ เจส โลกิโยว, กุสลธมฺมา ปน โลกุตฺตราปิฯ อยญฺจ กามาวจโรว, กุสลธมฺมา ปน จตุภูมกาฯ กถเมส เตสํ อคฺโคติ? ปฏิลาภกฏฺเฐนฯ อปฺปมาเทน หิ เต ปฏิลพฺภนฺติ, ตสฺมา โส เตสํ อคฺโคฯ เตเนตํ วุตฺตํ สพฺเพ เต อปฺปมาทมูลกาติอาทิฯ
2. ปทสุตฺตวณฺณนา
[140] ชงฺคลานนฺติ ปถวีตลวาสีนํฯ ปาณานนฺติ สปาทกปาณานํ ฯ ปทชาตานีติ ปทานิฯ สโมธานํ คจฺฉนฺตีติ โอธานํ อุปกฺเขปํ คจฺฉนฺติฯ อคฺคมกฺขายตีติ เสฏฺฐํ อกฺขายติฯ ยทิทํ มหนฺตตฺเตนาติ มหนฺตภาเวน อคฺคมกฺขายติ, น คุณวเสนาติ อตฺโถฯ
3-10. กูฏสุตฺตาทิวณฺณนา
[141-148] วสฺสิกนฺติ สุมนปุปฺผํฯ อิมํ กิร สุตฺตํ สุตฺวา ภาติยมหาราชา วีมํสิตุกามตาย เอกสฺมิํ คพฺเภ จตุชาติคนฺเธหิ ปริภณฺฑํ กาเรตฺวา สุคนฺธานิ ปุปฺผานิ อาหราเปตฺวา เอกสฺส สมุคฺคสฺส มชฺเฌ สุมนปุปฺผมุฏฺฐิํ ฐเปตฺวา เสสานิ ตสฺส สมนฺตโต มุฏฺฐิมุฏฺฐิํ กตฺวา ฐเปตฺวา ทฺวารํ ปิธาย พหิ นิกฺขนฺโตฯ อถสฺส มุหุตฺตํ วีตินาเมตฺวา ทฺวารํ วิวริตฺวา ปวิสนฺตสฺส สพฺพปฐมํ สุมนปุปฺผคนฺโธ ฆานํ ปหริฯ โส มหาตลสฺมิํเยว มหาเจติยาภิมุโข นิปชฺชิตฺวา – ‘‘วสฺสิกํ เตสํ อคฺคนฺติ กเถนฺเตน สุกถิตํ สมฺมาสมฺพุทฺเธนา’’ติ เจติยํ วนฺทิฯ กุฏฺฏราชาโนติ ขุทฺทกราชาโนฯ ‘‘ขุทฺทราชาโน’’ติปิ ปาโฐฯ ตนฺตาวุตานนฺติ ตนฺเต อาวุตานํ, ตนฺตํ อาโรเปตฺวา วายิตานนฺติ อตฺโถฯ อิทญฺจ ปจฺจตฺเต สามิวจนํฯ ยานิ กานิจิ ตนฺตาวุตานิ วตฺถานีติ อยญฺเหตฺถ อตฺโถฯ อถ วา ตนฺตาวุตานํ วตฺถานํ ยานิ กานิจิ วตฺถานีติ เอวํ สาวเสสปาฐนเยนเปตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ
อปฺปมาทวคฺโค อฏฺฐโมฯ
9. พลกรณียวคฺโค
1. พลสุตฺตวณฺณนา
[149] พลกรณียวคฺเค พลกรณียาติ อูรุพลพาหุพเลน กตฺตพฺพา ธาวนลงฺฆนตาปนวหนาทโย กมฺมนฺตาฯ สีเล ปติฏฺฐายาติ จตุปาริสุทฺธิสีเล ฐตฺวาฯ อฏฺฐงฺคิกํ มคฺคนฺติ สหวิปสฺสนํ อริยมคฺคํฯ
2. พีชสุตฺตวณฺณนา
[150] พีชคามภูตคามาติ เอตฺถ ปญฺจวิธมฺปิ พีชํ พีชคาโม นาม, ตเทว ปณฺณสมฺปนฺนํ นีลภาวโต ปฏฺฐาย ภูตคาโมติ เวทิตพฺพํฯ
