ตตฺถ โย ภิกฺขุ ปาทตลโต ปฏฺฐาย ยาว เกสมตฺถกา ทฺวตฺติํสาการวเสน วา ปาทงฺคุลิอคฺคปพฺพฏฺฐิโต ยาว สีสกฏาหํ, สีสกฏาหโต ยาว ปาทงฺคุลีนํ อคฺคปพฺพฏฺฐีนิ , ตาว อฏฺฐิวเสน วา ภาวนํ ปาเปติ จตูสุ ฐาเนสุ เอกฏฺฐาเนปิ อสชฺชนฺโตฯ อยํ ยถา อุทฺธํ ตถา อโธ, ยถา อโธ ตถา อุทฺธํ วิหรติ นามฯ

เยหิ อากาเรหีติ เยหิ โกฏฺฐาเสหิฯ เยหิ ลิงฺเคหีติ เยหิ สณฺฐาเนหิฯ เยหิ นิมิตฺเตหีติ เยหิ อุปฏฺฐาเนหิฯ อาโลกสญฺญา สุคฺคหิตา โหตีติ โย ภิกฺขุ องฺคเณ นิสีทิตฺวา อาโลกสญฺญํ มนสิ กโรติ, กาเลน นิมีเลติ, กาเลน อุมฺมีเลติฯ อถสฺส ยทา นิมีเลนฺตสฺสาปิ อุมฺมีเลตฺวา โอโลเกนฺตสฺส วิย เอกสทิสเมว อุปฏฺฐาติ, ตทา อาโลกสญฺญา ชาตา นาม โหติฯ ‘‘ทิวาสญฺญา’’ติปิ ตสฺเสว นามํฯ สา จ ปน รตฺติํ อุปฺปชฺชมานา สุคฺคหิตา นาม โหติฯ สฺวาธิฏฺฐิตาติปิ ตสฺเสว เววจนํฯ สุฏฺฐุ อธิฏฺฐิตา สุฏฺฐุ ฐปิตา สฺวาธิฏฺฐิตา นาม วุจฺจติฯ สา อตฺถโต สุคฺคหิตาเยวฯ โย วา อาโลเกน ถินมิทฺธํ วิโนเทตฺวา ฉนฺทํ อุปฺปาเทตฺวา กมฺมฏฺฐานํ มนสิ กโรติ, ตสฺส ทิวาปิ อาโลกสญฺญา สุคฺคหิตา สฺวาธิฏฺฐิตา นามฯ รตฺติ วา โหตุ ทิวา วา เยน อาโลเกน ถินมิทฺธํ วิโนเทตฺวา กมฺมฏฺฐานํ มนสิ กโรติ, ตสฺมิํ ถินมิทฺธวิโนทเน อาโลเก อุปฺปนฺนา สญฺญา สุคฺคหิตาเยว นามฯ วีริยาทีสุปิ เอเสว นโยฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต ฉนฺนํ อภิญฺญานํ ปาทกิทฺธิ กถิตาฯ

ปาสาทกมฺปนวคฺโค ทุติโยฯ

3. อโยคุฬวคฺโค

2. อโยคุฬสุตฺตวณฺณนา

[834] ตติยวคฺคสฺส ทุติเย อิมินา จาตุมหาภูติเกนาติ อิมินา จตุมหาภูตมเยน เอวํ ภาริเกน ครุเกน สมาเนนาปิฯ โอมาตีติ ปโหติ สกฺโกติ, อิทํ เตปิฏเก พุทฺธวจเน อสมฺภินฺนปทํฯ กายมฺปิ จิตฺเต สโมทหตีติ กายํ คเหตฺวา จิตฺเต อาโรเปติ, จิตฺตสนฺนิสฺสิตํ กโรติ, จิตฺตคติยา เปเสติฯ จิตฺตํ นาม มหคฺคตจิตฺตํ, จิตฺตคติคมนํ ลหุกํ โหติฯ จิตฺตมฺปิ กาเย สโมทหตีติ จิตฺตํ คเหตฺวา กาเย อาโรเปติ, กายสนฺนิสฺสิตํ กโรติ, กายคติยา เปเสติ, กาโย นาม กรชกาโย, กายคติคมนํ ทนฺธํ โหติฯ สุขสญฺญญฺจ ลหุสญฺญญฺจาติ อภิญฺญาจิตฺตสหชาตสญฺญาฯ สา หิ สนฺตสุขสมนฺนาคตตฺตา สุขสญฺญา นาม โหติ, กิเลสทนฺธายิตตฺตสฺส จ อภาวา ลหุสญฺญา นามฯ

อโยคุโฬ ทิวสํ สนฺตตฺโต ลหุตโร เจว โหตีติ โส หิ ทฺวีหิ ตีหิ ชเนหิ อุกฺขิปิตฺวา กมฺมารุทฺธเน ปกฺขิตฺโตปิ ทิวสํ ปจฺจมาโน วิวรานุปวิฏฺเฐน เตเชน เจว วาเยน จ วาโยสหคโต จ อุสฺมาสหคโต จ เตโชสหคโต จ หุตฺวา เอวํ ลหุโก โหติ, ยถา นํ กมฺมาโร มหาสณฺฑาเสน คเหตฺวา เอกโต ปริวตฺเตติ อุกฺขิปติ พหิ นีหรติฯ เอวํ ปน มุทุ จ โหติ กมฺมนิโย จฯ ยถา นํ โส ขณฺฑํ ขณฺฑํ วิจฺฉินฺทติ, กูเฏน หนนฺโต ทีฆจตุรสฺสาทิเภทํ กโรติฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต วิกุพฺพนิทฺธิ กถิตาฯ

3-10. ภิกฺขุสุตฺตาทิวณฺณนา

[835-842] ตติเย วิวฏฺฏปาทกิทฺธิ กถิตา, ตถา จตุตฺเถฯ อปิจ ทฺเว ผลานิ อาทิํ กตฺวา เหฏฺฐา มิสฺสกิทฺธิปาทา กถิตา, สตฺตสุ ผเลสุ ปุพฺพภาคาฯ สตฺตมาทีนิ จตฺตาริ เหฏฺฐา กถิตนยาเนวฯ

11-12. โมคฺคลฺลานสุตฺตาทิวณฺณนา

[843-844] เอกาทสมทฺวาทสเมสุ ฉ อภิญฺญา กถิตาฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

อิทฺธิปาทสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. อนุรุทฺธสํยุตฺตํ

1. รโหคตวคฺโค