เมนู

9. อเจลกสฺสปสุตฺตวณฺณนา

[351] นวเม กีวจิรํ ปพฺพชิตสฺสาติ กีวจิโร กาโล ปพฺพชิตสฺสาติ อตฺโถฯ อุตฺตริ มนุสฺสธมฺมาติ มนุสฺสธมฺโม นาม ทสกุสลกมฺมปถา, ตโต มนุสฺสธมฺมโต อุตฺตริฯ อลมริยญาณทสฺสนวิเสโสติ อริยภาวํ กาตุํ สมตฺถตาย อลมริโยติ สงฺขาโต ญาณทสฺสนวิเสโสฯ นคฺเคยฺยาติ นคฺคภาวโตฯ มุณฺเฑยฺยาติ มุณฺฑภาวโตฯ ปวาฬนิปฺโผฏนายาติ ปาวฬนิปฺโผฏนโต, ภูมิยํ นิสีทนฺตสฺส อานิสทฏฺฐาเน ลคฺคานํ ปํสุรชวาลิกานํ โผฏนตฺถํ คหิตโมรปิญฺฉมตฺตโตติ อตฺโถฯ

10. คิลานทสฺสนสุตฺตวณฺณนา

[352] ทสเม อารามเทวตาติ ปุปฺผารามผลาราเมสุ อธิวตฺถา เทวตาฯ วนเทวตาติ วนสณฺเฑสุ อธิวตฺถา เทวตาฯ รุกฺขเทวตาติ มตฺตราชกาเล เวสฺสวโณ จ เทวตาติ เอวํ เตสุ เตสุ รุกฺเขสุ อธิวตฺถา เทวตาฯ โอสธิติณวนปฺปตีสูติ หรีตกามลกีอาทีสุ มุญฺชปพฺพชาทีสุ วนเชฏฺฐรุกฺเขสุ จ อธิวตฺถา เทวตาฯ สํคมฺมาติ สนฺนิปติตฺวาฯ สมาคมฺมาติ ตโต ตโต สมาคนฺตฺวาฯ ปณิเธหีติ ปตฺถนาวเสน ฐเปหิฯ อิชฺฌิสฺสติ สีลวโต เจโตปณิธีติ สมิชฺฌิสฺสติ สีลวนฺตสฺส จิตฺตปตฺถนาฯ ธมฺมิโกติ ทสกุสลธมฺมสมนฺนาคโต อคติคมนรหิโตฯ ธมฺมราชาติ ตสฺเสว เววจนํ, ธมฺเมน วา ลทฺธรชฺชตฺตา ธมฺมราชาฯ ตสฺมาติ ‘‘ยสฺมา เตน หิ, อยฺยปุตฺต, อมฺเหปิ โอวทาหี’’ติ วทถ, ตสฺมาฯ อปฺปฏิวิภตฺตนฺติ ‘‘อิทํ ภิกฺขูนํ ทสฺสาม, อิทํ อตฺตนา ภุญฺชิสฺสามา’’ติ เอวํ อวิภตฺตํ ภิกฺขูหิ สทฺธิํ สาธารณเมว ภวิสฺสตีติฯ

จิตฺตสํยุตฺตวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. คามณิสํยุตฺตํ

1. จณฺฑสุตฺตวณฺณนา

[353] คามณิสํยุตฺตสฺส ปฐเม จณฺโฑ คามณีติ ธมฺมสงฺคาหกตฺเถเรหิ จณฺโฑติ คหิตนาโม เอโก คามณิฯ ปาตุกโรตีติ ภณฺฑนฺตํ ปฏิภณฺฑนฺโต อกฺโกสนฺตํ ปจฺจกฺโกสนฺโต ปหรนฺตํ ปฏิปหรนฺโต ปากฏํ กโรตีติ ทสฺเสติฯ น ปาตุกโรตีติ อกฺกุฏฺโฐปิ ปหโฏปิ กิญฺจิ ปจฺจนีกํ อกโรนฺโตติ ทสฺเสติฯ

2. ตาลปุฏสุตฺตวณฺณนา

[354] ทุติเย ตาลปุโฏติ เอวํนามโกฯ ตสฺส กิร พนฺธนา ปมุตฺตตาลปกฺกวณฺโณ วิย มุขวณฺโณ วิปฺปสนฺโน อโหสิ, เตนสฺส ตาลปุโฏติ นามํ อกํสุฯ สฺวายํ อภินีหารสมฺปนฺโน ปจฺฉิมภวิกปุคฺคโลฯ ยสฺมา ปน ปฏิสนฺธิ นาม อนิยตา อากาเส ขิตฺตทณฺฑสทิสา, ตสฺมา เอส นฏกุเล นิพฺพตฺติฯ วุฑฺฒิปฺปตฺโต ปน นฏสิปฺเป อคฺโค หุตฺวา สกลชมฺพุทีเป ปากโฏ ชาโตฯ ตสฺส ปญฺจ สกฏสตานิ ปญฺจ มาตุคามสตานิ ปริวาโร, ภริยายปิสฺส ตาวตกาวาติ มาตุคามสหสฺเสน เจว สกฏสหสฺเสน จ สทฺธิํ ยํ ยํ นครํ วา นิคมํ วา ปวิสติ, ตตฺถสฺส ปุเรตรเมว สตสหสฺสํ เทนฺติฯ สมชฺชเวสํ คณฺหิตฺวา ปน มาตุคามสหสฺเสน สทฺธิํ กีฬํ กโรนฺตสฺส ยํ หตฺถูปคปาทูปคาทิอาภรณชาตํ ขิปนฺติ, ตสฺส ปริยนฺโต นตฺถิฯ โส ตํทิวสํ มาตุคามสหสฺสปริวาริโต ราชคเห กีฬํ กตฺวา ปริปกฺกญาณตฺตา สปริวาโรว เยน ภควา เตนุปสงฺกมิฯ

สจฺจาลิเกนาติ สจฺเจน จ อลิเกน จฯ ติฏฺฐเตตนฺติ ติฏฺฐตุ เอตํฯ รชนียาติ ราคปฺปจฺจยา มุขโต ปญฺจวณฺณสุตฺตนีหรณวาตวุฏฺฐิทสฺสนาทโย อญฺเญ จ กามสฺสาทสํยุตฺตาการทสฺสนกา อภินยาฯ ภิยฺโยโสมตฺตายาติ อธิกปฺปมาณตฺตายฯ โทสนียาติ โทสปฺปจฺจยา หตฺถปาทจฺเฉทาทิทสฺสนาการาฯ โมหนียาติ โมหปฺปจฺจยา อุทกํ คเหตฺวา เตลกรณํ, เตลํ คเหตฺวา อุทกกรณนฺติ เอวมาทโย มายาปเภทาฯ