เมนู

ตตฺถ จตฺตาโร มหาภูตา ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา อชฺฌตฺติกพาหิรานิ เอกาทสายตนานิ ธมฺมายตเนกเทโส ทิฏฺโฐโฆ อวิชฺโชโฆ สกฺกาเยกเทโสติ อิทํ ทุกฺขสจฺจํ, นนฺทีราโค ธมฺมายตเนกเทโส กาโมโฆ ภโวโฆ สกฺกาเยกเทโสติ อิทํ สมุทยสจฺจํ, ปาริมตีรสงฺขาตํ นิพฺพานํ นิโรธสจฺจํ, อริยมคฺโค มคฺคสจฺจํฯ ตตฺถ ทฺเว สจฺจานิ วฏฺฏํ, ทฺเว วิวฏฺฏํ, ทฺเว โลกิยานิ, ทฺเว โลกุตฺตรานีติ จตฺตาริ สจฺจานิ โสฬสหากาเรหิ สฏฺฐินยสหสฺเสหิ วิภชิตฺวา ทสฺเสตพฺพานีติฯ เทสนาปริโยสาเน วิปญฺจิตญฺญู ปญฺจสตา ภิกฺขู อรหตฺเต ปติฏฺฐหิํสุฯ สุตฺตํ ปน ทุกฺขลกฺขณวเสน กถิตํฯ

2. รโถปมสุตฺตวณฺณนา

[239] ทุติเย สุขโสมนสฺสพหุโลติ กายิกสุขญฺเจว เจตสิกโสมนสฺสญฺจ พหุลํ อสฺสาติ สุขโสมนสฺสพหุโลฯ โยนิ จสฺส อารทฺธา โหตีติ การณญฺจสฺส ปริปุณฺณํ โหติฯ อาสวานํ ขยายาติ อิธ อาสวกฺขโยติ อรหตฺตมคฺโค อธิปฺเปโต, ตทตฺถายาติ อตฺโถฯ โอธสฺตปโตโทติ รถมชฺเฌ ติริยํ ฐปิตปโตโทฯ เยนิจฺฉกนฺติ เยน ทิสาภาเคน อิจฺฉติฯ ยทิจฺฉกนฺติ ยํ ยํ คมนํ อิจฺฉติฯ สาเรยฺยาติ เปเสยฺยฯ ปจฺจาสาเรยฺยาติ ปฏิวินิวตฺเตยฺยฯ อารกฺขายาติ รกฺขณตฺถายฯ สํยมายาติ เวคนิคฺคหณตฺถายฯ ทมายาติ นิพฺพิเสวนตฺถายฯ อุปสมายาติ กิเลสูปสมตฺถายฯ

เอวเมว โขติ เอตฺถ ยถา อกุสลสฺส สารถิโน อทนฺเต สินฺธเว โยเชตฺวา วิสมมคฺเคน รถํ เปเสนฺตสฺส จกฺกานิปิ ภิชฺชนฺติ, อกฺโขปิ สินฺธวานญฺจ ขุรา, อตฺตนาปิ อนยพฺยสนํ ปาปุณาติ, น จ อิจฺฉิติจฺฉิเตน คมเนน สาเรตุํ สกฺโกติ ; เอวํ ฉสุ อินฺทฺริเยสุ อคุตฺตทฺวาโร ภิกฺขุ น อิจฺฉิติจฺฉิตํ สมณรติํ อนุภวิตุํ สกฺโกติฯ ยถา ปน เฉโก สารถิ ทนฺเต สินฺธเว โยเชตฺวา, สเม ภูมิภาเค รถํ โอตาเรตฺวา รสฺมิโย คเหตฺวา, สินฺธวานํ ขุเรสุ สติํ ฐเปตฺวา, ปโตทํ อาทาย นิพฺพิเสวเน กตฺวา, เปเสนฺโต อิจฺฉิติจฺฉิเตน คมเนน สาเรติฯ เอวเมว ฉสุ อินฺทฺริเยสุ คุตฺตทฺวาโร ภิกฺขุ อิมสฺมิํ สาสเน อิจฺฉิติจฺฉิตํ สมณรติํ อนุโภติ, สเจ อนิจฺจานุปสฺสนาภิมุขํ ญาณํ เปเสตุกาโม โหติ, ตทภิมุขํ ญาณํ คจฺฉติฯ ทุกฺขานุปสฺสนาทีสุปิ เอเสว นโยฯ

โภชเน มตฺตญฺญูติ โภชนมฺหิ ปมาณญฺญูฯ ตตฺถ ทฺเว ปมาณานิ – ปฏิคฺคหณปมาณญฺจ ปริโภคปมาณญฺจฯ