เมนู

7. จิตฺตสํยุตฺตํ

1. สํโยชนสุตฺตวณฺณนา

[343] จิตฺตสํยุตฺตสฺส ปฐเม มจฺฉิกาสณฺเฑติ เอวํนามเก วนสณฺเฑฯ อยมนฺตรากถา อุทปาทีติ โปราณกตฺเถรา อติรจฺฉานกถา โหนฺติ, นิสินฺนนิสินฺนฏฺฐาเน ปญฺหํ สมุฏฺฐาเปตฺวา อชานนฺตา ปุจฺฉนฺติ, ชานนฺตา วิสฺสชฺเชนฺติ, เตน เนสํ อยํ กถา อุทปาทิฯ มิคปถกนฺติ เอวํนามกํ อตฺตโน โภคคามํฯ โส กิร อมฺพาฏการามสฺส ปิฏฺฐิภาเค โหติฯ เตนุปสงฺกมีติ ‘‘เถรานํ ปญฺหํ วิสฺสชฺเชตฺวา ผาสุวิหารํ กตฺวา ทสฺสามี’’ติ จินฺเตตฺวา อุปสงฺกมิฯ คมฺภีเร พุทฺธวจเนติ อตฺถคมฺภีเร เจว ธมฺมคมฺภีเร จ พุทฺธวจเนฯ ปญฺญาจกฺขุ กมตีติ ญาณจกฺขุ วหติ ปวตฺตติฯ

2. ปฐมอิสิทตฺตสุตฺตวณฺณนา

[344] ทุติเย อายสฺมนฺตํ เถรนฺติ เตสุ เถเรสุ เชฏฺฐกํ มหาเถรํฯ ตุณฺหี อโหสีติ ชานนฺโตปิ อวิสารทตฺตา น กิญฺจิ พฺยาหริฯ พฺยากโรมหํ ภนฺเตติ ‘‘อยํ เถโร เนว อตฺตนา พฺยากโรติ, น อญฺเญ อชฺเฌสติ, อุปาสโกปิ ภิกฺขุสงฺฆํ วิเหเสติ, อหเมตํ พฺยากริตฺวา ผาสุวิหารํ กตฺวา ทสฺสามี’’ติ จินฺเตตฺวา อาสนโต วุฏฺฐาย เถรสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา เอวํ โอกาสมกาสิ, กตาวกาโส ปน อตฺตโน อาสเน นิสีทิตฺวา พฺยากาสิฯ

สหตฺถาติ สหตฺเถนฯ สนฺตปฺเปสีติ ยาวทิจฺฉกํ เทนฺโต สุฏฺฐุ ตปฺเปสิฯ สมฺปวาเรสีติ ‘‘อลํ อล’’นฺติ หตฺถสญฺญาย เจว วาจาย จ ปฏิกฺขิปาเปสิฯ โอนีตปตฺตปาณิโนติ ปาณิโต อปนีตปตฺตา โธวิตฺวา ถวิกาย โอสาเปตฺวา อํเส ลคฺคิตปตฺตาติ อตฺโถฯ

3. ทุติยอิสิทตฺตสุตฺตวณฺณนา

[345] ตติเย อวนฺติยาติ ทกฺขิณาปเถ อวนฺติรฏฺเฐฯ กลฺยาณํ วุจฺจตีติ ‘‘จตูหิ ปจฺจเยหิ ปฏิชคฺคิสฺสามี’’ติ วจนํ นิทฺโทสํ อนวชฺชํ วุจฺจติ ตยา อุปาสกาติ อธิปฺปาเยน วทติฯ