อุทกปิฏฺเฐ นิปนฺนสุํสุมาโร วิย หิ เตภูมกวฏฺฏํฯ ตีเร ฐิโต จกฺขุมา ปุริโส วิย โยคาวจโรฯ เตน ปุริเสน อุทกปิฏฺเฐ สุํสุมารสฺส ทิฏฺฐกาโล วิย โยคินา อาหารวเสน อิมสฺสตฺตภาวสฺส ทิฏฺฐกาโลฯ ปรโต คีวาย ทิฏฺฐกาโล วิย อิมสฺสตฺตภาวสฺส ชนิกาย ตณฺหาย ทิฏฺฐกาโลฯ ปิฏฺฐิยา ทิฏฺฐกาโล วิย ยสฺมิํ อตฺตภาเว ตณฺหาสงฺขาตํ กมฺมํ กตํ, เวทนาทิวเสน ตสฺส ทิฏฺฐกาโลฯ นงฺคุฏฺฐมูลสฺส ทิฏฺฐกาโล วิย ตสฺสตฺตภาวสฺส ชนกานํ อวิชฺชาสงฺขารานํ ทิฏฺฐกาโลฯ เหฏฺฐา กุจฺฉิํ โอโลเกนฺตสฺส ปน อคฺคนงฺคุฏฺฐญฺเจว จตฺตาโร จ หตฺถปาเท อทิสฺวาปิ ‘‘อปริปุณฺโณ สุํสุมาโร’’ติ อคเหตฺวา นยโต ปริปุณฺโณตฺเวว คหณํ วิย ยตฺถ ยตฺถ ปจฺจยวฏฺฏํ ปาฬิยํ น อาคตํ, ตตฺถ ตตฺถ ‘‘เทสนา อปริปุณฺณา’’ติ อคเหตฺวา นยโต ปริปุณฺณาตฺเวว คหณํ เวทิตพฺพํฯ ตตฺถ จ อาหารตณฺหานํ อนฺตเร เอโก สนฺธิ, ตณฺหาเวทนานํ อนฺตเร เอโก, วิญฺญาณสงฺขารานํ อนฺตเร เอโกติ เอวํ ติสนฺธิจตุสงฺเขปเมว วฏฺฏํ ทสฺสิตนฺติฯ ปฐมํฯ

2. โมฬิยผคฺคุนสุตฺตวณฺณนา

[12] ทุติเย สมฺภเวสีนํ วา อนุคฺคหายาติ อิมสฺมิํเยว ฐาเน ภควา เทสนํ นิฏฺฐาเปสิฯ กสฺมา? ทิฏฺฐิคติกสฺส นิสินฺนตฺตาฯ ตสฺสญฺหิ ปริสติ โมฬิยผคฺคุโน นาม ภิกฺขุ ทิฏฺฐิคติโก นิสินฺโนฯ อถ สตฺถา จินฺเตสิ – ‘‘อยํ อุฏฺฐหิตฺวา มํ ปญฺหํ ปุจฺฉิสฺสติ, อถสฺสาหํ วิสฺสชฺเชสฺสามี’’ติ ปุจฺฉาย โอกาสทานตฺถํ เทสนํ นิฏฺฐาเปสิฯ โมฬิยผคฺคุโนติ โมฬีติ จูฬา วุจฺจติฯ ยถาห –

‘‘เฉตฺวาน โมฬิํ วรคนฺธวาสิตํ

เวหายสํ อุกฺขิปิ สกฺยปุงฺคโว;

รตนจงฺโกฏวเรน วาสโว,

สหสฺสเนตฺโต สิรสา ปฏิคฺคหี’’ติฯ

สา ตสฺส คิหิกาเล มหนฺตา อโหสิฯ เตนสฺส ‘‘โมฬิยผคฺคุโน’’ติ สงฺขา อุทปาทิฯ ปพฺพชิตมฺปิ นํ เตเนว นาเมน สญฺชานนฺติฯ