เอตฺถ ปน โสฬสกฺขตฺตุกา อานาปานสฺสติ มิสฺสกา กถิตา, อานาปานมูลกา สติปฏฺฐานา ปุพฺพภาคา , เตสํ มูลภูตา อานาปานสฺสติ ปุพฺพภาคาฯ โพชฺฌงฺคมูลกา สติปฏฺฐานา ปุพฺพภาคา, เตปิ โพชฺฌงฺคา ปุพฺพภาคาวฯ วิชฺชาวิมุตฺติปูรกา ปน โพชฺฌงฺคา นิพฺพตฺติตโลกุตฺตรา, วิชฺชาวิมุตฺติโย อริยผลสมฺปยุตฺตาฯ วิชฺชา วา จตุตฺถมคฺคสมฺปยุตฺตา, วิมุตฺติ ผลสมฺปยุตฺตาติฯ จตุตฺถปญฺจมฉฏฺฐานิปิ อิมินาว สมานปริจฺเฉทานิฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

อานาปานสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

11. โสตาปตฺติสํยุตฺตํ

1. เวฬุทฺวารวคฺโค

1. จกฺกวตฺติราชสุตฺตวณฺณนา

[997] โสตาปตฺติสํยุตฺตสฺส ปฐเม กิญฺจาปีติ อนุคฺคหครหเณสุ นิปาโตฯ จตุนฺนญฺหิ มหาทีปานํ อิสฺสริยาธิปจฺจํ รชฺชํ อนุคฺคณฺหนฺโต จตุนฺนญฺจ อปายานํ อปฺปหีนภาวํ ครหนฺโต สตฺถา ‘‘กิญฺจาปิ, ภิกฺขเว, ราชา จกฺกวตฺตี’’ติอาทิมาหฯ ตตฺถ จตุนฺนํ ทีปานนฺติ ทฺวิสหสฺสทีปปริวารานํ จตุนฺนํ มหาทีปานํฯ อิสฺสริยาธิปจฺจนฺติ อิสฺสรภาโว อิสฺสริยํ, อธิปติภาโว อาธิปจฺจํ, อิสฺสริยํ อาธิปจฺจํ เอตสฺมิํ รชฺเช, น เฉทนเภทนนฺติ อิสฺสริยาธิปจฺจํฯ กาเรตฺวาติ เอวรูปํ รชฺชํ ปวตฺตาเปตฺวาฯ กิญฺจาปิ, ภิกฺขเว, อริยสาวโกติ เอตฺถ อนุคฺคหปสํสาสุ นิปาโตฯ ปิณฺฑิยาโลเปน หิ ยาปนํ อนุคฺคหนฺโต จตุนฺนญฺจ อปายานํ ปหีนภาวํ ปสํสนฺโต สตฺถา ‘‘กิญฺจาปิ, ภิกฺขเว, อริยสาวโก’’ติอาทิมาหฯ ตตฺถ นนฺตกานีติ อนนฺตกานิฯ เตรสหตฺโถปิ หิ วตฺถสาฏโก ทสจฺเฉทนโต ปฏฺฐาย นนฺตกนฺเตว สงฺขํ คจฺฉติฯ

อเวจฺจปฺปสาเทนาติ อจลปฺปสาเทนฯ โส ปนายํ ปสาโท กิํ เอโก, อเนโกติ? เอโกว, โส มคฺเคน อาคตปฺปสาโทฯ เยสุ ปน วตฺถูสุ อปุพฺพํ อจริมํ รุหติ, เตสํ วเสน ‘‘พุทฺเธ อเวจฺจปฺปสาเทนา’’ติอาทินา นเยน ติธา วุตฺโตฯ ยสฺมา จ เอโก, ตสฺมาว นินฺนานากรโณ โหติฯ อริยสาวกสฺส หิ พุทฺเธเยว ปสาโท จ เปมญฺจ คารวญฺจ มหนฺตํ, น ธมฺเม วา สงฺเฆ วา, ธมฺเมเยว วา มหนฺตํ , น พุทฺเธ วา สงฺเฆ วา, สงฺเฆเยว วา มหนฺตํ, น พุทฺเธ วา ธมฺเม วาติ เอตํ นตฺถิฯ อิติปิ โส ภควาติอาทีนิ วิสุทฺธิมคฺเค วิตฺถาริตาเนวฯ

อริยกนฺเตหีติ อริยานํ กนฺเตหิ ปิเยหิ มนาเปหิฯ ปญฺจ หิ สีลานิ ภวนฺตรคตาปิ อริยา น โกเปนฺติ, เอวํ เตสํ ปิยานิฯ ตานิ สนฺธาเยตํ วุตฺตํฯ อขณฺเฑหีติอาทิ สทิสวเสน วุตฺตํฯ